Tåkete visjonar
Tsjajkovskij-tolkingane til Kraggerud og Arktisk Filharmoni er ujamne.
Den russiske komponisten Pjotr Tsjajkovskij (1840–1893). Målarstykke frå 1893 av Nikolaj Dmitrijevitsj Kuznetsov.
CD
Pjotr Tsjajkovskij, Henning Kraggerud:
Serenade; Violin
Concerto; Ragnarok
Henning Kraggerud, fiolin; Arktisk Filharmoni; dir.: Christian Kluxen. SIMAX 2021
Ville verda gått under til tonane av Tsjajkovskijs musikk? Klokka halv seks om morgonen 6. juli 1945 gjekk nedteljinga til den fyrste atombomedetonasjonen i New Mexicos ørken til klangen av strykeserenaden hans, på grunn av ei samanblanding av sivile og militære radiofrekvensar. Verda steig inn i atomalderen med den sorglause tonearten C-dur.
På førehand hadde forskarar uroa seg over at ein slik eksplosjon kunne føra til ein ukontrollert kjernefusjon som sette fyr på heile atmosfæren. Dette minner fiolinisten Henning Kraggerud om ragnarok, den norrøne endetidsvisjonen der verda blir slukt av flammar, noko som er tema for det nye albumet hans.
Albumet er ikkje berre dystert: Ragnarok er jo slutten – men òg byrjinga på ei ny tid. Etter at eldjotunen Surt har brent verda, vil nemleg ei grøn jord atter stiga opp or havet, og dottera til sola vil varma ein ny generasjon æser og menneske.
Tynt
Det tematiske silkepapiret som skal femna dei tre stykka på albumet, er for tynt. Kraggeruds sjølvkomponerte Ragnarok. The Sun’s Daughter er navet i det heile, der han med tradisjonelle strykarklangar freistar å uttrykkja desperasjonen og håpet til dei siste (og difor òg fyrste) menneska.
Mellom strykarhogg i tutti à la Stravinskijs Vårofferet i byrjinga, og søt Ole Bull-aktig melodikk à la «Sæterjentens søndag» mot slutten, blir det smått med kompositorisk substans.
Fin serenade
Før og etter Ragnarok kjem Pjotr Tsjajkovskijs alt nemnde Serenade for strykarar i C-dur, op. 48 (1880), og Konsert for fiolin og orkester i D-dur, op. 35 (1878). Arktisk Filharmoni, som Kraggerud er kunstnarleg leiar for, spelar ein litt hektisk fiolinkonsert der den teknisk habile solisten får utløp for virtuos energi i dei mange solopartia.
Den einaste verkeleg vellukka tolkinga er difor den av strykeserenaden. Fyrstesatsen har seinromantisk nerve, og dei ulike sjikta i komposisjonen blir teknisk differensierte og vakkert forma. Det same gjeld den elegiske tredjesatsen, der ensemblet presterer finslege fraseringar.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
CD
Pjotr Tsjajkovskij, Henning Kraggerud:
Serenade; Violin
Concerto; Ragnarok
Henning Kraggerud, fiolin; Arktisk Filharmoni; dir.: Christian Kluxen. SIMAX 2021
Ville verda gått under til tonane av Tsjajkovskijs musikk? Klokka halv seks om morgonen 6. juli 1945 gjekk nedteljinga til den fyrste atombomedetonasjonen i New Mexicos ørken til klangen av strykeserenaden hans, på grunn av ei samanblanding av sivile og militære radiofrekvensar. Verda steig inn i atomalderen med den sorglause tonearten C-dur.
På førehand hadde forskarar uroa seg over at ein slik eksplosjon kunne føra til ein ukontrollert kjernefusjon som sette fyr på heile atmosfæren. Dette minner fiolinisten Henning Kraggerud om ragnarok, den norrøne endetidsvisjonen der verda blir slukt av flammar, noko som er tema for det nye albumet hans.
Albumet er ikkje berre dystert: Ragnarok er jo slutten – men òg byrjinga på ei ny tid. Etter at eldjotunen Surt har brent verda, vil nemleg ei grøn jord atter stiga opp or havet, og dottera til sola vil varma ein ny generasjon æser og menneske.
Tynt
Det tematiske silkepapiret som skal femna dei tre stykka på albumet, er for tynt. Kraggeruds sjølvkomponerte Ragnarok. The Sun’s Daughter er navet i det heile, der han med tradisjonelle strykarklangar freistar å uttrykkja desperasjonen og håpet til dei siste (og difor òg fyrste) menneska.
Mellom strykarhogg i tutti à la Stravinskijs Vårofferet i byrjinga, og søt Ole Bull-aktig melodikk à la «Sæterjentens søndag» mot slutten, blir det smått med kompositorisk substans.
Fin serenade
Før og etter Ragnarok kjem Pjotr Tsjajkovskijs alt nemnde Serenade for strykarar i C-dur, op. 48 (1880), og Konsert for fiolin og orkester i D-dur, op. 35 (1878). Arktisk Filharmoni, som Kraggerud er kunstnarleg leiar for, spelar ein litt hektisk fiolinkonsert der den teknisk habile solisten får utløp for virtuos energi i dei mange solopartia.
Den einaste verkeleg vellukka tolkinga er difor den av strykeserenaden. Fyrstesatsen har seinromantisk nerve, og dei ulike sjikta i komposisjonen blir teknisk differensierte og vakkert forma. Det same gjeld den elegiske tredjesatsen, der ensemblet presterer finslege fraseringar.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Cecilie Grundt med Vigleik Storaas, David Andersson og Fredrik Villmow.
Foto: Sigbjørn Berven
Solide røter
Cecilie Grundt har sett saman eit lojalt lyttande band.
Eivind Trædal har sete i Oslo bystyre for MDG sidan 2015. I vår kom det fram at han stiller seg til disposisjon for stortingslista til MDG.
Foto: Cappelen Damm
Den tunge kampen mot bileufori
Eivind Trædal viser fram politikkens fallitt på transportfeltet i boka På ville veier.
Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.
Foto: Jim Watson / AFP / NTB
Trump ord for ord
Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.
Una og Diddi er to storforelska studentar som må halde forholdet skjult, fordi Diddi alt har ein kjærast.
Foto: Arthaus
Gjennombrotet
Elín Hall herjar i dette vakre, velskrivne dramaet av Rúnar Rúnarsson.
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.