JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Meldingar

Så god som ny

Gyrdir Elíassons ungdomsverk kan lesast som ein overture til heile forfattarskapet.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Gyrdir Elíasson fekk Nordisk råds litteraturpris i 2011.

Gyrdir Elíasson fekk Nordisk råds litteraturpris i 2011.

Foto: Johannes Jansson / Norden.org

Gyrdir Elíasson fekk Nordisk råds litteraturpris i 2011.

Gyrdir Elíasson fekk Nordisk råds litteraturpris i 2011.

Foto: Johannes Jansson / Norden.org

2951
20200131
2951
20200131

Roman

Gyrdir Elíasson:

Vandrande ikorn

Omsett av Oskar Vistdal
Solum / Bokvennen

Det er 33 år sidan denne boka kom ut på islandsk. Da var forfattaren 26 år, og sidan debuten i 1983 hadde han alt gitt ut seks diktsamlingar. Den samla forfattarskapen er imponerande i omfang, med 37 titlar, og i tillegg har han omsett rundt 20 bøker. På norsk finst det sju titlar av Elíasson, fem av dei ved Oskar Vistdal.

Gyrdir Elíasson fekk Nordisk råds litteraturpris i 2011, og det er etter den tid han har fått eit norsk publikum som, ikkje i hopetal, men eksklusivt, lar seg begeistre av noveller, forteljingar, romanar og prosastykke som fangar inn det kvardagsnære og det framande i eit språk der makaber realisme, skjør poesi og minneglimt frå eigen oppvekst glir over i kvarandre og dannar ei særeiga stemning av noko uforklarleg, noko som er der i eit slags forsvinningspunkt.

To delar

I Vandrande ikorn møter ein gutungen Sigmar som bur på ein avsides gard saman med to vaksne, August og Bjørg. Det er uklart om dei er foreldra hans. Ein annan gut blir også nemnd fleire gonger, men berre leikene hans er tilbake. Sigmar hemnar seg på leikene, og i skjul driv han med mange slags fantestrekar. Kvifor må ein tenkje seg til, for det blir ikkje sagt stort i denne stiliserte og fortetta forteljinga med handling frå 1960-åra, der Sigmars sakn og lengslar blir kompenserte ved ein livleg fantasi.

Romanen er i to delar, heilt ulike, men med nokre koplingar som bind dei saman. I del éin følgjer vi Sigmar heime på garden og i ein radius rundt garden. Han har nokre illustrerte bøker han les i, og desse bøkene løftar han ut av ein traudig kvardag og inn i ei fantasiverd vi kan følgje i del to, og det er her det vandrande ekornet legg ut på reise til næraste by befolka av kaninar, revar, kattar, ein brunbjørn og ein sanktbernhardshund. Menneska er utan hovud, og det groteske og makabre har ein sentral plass saman med ein burlesk og underfundig humor som tar brodden av det meste.

Rikt ordtilfang

Sigmar identifiserer seg med det vandrande ekornet, «eg er vorten ein ikorn», og slik den andre guten forsvann, vil også Sigmar forsvinne: «Endå ein gut har teki på seg huldrehatt og gjort seg usynleg, han er svunnen.» Det er barnets logikk i eit tilvære som ikkje lar seg forklare eller fange i ord, det er «lyset fra denne verden bag verden» som William Heinesen seier i sitatet som innleier heile romanen.

Eg lar meg stadig imponere av omsetjingane til Oskar Vistdal og det rike ordtilfanget han auser av, basert på dialekten han har i kroppen. Eg er også begeistra for Aina Griffins eksklusive omslagsdesign som er lik, med små variasjonar, gjennom alle dei seks bøkene av Elíasson som Solum har gitt ut.

Oddmund Hagen

Oddmund Hagen er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Roman

Gyrdir Elíasson:

Vandrande ikorn

Omsett av Oskar Vistdal
Solum / Bokvennen

Det er 33 år sidan denne boka kom ut på islandsk. Da var forfattaren 26 år, og sidan debuten i 1983 hadde han alt gitt ut seks diktsamlingar. Den samla forfattarskapen er imponerande i omfang, med 37 titlar, og i tillegg har han omsett rundt 20 bøker. På norsk finst det sju titlar av Elíasson, fem av dei ved Oskar Vistdal.

Gyrdir Elíasson fekk Nordisk råds litteraturpris i 2011, og det er etter den tid han har fått eit norsk publikum som, ikkje i hopetal, men eksklusivt, lar seg begeistre av noveller, forteljingar, romanar og prosastykke som fangar inn det kvardagsnære og det framande i eit språk der makaber realisme, skjør poesi og minneglimt frå eigen oppvekst glir over i kvarandre og dannar ei særeiga stemning av noko uforklarleg, noko som er der i eit slags forsvinningspunkt.

To delar

I Vandrande ikorn møter ein gutungen Sigmar som bur på ein avsides gard saman med to vaksne, August og Bjørg. Det er uklart om dei er foreldra hans. Ein annan gut blir også nemnd fleire gonger, men berre leikene hans er tilbake. Sigmar hemnar seg på leikene, og i skjul driv han med mange slags fantestrekar. Kvifor må ein tenkje seg til, for det blir ikkje sagt stort i denne stiliserte og fortetta forteljinga med handling frå 1960-åra, der Sigmars sakn og lengslar blir kompenserte ved ein livleg fantasi.

Romanen er i to delar, heilt ulike, men med nokre koplingar som bind dei saman. I del éin følgjer vi Sigmar heime på garden og i ein radius rundt garden. Han har nokre illustrerte bøker han les i, og desse bøkene løftar han ut av ein traudig kvardag og inn i ei fantasiverd vi kan følgje i del to, og det er her det vandrande ekornet legg ut på reise til næraste by befolka av kaninar, revar, kattar, ein brunbjørn og ein sanktbernhardshund. Menneska er utan hovud, og det groteske og makabre har ein sentral plass saman med ein burlesk og underfundig humor som tar brodden av det meste.

Rikt ordtilfang

Sigmar identifiserer seg med det vandrande ekornet, «eg er vorten ein ikorn», og slik den andre guten forsvann, vil også Sigmar forsvinne: «Endå ein gut har teki på seg huldrehatt og gjort seg usynleg, han er svunnen.» Det er barnets logikk i eit tilvære som ikkje lar seg forklare eller fange i ord, det er «lyset fra denne verden bag verden» som William Heinesen seier i sitatet som innleier heile romanen.

Eg lar meg stadig imponere av omsetjingane til Oskar Vistdal og det rike ordtilfanget han auser av, basert på dialekten han har i kroppen. Eg er også begeistra for Aina Griffins eksklusive omslagsdesign som er lik, med små variasjonar, gjennom alle dei seks bøkene av Elíasson som Solum har gitt ut.

Oddmund Hagen

Oddmund Hagen er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Romanen er i to delar, heilt ulike, men med nokre koplingar som bind dei saman.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss

BokMeldingar
Odd W. Surén

Orda mellom oss

Sunniva M. Roligheten, Daniel A. Wilondja og Google Translate har saman skrive ein fascinerande tekstkollasj.

Teikning: May LInn Clement

Ord om språkKunnskap
Kristin Fridtun

«Blokk har vore nytta om stabben folk vart halshogne på.»

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Foto: Ole Berg-Rusten / NTB

Samfunn
Eva Aalberg Undheim

Eit spørsmål om kontroll

I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt
Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis