JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

MusikkMeldingar

Italienske røter

Elena Saratori hentar erkefranske Jean-Baptiste Lully heim til Italia.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
3175
20180629
3175
20180629

CD

Jean-
Baptiste Lully:

Dies Irae,
Te Deum

Allabastrina Choir and Consort; dir.: Elena Saratori. Brilliant 2018

Fransk barokkmusikk har ein heilt eigen klang. Medan den italienske barokkmusikken vanlegvis berre har strykeinstrument, er den franske vanlegvis utvida med treblåsbesetning, noko som gjer klangpaletten rikare. Karakteristisk er òg dei asymmetriske melodiavsnitta og den «vrikkande» melodikken, noko som vel kan førast attende til rytmen i det franske språket.

Det er merkeleg å tenkja på at den franske musikkens «far», Solkongens allmektige hoffkapellmeister Jean-Baptiste Lully, faktisk var utlending – opphavleg heitte han Giovanni Battista Lulli og var frå Firenze. Dette opphavet gjer den italienske dirigenten Elena Saratori eit poeng av i den intelligent skrivne og tidvis vittige omslagsteksten til det nye Lully-albumet sitt. Her argumenterer ho for at det er på tide at italienarane «hentar heim» komponisten sin, samstundes som ho syner at det musikalske grunnlaget for det me oppfattar som erkefransk, faktisk stammar frå Italia.

Latinske tekstar

Saratori dirigerer Allabastrina Choir and Consort i to av Lullys finaste kyrkjemusikkverk for solistar, kor og orkester. Sakralverk som dette hadde latinsk tekst i katolske land, noko som i denne samanhengen er eit viktig poeng for Saratori; tekstleg sett løyser latinen verka frå nasjonale konnotasjonar.

Det fyrste stykket er 1200-talshymnen Dies irae («Vreidedagen»), som tradisjonelt inngår i den katolske «Requiem»-messa for dei døde. Me merkar her kor viktig det tekstlege var for Lully: Hymnen er verkeleg tonesett som ei bøn som berre enkelte stader blir avbroten av instrumentale mellomspel. Andre stykket er Te Deum (òg kalla «Den ambrosianske lovsongen»), der Lully bokstaveleg talt slår på stortromma, for verket tek til med eit stort instrumentalforspel med paukar og trompetar.

Spesiell akustikk

Saratoris tolking overtyder, både musikalsk og når det gjeld poenget med Lullys italienske røter. Orkesteret og koret held høgt nivå, og av solistane lèt eg meg mest imponera av bassolisten i Dies irae, som med brakande røyst kunngjer dommedag. Svakare er prestasjonen til altsolisten – det høyrest ut som om melodien går litt for lågt for henne, for ho manglar kraft i det djupe registeret.

Kvaliteten på komposisjonane og utøvarane er det altså ingen ting å seia på. For meg er det likevel noko anna som gjer dette albumet spesielt: Saratori er frå Ravenna i Nord-Italia. Ho har valt å gjera opptaket i heimbyen, i den 500 år gamle kyrkja San Vitale, som (saman med Pantheon i Roma og San Marco-katedralen i Venezia) er ei av mine italienske favorittkyrkjer. At San Vitale har nokre av dei finaste bysantinske mosaikkane i verda, merkar ein sjølvsagt ikkje på opptaket. Men måten kyrkjerommet er forma på, som åttekanta sentralkyrkje under éin mektig kuppel, gjer akustikken heilt spesiell. Sjølv har eg aldri opplevd ein konsert der. Men denne CD-en gjev meg i alle høve ein idé om korleis det kan lyda.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

CD

Jean-
Baptiste Lully:

Dies Irae,
Te Deum

Allabastrina Choir and Consort; dir.: Elena Saratori. Brilliant 2018

Fransk barokkmusikk har ein heilt eigen klang. Medan den italienske barokkmusikken vanlegvis berre har strykeinstrument, er den franske vanlegvis utvida med treblåsbesetning, noko som gjer klangpaletten rikare. Karakteristisk er òg dei asymmetriske melodiavsnitta og den «vrikkande» melodikken, noko som vel kan førast attende til rytmen i det franske språket.

Det er merkeleg å tenkja på at den franske musikkens «far», Solkongens allmektige hoffkapellmeister Jean-Baptiste Lully, faktisk var utlending – opphavleg heitte han Giovanni Battista Lulli og var frå Firenze. Dette opphavet gjer den italienske dirigenten Elena Saratori eit poeng av i den intelligent skrivne og tidvis vittige omslagsteksten til det nye Lully-albumet sitt. Her argumenterer ho for at det er på tide at italienarane «hentar heim» komponisten sin, samstundes som ho syner at det musikalske grunnlaget for det me oppfattar som erkefransk, faktisk stammar frå Italia.

Latinske tekstar

Saratori dirigerer Allabastrina Choir and Consort i to av Lullys finaste kyrkjemusikkverk for solistar, kor og orkester. Sakralverk som dette hadde latinsk tekst i katolske land, noko som i denne samanhengen er eit viktig poeng for Saratori; tekstleg sett løyser latinen verka frå nasjonale konnotasjonar.

Det fyrste stykket er 1200-talshymnen Dies irae («Vreidedagen»), som tradisjonelt inngår i den katolske «Requiem»-messa for dei døde. Me merkar her kor viktig det tekstlege var for Lully: Hymnen er verkeleg tonesett som ei bøn som berre enkelte stader blir avbroten av instrumentale mellomspel. Andre stykket er Te Deum (òg kalla «Den ambrosianske lovsongen»), der Lully bokstaveleg talt slår på stortromma, for verket tek til med eit stort instrumentalforspel med paukar og trompetar.

Spesiell akustikk

Saratoris tolking overtyder, både musikalsk og når det gjeld poenget med Lullys italienske røter. Orkesteret og koret held høgt nivå, og av solistane lèt eg meg mest imponera av bassolisten i Dies irae, som med brakande røyst kunngjer dommedag. Svakare er prestasjonen til altsolisten – det høyrest ut som om melodien går litt for lågt for henne, for ho manglar kraft i det djupe registeret.

Kvaliteten på komposisjonane og utøvarane er det altså ingen ting å seia på. For meg er det likevel noko anna som gjer dette albumet spesielt: Saratori er frå Ravenna i Nord-Italia. Ho har valt å gjera opptaket i heimbyen, i den 500 år gamle kyrkja San Vitale, som (saman med Pantheon i Roma og San Marco-katedralen i Venezia) er ei av mine italienske favorittkyrkjer. At San Vitale har nokre av dei finaste bysantinske mosaikkane i verda, merkar ein sjølvsagt ikkje på opptaket. Men måten kyrkjerommet er forma på, som åttekanta sentralkyrkje under éin mektig kuppel, gjer akustikken heilt spesiell. Sjølv har eg aldri opplevd ein konsert der. Men denne CD-en gjev meg i alle høve ein idé om korleis det kan lyda.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss

BokMeldingar
Odd W. Surén

Orda mellom oss

Sunniva M. Roligheten, Daniel A. Wilondja og Google Translate har saman skrive ein fascinerande tekstkollasj.

Teikning: May LInn Clement

Ord om språkKunnskap
Kristin Fridtun

«Blokk har vore nytta om stabben folk vart halshogne på.»

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Foto: Ole Berg-Rusten / NTB

Samfunn
Eva Aalberg Undheim

Eit spørsmål om kontroll

I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt
Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis