Rock

Loudon Wainwright III:

Lifetime Achievement

Proper Records

Ta éin dag av gongen, heiter det – og sjølv om det er ein klisjé, er det gode grunnar til at mottoet om ei slik livsinnstilling står seg. Ein låtskrivar som Loudon Wainwright III er til og med i stand til å puste friskt liv i uttrykket, på «I Been», sporet som opnar det nye studioalbumet hans, Lifetime Achievement, det første med nyskrive materiale frå den kanten på åtte år.

Vi møter ein Wainwright i knallform på årets plate. 75-åringen, som alltid har vore i sjeldan god stand til å kombinere det satiriske med det inderlege, har sett seg føre å skildre korleis livet ser ut i den fasen av det han sjølv no er inne i. Der blæs han ut alle lysa på kaka og meiner det er ein prestasjon som fortener meir enn eitt einaste ønske («I Wish»). Framtida er i ferd med å verte eten opp av fortid, som han så presist skildrar det i «Little Piece of Me»: «My future’s being subsumed by the past.»

Interessant aldring

Det er ikkje heilt uvanleg å spore rockemusikken tilbake til seint på 1940-talet eller helst litt ut på 1950-talet, og om vi gjer det, dreg sjølve musikkforma på åra. Det er ei interessant aldring, for rockemusikken er historisk sett knytt til framveksten av ein ny ungdomskultur i etterkrigstida – noko ikkje minst Baz Lurhmann gjer uttrykkeleg klart i sin nye spelefilm om Elvis Presley.

Når eit band som The Rolling Stones, som bygde på og vidareutvikla rocken utover 1960- og 1970-talet, turnerer i dag, er det med frontfigurar som nærmar seg 80 år, og dei framfører mykje av det same materialet som dei framførte for fleire tiår sidan. Mick Jagger struttar rundt som han alltid har gjort, og latar ikkje til å ivre etter å tematisere ulike alderdomstrekk verken utanfor eller på scena, der han med bandet i sommar gjerne har avslutta konsertar med «I Can’t Get No (Satisfaction)» (1965).

Herleg, difor, at vi har artistar som Wainwright, som er tre år yngre enn Jagger, men som i det energiske opningssporet syng at han no slepper ein fis kvar gong han nyser. Du får ikkje noko «sytti er det nye åtti» frå denne karen. I «How Old is 75?» er han på sitt beste, med den bittersøte, svart humoren som kjenneteiknar så mykje av det han har skrive heilt intakt: «How old is 75? So old that you’re hardly alive.» Vi ønskjer alle meir tid, syng Loudon, men vi får det vi får – sjølv opplevde han at faren gjekk bort i ein alder av 63 år.

Usentimentalt

Som på alle plater frå Wainwright får vi songar om relasjonar og kjærleik, og då gjerne av den usentimentale sorten. Ein tittel som «Family Vacation» skildrar ikkje ferie med, men frå familien: «I need a family vacation/ I mean a family vacation alone.» Når trubaduren førestiller seg eit liv etter dette, skjer det i «Hell,» der han får plass på eit softballag med eit pent knippe diktatorar.

Heile 15 spor er det her, av høg kvalitet, for Wainwright er også sterk når det kjem til å kle ein bestemt song på den rette måten. Lifetime Achievement er flott spelt, med ei rekkje framifrå musikarar, og variasjonen i uttrykket er god – det er til og med plass til eit par a capella-nummer.

Mannen fyller straks 76 år og legg rett etterpå ut på turné i Storbritannia.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.