Søkjande
Ssens Trio spelar norsk 1900-talsmusikk etter klassiske mønster.
Det norske ensemblet Ssens Trio, som blei stifta i 2014.
Foto: Bård Gundersen
CD
J. Kvandal, F. Mortensen, E.F. Bræin, B.P. Johansen:
Ricercare
Ssens Trio. Lawo 2009
Ricercare, heiter Ssens Trios album med fire norske komponistar fødde på 1900-talet. Verka er for fiolin, bratsj og cello, instrument som blir trakterte av høvesvis Sølve Sigerland, Henninge Landaas og Ellen Margrete Flesjø. Albumtittelen er treffande. Det italienske omgrepet ricercare (å «søkja» eller «utforska») blei på 1500- og 1600-talet nytta om instrumentale versjonar av polyfon vokalmusikk (motettar). Jamvel på 1700-talet blei det brukt, om lærde instrumentalverk, som i J.S. Bachs Musikalisches Opfer, der det er to ricercarar i fugeform.
Å nytta ricercare-namnet inneber altså ein referanse til gamle komposisjonsteknikkar. Av dei fire verka på plata er det berre det siste og nyaste som faktisk heiter det. Men, som musikkvitaren Arvid O. Vollsnes skriv i sin gode omslagstekst, kunne også dei andre ha bore tittelen. Alle komponistane nyttar nemleg neoklassisk musikkspråk med barokke og wienerklassiske førebilete, noko som blir stadfest av den gjennomgåande bruken av italienske satsnamn.
Motorisk driv
Johan Kvandals (1919–1999) Trio for strykere, op. 12 (1950), er kanskje ein freistnad på ei frigjering frå mellomkrigstidas nasjonale line i musikken. Fyrstesatsen «Allegro moderato» byrjar polyfont med barokt dansepreg. Tyngd og melankoli pregar andresatsen «Adagio non troppo», som er kjenneteikna av songlege liner og vakker balanse mellom stemmene. Sistestasen «Allegro» har atter barokkmusikkens rytmisk-motoriske driv, med lekre kontrastar mellom mørke mollparti og lystige durpassasjar.
Sigerland, Landaas og Flesjø spelar verket med artikulatorisk lette og kvikk reaksjonsevne i samspelet – som om dei skulle framført Haydn. Eg har ikkje høyrt Kvandals trio før, men kan ikkje tenkja meg ei betre framføring.
Skjemtande
Etterkrigs-Noregs fremste forfektar av europeisk modernisme i musikken, Finn Mortensen (1922–1983), er representert med Trio, op. 3, som i 1950 var det fyrste verket han fekk framført offentleg. I fritonal stil byggjer han arkitektonisk velproporsjonerte former med markante tempokontrastar. Særleg likar eg sistesatsen «Allegro vivace», som med sin skjemtfulle karakter refererer til finalesatsane wienerklassikarane kalla scherzo (italiensk for «spøk»).
Skjemt er det òg i Edvard Fliflet Bræins Trio, op. 15 (urframført 1964), som er forma som éin sats, «Allegro». Skapargleda hans smittar, og det gjer også Ssens Trios speleglede.
Bertil Palmar Johansens (fødd 1954) verk er alt nemnt: Ricercare for String Trio (1996). Klangleg er dette det krassaste stykket på plata, der somme parti liksom er flislagde med dissonerande klangflater. Den jagande avslutninga på fyrstesatsen er eit høgdepunkt, spelt med nådelaus energi av dei tre musikarane.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
CD
J. Kvandal, F. Mortensen, E.F. Bræin, B.P. Johansen:
Ricercare
Ssens Trio. Lawo 2009
Ricercare, heiter Ssens Trios album med fire norske komponistar fødde på 1900-talet. Verka er for fiolin, bratsj og cello, instrument som blir trakterte av høvesvis Sølve Sigerland, Henninge Landaas og Ellen Margrete Flesjø. Albumtittelen er treffande. Det italienske omgrepet ricercare (å «søkja» eller «utforska») blei på 1500- og 1600-talet nytta om instrumentale versjonar av polyfon vokalmusikk (motettar). Jamvel på 1700-talet blei det brukt, om lærde instrumentalverk, som i J.S. Bachs Musikalisches Opfer, der det er to ricercarar i fugeform.
