JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

MusikkMeldingar

Innfallsrikt

Philharmonia Zürichs Dvorák-tolkingar er i overkant elegante.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Den tsjekkiske komponisten Antonín Dvorák (1841–1904).

Den tsjekkiske komponisten Antonín Dvorák (1841–1904).

Den tsjekkiske komponisten Antonín Dvorák (1841–1904).

Den tsjekkiske komponisten Antonín Dvorák (1841–1904).

3029
20230310
3029
20230310

CD

Antonín Dvorák:

Symphonies Nos. 8 & 7

Philharmonia Zurich, dir.: Gianandrea Noseda. Philharmonia Rec 2022

«De vil vita kva eg gjer? Eg har hovudet fullt av idéar. Om ein berre kunne skriva ned alt på ein gong! Men kva skal ein gjera? Eg kan ikkje skriva snøggare enn handa tillèt. Det går raskare enn eg hadde venta, og melodiane kjem som flygande til meg.» Dette skreiv Antonín Dvorák i eit brev sommaren 1889, medan han arbeidde med Symfoni nr. 8 i G-dur, op. 88, på landstaden sin sør for Praha.

Den bognande musikalske idérikdomen – med «idéar» er melodiske tema meint – merkar me i opuset som opnar Philharmonia Zurichs album med dei to såkalla engelske symfoniane hans. Det verkar mest som om komponisten har for mykje på hjartet, at han heile tida vil vidare med dei rapsodiske innfalla sine, og difor nedprioriterer å utvikla det musikalske materialet sitt på den måten den tysk-austerrikske symfonitradisjonen han stod i, føreskreiv.

Johannes Brahms, sponsoren hans, ytra ein gong at «karen har meir idéar enn vi alle, for det han kasserer [av musikalsk materiale], kunne andre ha snikra saman til hovudtema». Men i åttandesymfonien tykte den formstrenge Brahms det gjekk for vidt: «Her driv for mykje fragmentarisk og uvesentleg omkring. Alt er fint og musikalsk fengjande – men der manglar hovudsaker!»

Elegant energisk

Philharmonia Zürich (Zürich-operaens orkester) blir leia av italienaren Gianandrea Noseda, som er orkesterets sjefdirigent – eller Generalmusikdirektor, som det så schwungfullt heiter der. Styrken ved tolkinga hans er den briljante orkesterklangen og dei store gestane og lange linene i fraseringa. Dette går diverre på kostnad av detaljane, som det er så mange av i åttandesymfonien.

Referanseinnspelinga mi frå 1999, der austerrikaren Nikolaus Harnoncourt dirigerer Concertgebouw-orkesteret i Amsterdam, tek betre vare på einskildelementa og får frasane til å «pusta» organisk, med dynamiske og rytmiske detaljar som Zürich-orkesteret glattar over. Hjå Harnoncourt går grannsemda likevel ikkje på kostnad av dei store linene. Særleg i fyrstesatsen «Allegro con brio» får han fram fleire lag av meining, noko som til samanlikning gjer Nosedas tolking heller nyanselaus.

Myrmarsj

Denne tendensen blir endå tydelegare når ein lyttar til det andre stykket på plata, Symfoni nr. 7 i d-moll, op. 70, som Dvorák skreiv på oppdrag frå London Philharmonic Society i 1884. Komponisten klarer her meisterleg å foredla og integrera folkemusikalsk materiale frå heimlandet i den klassisk-romantiske symfoniforma.

Ulikt åttandesymfonien er grunntonen i den sjuande tragisk og stundom heroisk. Dette tek Noseda og Zürich-orkesteret for lett på. Dei tunge, djupe akkordane i opninga av finalesatsen Allegro, som hjå Harnoncourt kling som ein mødesam marsj gjennom myr, mobiliserer krefter Noseda aldri utløyser med sitt orkester.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

CD

Antonín Dvorák:

Symphonies Nos. 8 & 7

Philharmonia Zurich, dir.: Gianandrea Noseda. Philharmonia Rec 2022

«De vil vita kva eg gjer? Eg har hovudet fullt av idéar. Om ein berre kunne skriva ned alt på ein gong! Men kva skal ein gjera? Eg kan ikkje skriva snøggare enn handa tillèt. Det går raskare enn eg hadde venta, og melodiane kjem som flygande til meg.» Dette skreiv Antonín Dvorák i eit brev sommaren 1889, medan han arbeidde med Symfoni nr. 8 i G-dur, op. 88, på landstaden sin sør for Praha.

Den bognande musikalske idérikdomen – med «idéar» er melodiske tema meint – merkar me i opuset som opnar Philharmonia Zurichs album med dei to såkalla engelske symfoniane hans. Det verkar mest som om komponisten har for mykje på hjartet, at han heile tida vil vidare med dei rapsodiske innfalla sine, og difor nedprioriterer å utvikla det musikalske materialet sitt på den måten den tysk-austerrikske symfonitradisjonen han stod i, føreskreiv.

Johannes Brahms, sponsoren hans, ytra ein gong at «karen har meir idéar enn vi alle, for det han kasserer [av musikalsk materiale], kunne andre ha snikra saman til hovudtema». Men i åttandesymfonien tykte den formstrenge Brahms det gjekk for vidt: «Her driv for mykje fragmentarisk og uvesentleg omkring. Alt er fint og musikalsk fengjande – men der manglar hovudsaker!»

