Bok
Mi høgre hand – ei livshistorie
Mone Celin Skrede, jenta med «lisjehanda» og ein einsam ungdom med kontrollbehov, ropar no ut.
Mone Celin Skredes første bok handlar om å leve med ei funksjonshemming.
Foto: Det Norske Samlaget
Mone Celin Skrede vart fødd i 1991 med diagnosen dysmeli. «Lisjehanda» kalla dei den kortare høgrearmen hennar gjennom oppveksten i Gjerdsvika på Sunnmøre.
Den sjeldne diagnosen dysmeli betyr manglande bein, i dette tilfellet i underarmen og tommelen. På skulen fekk ho etter kvart assistent og si eiga datamaskin, og ho var fagleg sterk og hugsa godt. Men ho var også tankespreidd og kunne synge når det ikkje høvde. Mobbing fanst, men tilsynelatande ikkje av verste slag.
Skrede var velsigna med ei mor som var rett på sak. Det er ein fryd å lesa om korleis mora kjem til ein ny skule med ein pose pastellfarga barnesokkar og ark med informasjon og bilde av Mone Celin og høgrehanda hennar. Elevane tok sokkane på skrivehanda. «Dei skulle få kjenne på feilkoplinga. Når hjernen sende signal ned til ei hand som ikkje kunne gjere som hjernen sa.» Klasserommet vart fylt av latter og prat, i kamp med skolisser, glidelås, knappar og matboksar. På heimvegen seier mora at ho neppe hadde våga om ho ikkje var lærar sjølv.
Noregs største minoritet
Skrede unnlèt ikkje å minne oss på det mørke bakteppet for menneske med ulike avvik – frå barn som vart lagde ut i skogen for å døy, til Hitlers eutanasiprogram, der avvika var oppfatta som eit trugsmål mot folkehelsa og noko som kosta samfunnet for mykje. Pengesutene lever, mange kommunar har dårleg økonomi og tilbyr ikkje dei same ordningane for personar med funksjonshemming.
Ifølgje Verdshelseorganisasjonen lever om lag 1,3 milliardar menneske med funksjonshemming, i Noreg mellom 15 og 20 prosent av befolkninga. Dei er verdas største minoritet. «Eg har ikkje rekna meg som ein del av han. Ikkje før no.»
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