Å nytta ricercare-namnet inneber altså ein referanse til gamle komposisjonsteknikkar. Av dei fire verka på plata er det berre det siste og nyaste som faktisk heiter det. Men, som musikkvitaren Arvid O. Vollsnes skriv i sin gode omslagstekst, kunne også dei andre ha bore tittelen. Alle komponistane nyttar nemleg neoklassisk musikkspråk med barokke og wienerklassiske førebilete, noko som blir stadfest av den gjennomgåande bruken av italienske satsnamn.
Motorisk driv
Johan Kvandals (1919–1999) Trio for strykere, op. 12 (1950), er kanskje ein freistnad på ei frigjering frå mellomkrigstidas nasjonale line i musikken. Fyrstesatsen «Allegro moderato» byrjar polyfont med barokt dansepreg. Tyngd og melankoli pregar andresatsen «Adagio non troppo», som er kjenneteikna av songlege liner og vakker balanse mellom stemmene. Sistestasen «Allegro» har atter barokkmusikkens rytmisk-motoriske driv, med lekre kontrastar mellom mørke mollparti og lystige durpassasjar.
Sigerland, Landaas og Flesjø spelar verket med artikulatorisk lette og kvikk reaksjonsevne i samspelet – som om dei skulle framført Haydn. Eg har ikkje høyrt Kvandals trio før, men kan ikkje tenkja meg ei betre framføring.
Skjemtande
Etterkrigs-Noregs fremste forfektar av europeisk modernisme i musikken, Finn Mortensen (1922–1983), er representert med Trio, op. 3, som i 1950 var det fyrste verket han fekk framført offentleg. I fritonal stil byggjer han arkitektonisk velproporsjonerte former med markante tempokontrastar. Særleg likar eg sistesatsen «Allegro vivace», som med sin skjemtfulle karakter refererer til finalesatsane wienerklassikarane kalla scherzo (italiensk for «spøk»).
Skjemt er det òg i Edvard Fliflet Bræins Trio, op. 15 (urframført 1964), som er forma som éin sats, «Allegro». Skapargleda hans smittar, og det gjer også Ssens Trios speleglede.
Bertil Palmar Johansens (fødd 1954) verk er alt nemnt: Ricercare for String Trio (1996). Klangleg er dette det krassaste stykket på plata, der somme parti liksom er flislagde med dissonerande klangflater. Den jagande avslutninga på fyrstesatsen er eit høgdepunkt, spelt med nådelaus energi av dei tre musikarane.
Sjur Haga Bringeland
Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Una og Diddi er to storforelska studentar som må halde forholdet skjult, fordi Diddi alt har ein kjærast.
Foto: Arthaus
Gjennombrotet
Elín Hall herjar i dette vakre, velskrivne dramaet av Rúnar Rúnarsson.
Greil Marcus er musikkskribent og kulturanalytikar.
Foto: Thierry Arditti / Courtesy of Yale University Press
Kvifor Marcus skriv
Den nye boka til Greil Marcus er ein kamuflert sjølvbiografi.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Erling Kittelsen er blant dei mest mangsidige av norske poetar, skriv Jan Erik Vold.
Rondanecupen på Otta er ei bridgetevling stinn av tradisjon.
Foto: Otta bridgeklubb
«Det finst bridgespelarar i kvar ein avkrok.»
Jill Stein på eit valkampmøte i Dearborn i Michigan 6. oktober. I vippestaten Michigan fryktar demokratane at Stein skal ta mange røyster frå Harris.
Foto: Rebecca Cook / Reuters / NTB
Stein kan velte lasset
Jill Stein, kandidaten til Dei grøne, er valjokeren demokratane gjerne skulle vore forutan.