Festival de Cannes

Cannes 8. til 19. mai

Noreg har ikkje film på den vidgjetne filmfestivalen i Cannes, men Joachim Trier leier juryen i Kritikarveka. Der finst friske filmpust frå debutantar, men to filmskaparar med sin andre film er best. Polske Agnieszka Smoczynska har laga sterke Fugue, ei utruleg historie frå røynda om ei kvinne som mista minnet. Spennande manus, utsøkt kameraarbeid, mektig lyddesign, glitrande skodespel og draumlike sekvensar skapar reale inntrykk.

Island i varmen

Islandske Benedikt Erlingsson, som stod bak geniale Om hester og menn, er tilbake med Woman at War, med den flotte islandske tittelen Kona fer í stríd. Filmen er eit fyrverkeri med magisk musikalske element og tar opp relevant stoff frå røynda. Det er som om Bertolt Brecht, Marx-brørne og Roy Andersson har leikt med serien Black Mirror. Kvinna som fer i kamp, er Halla. Ho er ein slags klimaterrorist som støtt slår av straumen til aluminiumsverket når ho ikkje er dirigent. Kameramann Bergsteinn Björgúlfsson har gjort ein formidabel jobb. Nesten kvart bilete duger som plakat. Estetikk, politikk og lått står i skjønn foreining. Woman at War er ein komedie med publikumspotensial.

Mordarmas

Lars von Trier har eit trufast publikum, og han har laga mange gode filmar. Han veit å provosere. Etter sju år i kulden på grunn av slappe spøkar om nazisme, er dansken tilbake for å trakke på tær. The House that Jack Built fekk plass utanfor konkurransen. Det er like greitt. Filmen er grotesk, pretensiøs, poserande, spekulativ og sjølvopptatt. Når seriemordaren det handlar om, blir omtala som grenselaust narsissistisk, siktar det tydeleg til filmskaparen sjølv. Han kvir seg ikkje for å samle bilete av Hitler og Stalin med klipp frå eigne filmar og prat om ikoniske skurkar. Når Bruno Ganz dukkar opp for å leie oss inn i undergrunnen, er parodien komplett. Diverre er det ikkje berre grov vald og unødig kvalmande kamerabruk som gjer dei 155 minutta til ei liding.

Uvanleg vald

Latin-Amerika lir av drapstal som slår land i krig. Mexico er ein versting. Julio Hernández Cordón tek opp problema i dystopien Buy Me a Gun, der kartella har teke over alt. Ein sjølvoppofrande far passar på dottera med hjelm, maske og gutenamn. Valden er så uverkeleg rå at han har lenka ho fast så ingen skal stele ho. Overnaturlege element og barneperspektiv gjer filmen flott.

Valden er òg enorm i Colombia. Det fantastiske er sentralt i Los silencios av Beatriz Seigner, som byrjar som realisme og endar med magi og tårer på vegner av internt fordrivne.

Kolombianske Birds of Passage av Ciro Guerra har Mer Film frå Bergen med på laget. Ei strålande stilig forteljing om wayúufolk som smuglar marihuana, gjev innsikter i eit ukjent urfolksunivers med sine lyte og mytar. Eg skulle ønskje Narcos var like bra. Dei beste filmane i Cannes har ei magisk evne til å kommentere røynda.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor ved Institutt for framandspråk ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i
Dag og Tid.