Elegant energisk

Philharmonia Zürich (Zürich-operaens orkester) blir leia av italienaren Gianandrea Noseda, som er orkesterets sjefdirigent – eller Generalmusikdirektor, som det så schwungfullt heiter der. Styrken ved tolkinga hans er den briljante orkesterklangen og dei store gestane og lange linene i fraseringa. Dette går diverre på kostnad av detaljane, som det er så mange av i åttandesymfonien.

Referanseinnspelinga mi frå 1999, der austerrikaren Nikolaus Harnoncourt dirigerer Concertgebouw-orkesteret i Amsterdam, tek betre vare på einskildelementa og får frasane til å «pusta» organisk, med dynamiske og rytmiske detaljar som Zürich-orkesteret glattar over. Hjå Harnoncourt går grannsemda likevel ikkje på kostnad av dei store linene. Særleg i fyrstesatsen «Allegro con brio» får han fram fleire lag av meining, noko som til samanlikning gjer Nosedas tolking heller nyanselaus.

Myrmarsj

Denne tendensen blir endå tydelegare når ein lyttar til det andre stykket på plata, Symfoni nr. 7 i d-moll, op. 70, som Dvorák skreiv på oppdrag frå London Philharmonic Society i 1884. Komponisten klarer her meisterleg å foredla og integrera folkemusikalsk materiale frå heimlandet i den klassisk-romantiske symfoniforma.

Ulikt åttandesymfonien er grunntonen i den sjuande tragisk og stundom heroisk. Dette tek Noseda og Zürich-orkesteret for lett på. Dei tunge, djupe akkordane i opninga av finalesatsen Allegro, som hjå Harnoncourt kling som ein mødesam marsj gjennom myr, mobiliserer krefter Noseda aldri utløyser med sitt orkester.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

ReportasjeFeature

Å stira diskret

Kvifor er det flautt å sjå?

May Linn Clement
ReportasjeFeature

Å stira diskret

Kvifor er det flautt å sjå?

May Linn Clement
Gjennom foto og tekst dokumenterte Maria Gros Vatne eit annleis liv på bloggen Wildandfree.no. Ho og mannen Nik Payne forlét bylivet og trygge jobbar til fordel for økologisk gardsbruk og heimeskule. Her ser me sonen Falk.

Gjennom foto og tekst dokumenterte Maria Gros Vatne eit annleis liv på bloggen Wildandfree.no. Ho og mannen Nik Payne forlét bylivet og trygge jobbar til fordel for økologisk gardsbruk og heimeskule. Her ser me sonen Falk.

Foto: Maria Gros Vatne

FilmKultur
Mona Louise Dysvik Mørk

Frå draum til sorg

Ukjent landskap vinn den eine prisen etter den andre. No er den å finne på lista over filmar som er kvalifiserte til vurdering av Oscar-akademiet i kategorien «Beste dokumentarfilm».

Peter Flamm (1891–1963) var ein tysk lege med jødisk familiebakgrunn som i 1926 gjorde furore med debutromanen.

Peter Flamm (1891–1963) var ein tysk lege med jødisk familiebakgrunn som i 1926 gjorde furore med debutromanen.

Foto: Otto Kurt Vogelsang / Ullstein bild

BokMeldingar
Oddmund Hagen

«Jeg? er ein djupt fascinerande og høgst moderne tekst om sinnsforvirring og dobbelt­gjengeri»

Marie Blokhus, Gard Skagestad og Kirsti Refseth spelar stykket til den tyske dramatikaren Marius von Mayenburg.

Marie Blokhus, Gard Skagestad og Kirsti Refseth spelar stykket til den tyske dramatikaren Marius von Mayenburg.

Foto: Monica Tormassy / Det Norske Teatret

TeaterMeldingar
Jan H. Landro

Kven har makt over kven?

Velspelt om medviten og umedviten makt, sanning, manipulasjon og illusjon.

Krevjande buksering i tronge norske fjordar; her kjem taubåten til sin rett. Éin taubåt sleper framme, medan to mindre båtar er kopla til sidene i fall dei kjem for nære land. Bakarst er ein fjerde og siste taubåt i standby dersom lekteren treng å bremse opp.

Krevjande buksering i tronge norske fjordar; her kjem taubåten til sin rett. Éin taubåt sleper framme, medan to mindre båtar er kopla til sidene i fall dei kjem for nære land. Bakarst er ein fjerde og siste taubåt i standby dersom lekteren treng å bremse opp.

Foto: Svein Egil Økland

ReportasjeFeature

Taubåten – den maritime arbeidsgampen

For somme sjøfolk er livet på ei ferje eller eit cruiseskip ikkje variert eller spanande nok. Då er kan hende løysinga å hoppe over på tug-en – ein jobb der kvar dag er garantert å vere ulik den førre.

William Sem Fure
Krevjande buksering i tronge norske fjordar; her kjem taubåten til sin rett. Éin taubåt sleper framme, medan to mindre båtar er kopla til sidene i fall dei kjem for nære land. Bakarst er ein fjerde og siste taubåt i standby dersom lekteren treng å bremse opp.

Krevjande buksering i tronge norske fjordar; her kjem taubåten til sin rett. Éin taubåt sleper framme, medan to mindre båtar er kopla til sidene i fall dei kjem for nære land. Bakarst er ein fjerde og siste taubåt i standby dersom lekteren treng å bremse opp.

Foto: Svein Egil Økland

ReportasjeFeature

Taubåten – den maritime arbeidsgampen

For somme sjøfolk er livet på ei ferje eller eit cruiseskip ikkje variert eller spanande nok. Då er kan hende løysinga å hoppe over på tug-en – ein jobb der kvar dag er garantert å vere ulik den førre.

William Sem Fure

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis