CD

Johann Sebastian Bach:

Concertos for Harpsichord & Strings Vol. 2

Bach Collegium Japan; cembalo og leiing: Masato Suzuki. BIS 2022

Dirigenten og cembalisten Masaaki Suzuki grunnla i 1990 Bach Collegium Japan, eit barokkorkester og kor som for fire år sidan fullførte albumserien med alle Johann Sebastian Bachs (1685–1750) kantatar og andre korverk. Innspelingane, som fordeler seg på 65 CD-ar, held gjennomgåande eit imponerande høgt nivå. Mange av kantatane har etter mi meining korkje før eller sidan blitt tolka like overtydande, med stilreine songsolistar og rund og vakker korklang.

Men framfor alt er det dirigentens gode sans for tempo som gjer albuma så vellukka. For å få Bachs kompliserte musikk til å svinga, må det ikkje musiserast for snøgt. Dette med tempoval er Masaaki Suzukis fremste kvalitet som ensembleleiar.

Gjenbruk

I 2018, same året som Masaaki Suzuki fullførte albumserien sin, overtok sonen Masato Suzuki som sjefdirigent for Bach Collegium Japan. Også han er cembalist, og no gjev han ut alle Bachs cembalokonsertar. Volum 2 inneheld fire verk av slaget. Særmerkt med tolkinga hans er at han nyttar «solistisk strykarbesetning», altså berre høvesvis eitt instrument på dei to fiolinstemmene og bratsjstemma, noko som gjev orkesterverka ein kammermusikalsk dåm.

Typisk for Bachs cembalokonsertar er at dei fleste er «gjenbruk» av tidlegare verk for andre soloinstrument. Omarbeidingane gjorde han seint i livet for å syta for underhaldningsmusikk til Leipzigs kaffihus, der sønene skulle få syna seg fram som virtuosar. Den mest kjende konserten på plata er Cembalokonsert nr. 6 i F-dur, BWV 1057, som er ein transponert versjon av den fjerde «Brandenburgkonserten». Originalen er ein trippelkonsert med to blokkfløyter og ein uvanleg virtuos solofiolin. I F-durversjonen er fiolinstemma omforma til minst like virtuos cembalomusikk.

Overtydeleg

Tolkinga til Masato Suzuki syner den same gode teften for tempo som far hans har. Me merkar det særleg i sistesatsen, «Allegro assai», som er ein kraftfull fuge av beste Bach-sort. Men sjølv om tempoet kjennest rett i høve til den musikalske teksturen (det går ikkje for raskt), manglar noko av driven – den framoverretta energien – som særmerkjer andre gode tolkingar av verket.

Grunnen er kanskje den litt kantete måten Masato Suzuki fraserer solostemma på, særleg i dei snøgge satsane. Han syner stor ordenssans og markerer tydeleg dei melodiske periodane i spelet sitt, men rørsleenergien frå den eine frasen og inn i den neste er ikkje alltid sterk nok. Slikt er ei utfordring med Bachs musikk generelt. Den kompositoriske teksturen er det me kallar komplementærrytmisk, noko som tyder at dei raske notane går og går, og der den eine melodiske perioden sluttar, byrjar alltid den neste. Kvile er det altså knapt å få for solisten. Hadde Masato Suzuki tenkt mindre på forma og meir på uttrykket, trur eg driven i dei snøgge satsane hadde blitt betre.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast
musikkmeldar i Dag og Tid.