CD

H. Bach, J.C. Bach, J.M. Bach, J.S. Bach, J.L. Bach, C.P.E. Bach, J. Bach, A. Drese:

Bach Family

Ensemble Polyharmonique; Teatro del Mondo; dir.:
Andreas Küppers. CPO 2023

15 verk for seks til åtte songarar, komponerte av fire generasjonar «bachar» – dette får me på albumet Bach Family – Family Affairs, ei av ganske mange innspelingar med musikk frå den store musikarslekta til Johann Sebastian Bach (1685–1750). Seks av stykka er frå Altbachisches Archiv («det gamalbachske arkivet»), ei notesamling med motettar, korsongar og kantatar av eldre medlemer av Bach-slekta.

Me skal vera glade for at notearkivet, som i si tid var i J.S. Bachs eige i Leipzig, overlevde andre verdskrigen. Då bombene fall over Berlin, blei det overført til Schlesien i dagens Tsjekkia og Polen. Etter at Den raude armeen rykte fram, blei det sporlaust borte. Gamle folk hugsa seinare at dei siste sovjetsoldatane i området tilhøyrde eit ukrainsk regiment, noko som sette nestoren i tysk Bach-forsking, Christoph Wolff, på sporet. Og ganske riktig: I 1999 fann han Altbachisches Archiv att, i Statsarkivet i Kyiv, der dei var sjenerøse nok til å levera den musikkhistoriske skatten attende.

Meir ornament

Det tyske Ensemble Polyharmonique spesialiserer seg på tysk vokalmusikk frå 1600-talet. Her har dei med seg instrumentalensemblet Teatro del Mondo, som held seg mykje i bakgrunnen. For bortsett frå enkelte mellomspel frå orgelet er det songen som dominerer lydbiletet på plata. Korklangen er klår og vibratolaus, intonasjonen god og den dynamiske aksentueringa av dei til kvar tid viktigaste stemmene vellukka. Diksjonen kunne vore tydelegare, men om dette har med uttalen til songarane å gjera, eller kjem av etterklangen i kyrkja der opptaket er gjort, er vanskeleg å seia.

Dessutan saknar eg meir ornamentering av melodiane, særleg i korsongane med mange strofer, som blir i overkant monotone. Men dei ornamenta som faktisk blir sungne, er stilistisk korrekte og smakfulle.

Verknadsfullt

Tematisk krinsar verka på plata kring døden og æva. Johann Christoph Bachs (1642–1703) Es ist nun aus mit meinem Leben («Det er no over med livet mitt») er mellom dei varaste og vakraste. I denne voggesongen for livets slutt er det fint at songarane ikkje ornamenterer, for kompositorisk har Johann Christoph med vilje halde det enkelt. Der tykkjest ikkje å vera éin note for mykje, og einast på orda «Welt, gute Nacht» («verd, god natt») får sopranen stikka seg fram med ei snøgt oppstigande tonerekkje. I andre komposisjonar ville ikkje dette verkemiddelet fanga merksemda vår, men her har desse åtte tonane stor verknad.

Alt i alt er albumet lytteverdig, særleg for dei av oss som vil skjøna dei kompositoriske førebileta til J.S. Bach. Han er elles representert med ein koral (salme) frå kantaten Ich will den Kreuzstab gerne tragen, BWV 56.

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikk­meldar i Dag og Tid.