Rock

Jason Isbell and the 400 Unit:

Weathervanes

Southeastern Records / Thirty Tigers

Rock

Drive-By Truckers:

The Complete Dirty South

New West Records

 Lista er lang når musikkskribenten Stephen Deusner ramsar opp stor kunst og kultur frå dei amerikanske sørstatane i Where the Devil Don’t Stay: Traveling the South with the Drive-By Truckers (2021): så mange namn som har forma blues, rock, jazz og litteratur. Og likevel, held han fram, er regionen kompromittert på nærast alle andre måtar – politisk, sosialt, økonomisk og i eit raseperspektiv. For mange av dei som kjem derifrå, fører dette med seg ein splitta identitet, ei kjensle av å skamme seg over og på same tid vere stolt av opphavet sitt.

Utanforskap

I boka, som dreier seg om sørstatsbandet Drive-By Truckers, men som også går både djupare og breiare enn det, fortel Jason Isbell, som var med i bandet frå 2001 til 2007, at han fann ein heim i musikken deira fordi så mange av songane skildra eit utanforskap han kjende seg så alt for godt att i.

Fleire liner kryssar kvarandre når både Isbell og gamlebandet no er plateaktuelle. Isbell har nett gitt ut Weathervanes, eit nytt studioalbum saman med backingbandet the 400 Unit. Og Drive-By Truckers gir i dag ut ei ny, vesentleg revidert utgåve av The Dirty South (2004), som i si tid fekk strålande kritikkar, trass i at utgivinga ikkje vart slik bandet hadde tenkt – dei hadde sett føre seg ei dobbelplate, men plateselskapet synest det vart for mykje, for fort. Resultatet vart eit kompromiss.

På The Dirty South heldt Drive-By Truckers fram undersøkinga av det dei omtala som «dei mytologiske sørstatane», og følgde opp doble Southern Rock Opera (2001) og Decoration Day (2003, og det første av tre album der Isbell var med før han forlét bandet).

Ambisjonane var formidable. Som Patterson Hood skriv i heftet som følgjer med The Complete Dirty South, er åra frå 2002 og fram til 2005 av mange rekna for å vere bandets beste. På nyutgivinga er alle spora utstyrte med kommentarar frå både Hood, Isbell og Mike Cooley.

Progressiv åre

Det er uråd å lytte til songane frå tidleg på 2000-talet og seinare plater frå Drive-By Truckers, så vel som Isbell, utan å høyre kontinuitet og vidareutvikling i både tematikk og det musikalske uttrykket. Det dreier seg om låtar der ein kjem tett på det menneskelege og i kraft av nærleiken seier noko om det politiske.

Når Isbell syng om frykt («Save the World»), gjer det han i stand til å seie noko om uhyrleg våpenlovgiving, utan at han driv frå seg dei lyttarane som ikkje høyrer til mellom meiningsfellane. Ved å skildre verda slik ho ser ut for eit hudlaust og utsett individ, teiknar han eit bilete av ein maskulinitet som bryt med gamle, utdaterte førestillingar som har vist seg å vere slitesterke i regionen han fortel frå.

Det går ei progressiv åre gjennom sørstatsmusikken Isbell og Drive-By Truckers held fram med å lage, der den etiske krafta ligg i den insisterande og vedvarande evna til å framkalle empati med den andre.

Det skadar heller ikkje at det også dreier seg om folk som verkeleg kan å lage energisk, heilstøypt rock, med tydelege ekko frå både Stones og Neil Young (for å nemne eit par prominente døme mellom mange). To tiår etter at The Dirty South vart til, held desse folka koken, med stor vitalitet.

Deusner, som har halde fram med å følgje Drive-By Truckers tett også etter at han gav ut boka om bandet for to år sidan, skriv om konsertrekkja dei har i 40 Watt Club i Athens i Georgia kvart år, i juliutgåva av musikkbladet Uncut. Under tittelen «Homecoming» fyller dei klubben fleire kveldar, i eit framifrå døme på at det å kome saman rundt musikken også er ein medisin mot isolasjon og utanforskap.

Måtte det kome mange fleire plater frå både Isbell og Drive-By Truckers.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.