Bok

Marc Ribot:

Unstrung: Rants and Stories of a Noise Guitarist

Akashic Books

Då Marc Ribot for nokre år sidan vitja Barriada Clark, ein liten landsby på den puertoricanske øya Culebra, fekk han høve til å stille spørsmål ved uttrykket «ved hanegal». Dei karibiske hanane utanfor soveromsglaset hans byrja nemleg ikkje å gale ved morgongry, men snarare i tretida om natta.

Det er ei tid på døgnet då gitaristen ofte likevel er vaken, fortel han i Unstrung: Rants and Stories of a Noise Guitarist, som er hans første bok. Rett som det er, vert han nemleg liggjande og gruble på både det eine og det andre og får ei uro over seg som ikkje heilt slepper taket før sola står opp.

Herleg tekst

Nettene i Barriada Clark resulterte i alle fall i den herlege teksten «We Tell Children the Cow Says Moo», som skildrar den veksande irritasjonen til den akk så søvnlause gitaristen over hanen utanfor: «I’m sure the animal behaviorists can explain very well the function of the rooster’s cry – but what accounts for its disturbed aesthetic?» Som lesar skjøner eg at eg kanskje aldri verkeleg har høyrt hanar før, og i alle fall ikkje slik Ribot høyrer dei: «The final insult of the rooster’s performance is its repetition – its identical expression, again and again, without variation, development, or history.»

Eg kom til Ribots bok for å høyre han fortelje om musikk, og det gjer han i den eine framifrå teksten etter den andre i Unstrung. Men han gjer også så mykje meir. For om hanegal er ei form for musikk, kva for musikk er det? Slike spørsmål kjem ein ikkje over kvar dag.

Eg finn teksten om produsenten Hal Willner, først publisert då han gjekk bort i fjor vår, både slåande og rørande. Ribot er ein raus forfattar og skriv med varme, takksemd og innsikt om profilar som har vore viktige for han som musikar og menneske, som gitaristen han i ungdomsåra fekk timar hos, Frantz Casseus. 

Avslappa røyst

Som gitarist er Ribot sjølv makelaus, ein ikonoklast i beste tyding av ordet, på plater Tom Waits gav ut på midten av 1980-talet og ein haug med andre utgivingar, eg skal ikkje eingong prøve å liste dei opp her. Stubbane i Unstrung rommar både minne og (litt) fiksjon, men er av aller største interesse når dei dreier seg om musikk. Om det finst ein gitarist som skriv betre om utstyr enn dette, vil eg gjerne vite det! «Guitar equipment, for those who love it, is a language», heiter det i den flotte teksten om Robert Quine. Skal eg tilrå ei utgåve av Unstrung, må det vere lydboka, lesen av forfattaren sjølv, med ei elegant avslappa røyst som får fram fargane i språket hans.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.