Folkemusikk

Malin Alander:

Indre bølgjer

Ta:lik

Når folkesongaren Malin Alander frå Sandane platedebuterer, har ho alt utdanna seg ved Noregs musikkhøgskule, fått stilling som fylkesmusikar og nyleg vunne vokalklassen på Landskappleiken. Det er med andre ord tale om ein utøvar som har lukkast med å etablera seg som profesjonell folkesongar.

I motsetnad til mange kollegaer har Alander her ikkje valt å samarbeida med meir eller mindre improviserande instrumentalistar som gjerne har bakgrunn frå andre stilartar. Dei improvisatoriske delane på plata tek ho seg nemleg av sjølv, anten det er snakk om ordlause parti, ny tekst eller sitat frå eldre songar. Av og til er det gjort fleire opptak, slik at ho syng fleirstemt med seg sjølv.

Men det er dei tradisjonelle songane som dominerer – særleg salmane. Det er òg påfallande at mange av tekstane har gått ut av bruk i salmebøkene, men vert haldne ved like innan folkemusikkrørsla, til dømes den alvorstunge skriftemålssalmen «Jeg arme synder træde må».

Det er ei meditativ stemning over plata. Alt er framført i langsamt tempo og med god tid mellom frasane. For det meste kling stemma mjukt og nært, men Alander nyttar òg alternative teknikkar, særleg i dei meir improviserte partia, som «knekk» på stemma, glidetonar og jamvel kraftutladingar som nærmar seg skrik.

Det er den eldre folkelege songstilen som er fundamentet i songstilen til Alander. Men samstundes er det tydeleg at ho har eit akademisert tilhøve til songen. Kvar einaste lyd er framført presist og kontrollert, noko som vert svært tydeleg når ho syng overtydeleg på dei klingande konsonantane.

Alander føyer seg inn i rekka av høgt utdanna folkesongarar som dyrkar tekst, melodi og syngemåte som ei av mange kunstformer i samtida. Likevel er det noko originalt ved prosjektet hennar som gjer at det bør leggjast merke til, ikkje berre fordi ho er flink, men fordi ho får oss til å opna øyra og lyda på desse forunderlege tekstane og melodiane.

Sigbjørn Apeland

Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast musikk-
meldar i Dag og Tid.