JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

MusikkMeldingar

Talande song

Dietrich Fischer-Dieskaus siste elev Benjamin Appl briljerer.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Den tyske barytonen Benjamin Appl er tidlegare korgut.

Den tyske barytonen Benjamin Appl er tidlegare korgut.

Foto: Falk Kastell

Den tyske barytonen Benjamin Appl er tidlegare korgut.

Den tyske barytonen Benjamin Appl er tidlegare korgut.

Foto: Falk Kastell

2767
20211119
2767
20211119

Standard­innspelinga

Johann Sebastian Bach:

Bach

Benjamin Appl, baryton; Concerto Köln. SONY 2018

Det hender at eksepsjonelle innspelingar går meg hus forbi, som dette tre år gamle albumet der tyske Benjamin Appl syng ariar og resitativ frå Johann Sebastian Bachs (1685–1750) kantatar og pasjonar. Innspelinga, som rett og slett heiter Bach, verkar skreddarsydd for barytonrøysta hans. Kombinasjonen med det relativt tynt besette barokkorkesteret Concerto Köln gjer albumet til eit av dei beste eg har høyrt med Bachs vokalmusikk for mannleg solist.

Kva er det så som gjer Appls prestasjon så spesiell? Tre moment kan trekkjast fram, nemleg klang, tekst og tolkinga av det dramatiske.

Klang og tekst

Appl er ein relativt ung songar, fødd i 1982. Det merkar me på klangen, som har noko friskt og klårt ved seg, typisk for solistar med bakgrunn frå kor. Den fyrste skoleringa fekk han som gutesopran i Regensburger Domspatzen, eit av Tysklands beste gutekor, med røter attende til 900-talet. (Som kuriositet kan det nemnast at det i Appls ungdomstid blei leia av Georg Ratzinger, bror til pave Benedikt XVI).

Tidlegare gutesopranar har gjerne internalisert songen til dei grader at dei syng like lett som dei talar. Her er me inne på det andre momentet: Appls umanierte tekstuttale, som får fram dei vakraste sidene ved tysk som songspråk. Dette er knytt til det siste momentet: Tolkinga av det dramatiske i songtekstane, som jo føreset skjøneleg diksjon.

Det dramatiske

Dramatisk uttrykk er jo særleg viktig i operaen. Men også i kyrkjekantatar av Bach blir dramatiske historier fortalde, prydde med barokkens blømande metaforar og bibelallusjonar. Appl er her suveren, noko som vel kan førast attende til røynslene hans som liedtolkar. Som forteljar har han eit uvanleg instinkt, og dei verdslege ariane på albumet er gjorde med subtil musikalsk humor. Dette undrar meg ikkje, med tanke på at Appl var elev av den legendariske liedtolkaren Dietrich Fischer-Dieskau (faktisk hans siste elev før meisteren døydde i 2012).

Etter all denne rosen undrar lesaren kan hende på om Appl i det heile har nokon lyte? Jau, nokre svake punkt er der. Tonane i det lågaste registeret blir av og til for diffuse. Her har han ikkje heilt kontroll på vibratoen, noko som påverkar intonasjonen. Det andre gjeld fraseringa, som i dei lyriske partia byrjar bra og blir vakkert utvikla, men stundom har ei for abrupt avslutning.

Men Appl er altså framleis ein ung solist. Dei små lyta går seg nok til når han «mognar» meir – vonleg utan at han på vegen misser den utvungne klåren dette albumet demonstrerer.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Standard­innspelinga

Johann Sebastian Bach:

Bach

Benjamin Appl, baryton; Concerto Köln. SONY 2018

Det hender at eksepsjonelle innspelingar går meg hus forbi, som dette tre år gamle albumet der tyske Benjamin Appl syng ariar og resitativ frå Johann Sebastian Bachs (1685–1750) kantatar og pasjonar. Innspelinga, som rett og slett heiter Bach, verkar skreddarsydd for barytonrøysta hans. Kombinasjonen med det relativt tynt besette barokkorkesteret Concerto Köln gjer albumet til eit av dei beste eg har høyrt med Bachs vokalmusikk for mannleg solist.

Kva er det så som gjer Appls prestasjon så spesiell? Tre moment kan trekkjast fram, nemleg klang, tekst og tolkinga av det dramatiske.

