Årstidene i ny utgåve
Dei nordvestlandske årstidene har truleg vore til inspirasjon.
Musikken til Britt Pernille Frøholm kling i retning av samtidsmusikk, meiner Sigbjørn Apeland.
Foto: Kristin Støylen / Froholm.com
Samtidsmusikk
Britt Pernille Frøholm:
Årringar
Kviven
Records
Britt Pernille Frøholm er ein hardingfelespelar som tilliks med mange i sin generasjon har gått grundig til verks i tileigninga av lokalt tradisjonsspel (Nordfjord, for hennar del), men som gradvis har tilnærma seg ulike former for samtidsmusikk.
Frøholm sjølv skriv at komposisjonane på denne plata «er mi tolking av det nordvestlandske året med sine lange vintrar og korte somrar». Titlane på låtane, eller satsane, alt etter kva slag sjargong ein nyttar, er dominerte av det mørke og dystre, som «Snøfok», «Skrømt» og «Myrkret».
Dermed er det fort gjort å tolka dette prosjektet som ein del av ein nasjonalromantisk tradisjon, med si naive tru på programmusikk, det vil seie at musikken er ei tolking av – og eit uttrykk for – utanommusikalske fenomen som særskilde landskap og meteorologiske tilstandar. Samstundes gjev dette assosiasjonar til Vivaldis Årstidene – noko som kanskje ikkje er så fjernt, i og med at mange hardingfelespelarar er svært interesserte i barokkmusikk.
I dette tilfellet er det truleg sant at dei nordvestlandske årstidene har vore ein viktig inspirasjon, men det klingande resultatet ligg nærare deler av samtidsmusikken enn både tradisjonelt nordfjordspel og klassisk nasjonalromantikk.
I samspel med kontrabassisten Sigurd Hole nyttar Frøholm ei rekke teknikkar som ikkje er heimehøyrande i vanleg slåttespel. Med bassen vert det djupe klangspekteret utvida mot botnen, samstundes som det ofte vert nytta flageolettar (lyse overtonar), og dermed læt det heile som eitt gedigent strykeinstrument.
Overtydelege glidetonar og dasking med bogane er òg spelemåtar som gjer at dette kling i retning av samtidsmusikk. Og i tillegg er lydstudioet nytta som eit verktøy med ein eigenverdi, ved at det somme tider er lagt på svært lang romklang – ikkje som eit lettvint klangleg parfyme, men som medvite estetisk verkemiddel.
Delar av plata tek utgangspunkt i konkrete historiske kjelder, men det me høyrer, er resultat av fortolkingane til Frøholm og Hole, og det dei ynskjer å uttrykka som nolevande kunstnarar.
Sigbjørn Apeland
Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast meldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Samtidsmusikk
Britt Pernille Frøholm:
Årringar
Kviven
Records
Britt Pernille Frøholm er ein hardingfelespelar som tilliks med mange i sin generasjon har gått grundig til verks i tileigninga av lokalt tradisjonsspel (Nordfjord, for hennar del), men som gradvis har tilnærma seg ulike former for samtidsmusikk.
Frøholm sjølv skriv at komposisjonane på denne plata «er mi tolking av det nordvestlandske året med sine lange vintrar og korte somrar». Titlane på låtane, eller satsane, alt etter kva slag sjargong ein nyttar, er dominerte av det mørke og dystre, som «Snøfok», «Skrømt» og «Myrkret».
Dermed er det fort gjort å tolka dette prosjektet som ein del av ein nasjonalromantisk tradisjon, med si naive tru på programmusikk, det vil seie at musikken er ei tolking av – og eit uttrykk for – utanommusikalske fenomen som særskilde landskap og meteorologiske tilstandar. Samstundes gjev dette assosiasjonar til Vivaldis Årstidene – noko som kanskje ikkje er så fjernt, i og med at mange hardingfelespelarar er svært interesserte i barokkmusikk.
I dette tilfellet er det truleg sant at dei nordvestlandske årstidene har vore ein viktig inspirasjon, men det klingande resultatet ligg nærare deler av samtidsmusikken enn både tradisjonelt nordfjordspel og klassisk nasjonalromantikk.
I samspel med kontrabassisten Sigurd Hole nyttar Frøholm ei rekke teknikkar som ikkje er heimehøyrande i vanleg slåttespel. Med bassen vert det djupe klangspekteret utvida mot botnen, samstundes som det ofte vert nytta flageolettar (lyse overtonar), og dermed læt det heile som eitt gedigent strykeinstrument.
Overtydelege glidetonar og dasking med bogane er òg spelemåtar som gjer at dette kling i retning av samtidsmusikk. Og i tillegg er lydstudioet nytta som eit verktøy med ein eigenverdi, ved at det somme tider er lagt på svært lang romklang – ikkje som eit lettvint klangleg parfyme, men som medvite estetisk verkemiddel.
Delar av plata tek utgangspunkt i konkrete historiske kjelder, men det me høyrer, er resultat av fortolkingane til Frøholm og Hole, og det dei ynskjer å uttrykka som nolevande kunstnarar.
Sigbjørn Apeland
Sigbjørn Apeland er musikar, musikkvitar og fast meldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Carl Reinecke (1824–1910) var Edvard Griegs lærar i Leipzig.
Nordisk tone
Carl Reineckes symfoni Håkon Jarl har kraftfull patos.
Skodespelar Svein Tindberg flettar saman eigne barndomserfaringar med 4000 år gamle forteljingar frå Bibelen.
Foto: Marcel Leliënhof
Høgaktuelle forteljingar frå Midtausten
Trur vi Bibelen er ei utdatert bok, tek vi feil. Svein Tindberg syner korleis gamle jødisk-kristne soger talar til vår eksistens no når bombene fell mellom folkeslag.
Foto: Dag Aanderaa
Pyntesjuke og luksuslov
Christian Kvart ville styre pynten, krydderet og konfekten.
Miridae, ei bladtege med oval form.
Foto: via Wikimedia Commons
Levande innsikt om døyande insekt
Ein optimistisk tone råder i ei tettpakka faktabok om dystre utsikter for insekta.
Moss–Horten-ferja er den mest trafikkerte i landet. Skjer det noko uføresett, som då dei tilsette blei tatt ut i LO-streik i fjor, veks køane på begge sider av fjorden.
Foto: Terje Bendiksby / AP / NTB
Pengegaloppen i ferjetoppen
Det står ei Norled-ferje her og ei Torghatten-ferje der – innstilte. Ferja, ein livsnerve for mange, er eigd av folk vi ikkje aner kven er, utanfor vår kontroll.
Papiravisa