Rock

Ole Kirkeng:

Still Not Lost

Die With Your Boots On

Rock

Tom Roger Aadland:

Skyer

Embacle

Det finst ein type kjærleikssong som mest av alt skildrar djup lengt, som dveler ved minnet, og som slik på same tid rommar både avstand og nærleik til den andre. Og det er i denne kategorien, som krev slik ein finstemt balansegang frå låtskrivaren, at tittelsporet på Still Not Lost, debutalbumet til Ole Kirkeng, høyrer heime.

Eg har sett fram til utgivinga sidan eg høyrde Kirkeng som oppvarmingsartist for The Delines i fjor vår – det vesle settet var stort nok til å vise at vi har å gjere med eit stortalent, noko som verkeleg vert stadfesta med Still Not Lost. Dei åtte songane på plata er alle av høg kvalitet. Dei viser ein sikker omgang med americanaens sentrale figurar og tropar i både tekst og tone, og det skadar heller ikkje at Geir Sundstøl har produsert så stilsikkert saman med Kirkeng.

Dylansk

Det er nesten så ein skulle tru at Kirkeng har laga slik musikk i årevis, og langt lenger enn hans 29 år skulle tilseie. Faktisk minner han i tittelsporet ikkje så reint lite om ein 82-åring – «Still Not Lost» er nemleg så typisk Bob Dylan anno Time Out of Mind (1997) som det vel går an å verte, og tener som endå ei påminning om det formidable avtrykket artisten etterlèt seg på stadig nye generasjonar.

Det gjeld også i høgste grad for Tom Roger Aadland, som fleire lesarar vil kjenne som ein framifrå gjendiktar av Dylan på nynorsk. Skyer er tiande plate frå låtskrivarveteranen, som også har utstyrt Hellbillies og Vamp med tekstar. Aadland har også produsert sjølv, saman med Kjetil Steensnæs, og har med seg eit knippe framifrå musikarar på eit album der fleire av songane er skrivne og framførte på rogalandsdialekt, noko som fungerer som berre det. Kjærleikssongen som får avslutte Skyer, «Siste natta vår i lag», stiller i same kategori som Kirkengs – og Dylan lurer i skuggane også her, idet forteljinga faldar seg ut, strofe for strofe, i nesten ni minutt.

Begge albuma rommar ein fin variasjon innanfor dei klart markerte sjangergrensene, med både glimt i auget (Kirkengs «Fall In Love With You (at Ikea)») og velartikulerte spark mot ein type konformitetskrav som ikkje akkurat gjer takhøgda større (Aadlands «Normalia»). Steelgitaren får oss til smeltepunktet når vi bør dit, og det brusar i orgelet når det skal.

Rockens usikre plass

Det er ikkje openbert at generasjonen til Kirkeng skal gå rett inn i americanaen, rocken og tilgrensande sjangrar med heva hovud. Tilfellet ville ha det til at eg har lytta til desse platene og samstundes slukt andre sesong av det strålande TV-dramaet The Bear. Så å seie all musikken der finst i mi eiga platesamling, der både Kirkeng og Aadland også passar greitt inn, så eg måtte dra på smilebandet då ei avis for noko sidan skreiv at «utrendy voksenrock» spelar ei av hovudrollene i serien.

Som om ikkje det var nok, las eg også i same tidsperiode musikkskribenten Steven Hydens Twilight of the Gods: A Journey to the End of Classic Rock (2018), engasjerte og underhaldande lyttememoarar som (mellom anna) reflekterer over rockens usikre plass i samtidskulturen. Ikkje berre døyr den eine aldrande legenda etter den andre – det er heller ikkje få som erklærer sjølve rocken død, på grunn av den utdaterte, sjølvgenererande produksjonen av mytologiar som har kjenneteikna rockekulturen, den gjennomkommersialiserte nostalgien og dei rettmessige skuldingane om seigliva kjønnsdiskriminering og systemisk rasisme. Det er nok av utfordringar å ta tak i, og det er lenge sidan rocken kjendest som ei motkulturell, omveltande kraft, som ein vital del av ungdomskulturen.

Kanskje er rocken best der jazzen har vore lenge, spekulerer Hyden: i småklubbane på andre sida av gata frå stadionet, der sjangeren og kva han kan romme, vert utforska. Og kanskje er akkurat det heilt greitt. I den klubben finn vi både Kirkeng og Aadland, og eg har ikkje forlate billettkøen enno.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar, professor ved Universitetet i Bergen, og fast musikkskribent i Dag og Tid.