Kunst utan menn
Dora Maar: «29 rue d’Astorg» (kring 1936), handkolorert fotomontasje.
Foto: Tate Modern i London
Kan du nemne 20 sentrale kvinnelege kunstnarar?
Dette spørsmålet stilte den britiske kunsthistorikaren Katy Hessel seg. Då ho innsåg at ho ikkje greidde det, tok ho til å leite. I fjor kom boka The Story of Art without Men, som tek føre seg kvinnelege bragder frå renessansen til i dag. Enno i dag er det slett ikkje uvanleg at kunsthistoriske bokverk knapt nemner eitt kvinnenamn. Så det er ikkje underleg at Hessel fekk braksuksess då ho lanserte boka i fjor. Boka er alt omsett til fleire språk.
Det er ein gjennomgåande tendens at også dei kvinnene som er kjende i samtida, fort vert gløymde etter at dei døyr. Ei av årsakene er at kvinner har etterlate seg overraskande få spor. Dei vert vigde sparsamt med plass i kunstfaglege tekstar, separatutstillingane er færre, og verka vert sjeldnare innlemma i kunstsamlingar.
Hessel har grave djupt i materialet – og funne gull. The Story of Art without Men gir innblikk i kven desse kvinnene var, og korleis dei var med på å endre kunsthistoria. Det er særleg måten Hessel plasserer kunstnarane inn i ein historisk, kulturell og politisk kontekst på, som gjer bokverket så sentralt. Når ein les bøker om kvinnelege kunstnarar, vert dei gjerne tolka mot ein bakvegg av mannlege kunstnarar. Denne historiske oversikta over kvinnelege representantar for periodar og retningar kan bøte på dette.
Eit eksempel er den franske fotografen Dora Maar (1907–97). Trass i at ho er heilt sentral innanfor retninga surrealisme, er ho mykje meir kjend som modellen og elskarinna til Picasso.
Boka er ein liten smakebit, det er trass alt grenser for kva ein får plass til på 500 sider. Vert du svolten på meir, kan du meske deg med «The Great Women Artists» på Instagram så vel som på podkast. Ein meir entusiastisk og treffsikker formidlar enn Katy Hessel skal ein leite lenge etter.
Eva Furseth
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Kan du nemne 20 sentrale kvinnelege kunstnarar?
Dette spørsmålet stilte den britiske kunsthistorikaren Katy Hessel seg. Då ho innsåg at ho ikkje greidde det, tok ho til å leite. I fjor kom boka The Story of Art without Men, som tek føre seg kvinnelege bragder frå renessansen til i dag. Enno i dag er det slett ikkje uvanleg at kunsthistoriske bokverk knapt nemner eitt kvinnenamn. Så det er ikkje underleg at Hessel fekk braksuksess då ho lanserte boka i fjor. Boka er alt omsett til fleire språk.
Det er ein gjennomgåande tendens at også dei kvinnene som er kjende i samtida, fort vert gløymde etter at dei døyr. Ei av årsakene er at kvinner har etterlate seg overraskande få spor. Dei vert vigde sparsamt med plass i kunstfaglege tekstar, separatutstillingane er færre, og verka vert sjeldnare innlemma i kunstsamlingar.
Hessel har grave djupt i materialet – og funne gull. The Story of Art without Men gir innblikk i kven desse kvinnene var, og korleis dei var med på å endre kunsthistoria. Det er særleg måten Hessel plasserer kunstnarane inn i ein historisk, kulturell og politisk kontekst på, som gjer bokverket så sentralt. Når ein les bøker om kvinnelege kunstnarar, vert dei gjerne tolka mot ein bakvegg av mannlege kunstnarar. Denne historiske oversikta over kvinnelege representantar for periodar og retningar kan bøte på dette.
Eit eksempel er den franske fotografen Dora Maar (1907–97). Trass i at ho er heilt sentral innanfor retninga surrealisme, er ho mykje meir kjend som modellen og elskarinna til Picasso.
Boka er ein liten smakebit, det er trass alt grenser for kva ein får plass til på 500 sider. Vert du svolten på meir, kan du meske deg med «The Great Women Artists» på Instagram så vel som på podkast. Ein meir entusiastisk og treffsikker formidlar enn Katy Hessel skal ein leite lenge etter.
Eva Furseth
Fleire artiklar
Mange vil nok finne ein feil på dette biletet. Men la meg forklare.
Foto: Dagfinn Nordbø
«Mange vil miste munn og mæle når eg slår frampå om kvitlauk i fårikålen.»
Kate Winslet spelar tittelrolla i ei sann historie om den banebrytande fotografen Lee Miller, som forlét eit glamorøst liv som modell for å dokumentera andre verdskrigen.
Foto: Filmweb.no
Det andre blikket
Den formeltru filmen om fotografen Lee Miller gjev eit velkome blikk på krig og kjønn.
Tormod Haugland, frå Radøy i Hordaland, forfattardebuterte som 32-åring og har sidan gitt ut ei lang rekke romanar, noveller, dikt og dramatikk.
Foto: Helge Skodvin
Livets dropar
Hauglands fabel pendlar mellom draum og røynd.
«Moren» blir løfta på plass utanfor Munch-museet i 2022.
Foto: Heiko Junge / NTB
Hvor original er «Moren» foran Munchmuseet?
Anna Fesun, «Guds moder», gjev «magisk hjelp» til hjelpelause og medvitslause ukrainarar – mot eit verdsleg vederlag.
Krig og psyke
Det er vanskeleg å vite om den nye «sigersplanen» som president Zelenskyj nyleg varsla, er ein verkeleg sigersplan eller berre ein ny freistnad på å kurere tungsinn i det ukrainske samfunnet.