Klang og tekst

Appl er ein relativt ung songar, fødd i 1982. Det merkar me på klangen, som har noko friskt og klårt ved seg, typisk for solistar med bakgrunn frå kor. Den fyrste skoleringa fekk han som gutesopran i Regensburger Domspatzen, eit av Tysklands beste gutekor, med røter attende til 900-talet. (Som kuriositet kan det nemnast at det i Appls ungdomstid blei leia av Georg Ratzinger, bror til pave Benedikt XVI).

Tidlegare gutesopranar har gjerne internalisert songen til dei grader at dei syng like lett som dei talar. Her er me inne på det andre momentet: Appls umanierte tekstuttale, som får fram dei vakraste sidene ved tysk som songspråk. Dette er knytt til det siste momentet: Tolkinga av det dramatiske i songtekstane, som jo føreset skjøneleg diksjon.

Det dramatiske

Dramatisk uttrykk er jo særleg viktig i operaen. Men også i kyrkjekantatar av Bach blir dramatiske historier fortalde, prydde med barokkens blømande metaforar og bibelallusjonar. Appl er her suveren, noko som vel kan førast attende til røynslene hans som liedtolkar. Som forteljar har han eit uvanleg instinkt, og dei verdslege ariane på albumet er gjorde med subtil musikalsk humor. Dette undrar meg ikkje, med tanke på at Appl var elev av den legendariske liedtolkaren Dietrich Fischer-Dieskau (faktisk hans siste elev før meisteren døydde i 2012).

Etter all denne rosen undrar lesaren kan hende på om Appl i det heile har nokon lyte? Jau, nokre svake punkt er der. Tonane i det lågaste registeret blir av og til for diffuse. Her har han ikkje heilt kontroll på vibratoen, noko som påverkar intonasjonen. Det andre gjeld fraseringa, som i dei lyriske partia byrjar bra og blir vakkert utvikla, men stundom har ei for abrupt avslutning.

Men Appl er altså framleis ein ung solist. Dei små lyta går seg nok til når han «mognar» meir – vonleg utan at han på vegen misser den utvungne klåren dette albumet demonstrerer.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Det blei teater av Brynjulf Jung Tjønns sterke og prislønte diktsamling.

Det blei teater av Brynjulf Jung Tjønns sterke og prislønte diktsamling.

Foto: Den Nationale Scene

Meldingar

Sterkt og poetisk om etnisk utanforskap

Ei enkel, framifrå framsyning om vondskapen som synest å ha bite seg fast i oss.

Jan H. Landro
Det blei teater av Brynjulf Jung Tjønns sterke og prislønte diktsamling.

Det blei teater av Brynjulf Jung Tjønns sterke og prislønte diktsamling.

Foto: Den Nationale Scene

Meldingar

Sterkt og poetisk om etnisk utanforskap

Ei enkel, framifrå framsyning om vondskapen som synest å ha bite seg fast i oss.

Jan H. Landro
Anna Fesun, «Guds moder», gjev «magisk hjelp» til hjelpelause og medvitslause ukrainarar – mot eit verdsleg vederlag.

Anna Fesun, «Guds moder», gjev «magisk hjelp» til hjelpelause og medvitslause ukrainarar – mot eit verdsleg vederlag.

KrigSamfunn

Krig og psyke

Det er vanskeleg å vite om den nye «sigersplanen» som president Zelenskyj nyleg varsla, er ein verkeleg sigersplan eller berre ein ny freistnad på å kurere tungsinn i det ukrainske samfunnet.

Andrej Kurkov
Anna Fesun, «Guds moder», gjev «magisk hjelp» til hjelpelause og medvitslause ukrainarar – mot eit verdsleg vederlag.

Anna Fesun, «Guds moder», gjev «magisk hjelp» til hjelpelause og medvitslause ukrainarar – mot eit verdsleg vederlag.

KrigSamfunn

Krig og psyke

Det er vanskeleg å vite om den nye «sigersplanen» som president Zelenskyj nyleg varsla, er ein verkeleg sigersplan eller berre ein ny freistnad på å kurere tungsinn i det ukrainske samfunnet.

Andrej Kurkov

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis