25. juli 1959
Miller, denne moderne Thoreau. Mannen som er trøytt av storbyen og det moderne liv med pengejag og luksus, som vender alt dette ryggen og leitar attende til meir einfelde tilhøve i pakt med naturi. Eitt vil han ha med: kvinna. Miller er no som fyrr grådig etter kvinnfolk; han er ingen munk soleis.
Thoreau derimot var litt av ein brahman, han brydde seg ikkje um kvinnfolk. Han las i sine greske og indiske bøker og var asket. Det er noko djupt ærleg og trufast i Thoreau. Han er i slekt med store sanningssøkjarar som Pascal og Kierkegaard.
Det er liksom noko kunstig yver Millers program. Det er for flagrant, det uppreistet hans, det har for mykje av dollargliset. Gjev meg Thoreau! Han hadde ikkje gjenge i skule i Hollywood.
Ein Platon, ein Goethe, ein Nietzsche og ein Ekelund – ja, me kunde nemna mange andre store menn òg, Ibsen og Kierkegaard – var alle tenarar under ein idé. Under sanningi, under sin visjon av det største og beste hjå Gud og menneske; dette er deira styrke og stordom. Mange kunstnarar i dag saknar ein idé, og tener ikkje noko, det laut då vera sin eigen fridom. Men er det noko å tena? Lat profetane kalla seg Picasso eller Miller, dei er ikkje anna store ungar som har funne ut at her er godt å vera og me vil gjera som me vil.
«I am convinced that to maintain oneself on this earth is not a hard-ship, but a pastime, if we will live simply and wisely,» segjer Thoreau.
Noko av dette har eg prøvt å leva etter, men eg finn det hardt nok, for samfunnet set so harde vilkår at dei bind alle til same træletenesta. Du er pliktig å stå i sjukekassen, du vert ribba når du tenar nokre kronor, det finst ikkje bøn. Å leva som fant er ulovleg og umogeleg.
Passande umoralsk, passande slarvehuga, passande uppteken med seg sjølv og sitt, med alt slikt som han veit lesarane – mange av dei i alle fall – er huga vita, litt populærfilosofi av samanraska rekgods – og du har Miller.
[...] Og likevel, eg er ikkje ferdig med Miller, endå han er ein «buzzard».
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Miller, denne moderne Thoreau. Mannen som er trøytt av storbyen og det moderne liv med pengejag og luksus, som vender alt dette ryggen og leitar attende til meir einfelde tilhøve i pakt med naturi. Eitt vil han ha med: kvinna. Miller er no som fyrr grådig etter kvinnfolk; han er ingen munk soleis.
Thoreau derimot var litt av ein brahman, han brydde seg ikkje um kvinnfolk. Han las i sine greske og indiske bøker og var asket. Det er noko djupt ærleg og trufast i Thoreau. Han er i slekt med store sanningssøkjarar som Pascal og Kierkegaard.
Det er liksom noko kunstig yver Millers program. Det er for flagrant, det uppreistet hans, det har for mykje av dollargliset. Gjev meg Thoreau! Han hadde ikkje gjenge i skule i Hollywood.
Ein Platon, ein Goethe, ein Nietzsche og ein Ekelund – ja, me kunde nemna mange andre store menn òg, Ibsen og Kierkegaard – var alle tenarar under ein idé. Under sanningi, under sin visjon av det største og beste hjå Gud og menneske; dette er deira styrke og stordom. Mange kunstnarar i dag saknar ein idé, og tener ikkje noko, det laut då vera sin eigen fridom. Men er det noko å tena? Lat profetane kalla seg Picasso eller Miller, dei er ikkje anna store ungar som har funne ut at her er godt å vera og me vil gjera som me vil.
«I am convinced that to maintain oneself on this earth is not a hard-ship, but a pastime, if we will live simply and wisely,» segjer Thoreau.
Noko av dette har eg prøvt å leva etter, men eg finn det hardt nok, for samfunnet set so harde vilkår at dei bind alle til same træletenesta. Du er pliktig å stå i sjukekassen, du vert ribba når du tenar nokre kronor, det finst ikkje bøn. Å leva som fant er ulovleg og umogeleg.
Passande umoralsk, passande slarvehuga, passande uppteken med seg sjølv og sitt, med alt slikt som han veit lesarane – mange av dei i alle fall – er huga vita, litt populærfilosofi av samanraska rekgods – og du har Miller.
[...] Og likevel, eg er ikkje ferdig med Miller, endå han er ein «buzzard».
Fleire artiklar
Pasta med traktkantarellar, fløyte og parmesan.
Foto: Dagfinn Nordbø
Skogens gull
Eg er så heldig å ha vener med hytte, og dei forsyner meg med alt eg orkar av godsaker som veks på bakken.
Faksimile frå Chess Review 1953. Burger sit med dei svarte brikkene og introduserer ein «cheapo».
Foto: Edward Winters chesshistory.com
Frå sjakkverda: Burger med cheapo utan salami
Gravferd for Hizbollah-kommandantane Ibrahim Qubaisi og Hussein Ezzedine, som mista livet i eit bombeåtak i det sørlege Beirut 25. september. Dei siste vekene har ei rekkje leiarar i Hizbollah-rørsla blitt drepne av Israel.
Foto: Louisa Gouliamaki / Reuters / NTB
Ei god tid for martyrar
Hizbollah vart skapt av den israelske invasjonen av Libanon i 1982.
Kan Israel knekke denne rørsla gjennom ein ny krig?
Foto: NTB
«Epla figurerer i mange av Hauge sine dikt»
Den polske presidenten Andrzej Duda vitja messa i kyrkja The National Shrine of Our Lady of Czestochowa i Doylestown i Pennsylvania 22. september 2024.
Foto: Ryan Collerd / AFP / NTB
Kandidatane frir til polakkar i USA
BUCKS COUNTY: Kanskje er det polsk-amerikanarar i Pennsylvania som kjem til å avgjere presidentvalet.