Kunst

Torbjørn Rødland:

Back in Touch

C/O Berlin
9. desember 2017–11. mars 2018

Pressevisningar i Berlin er ikkje heilt det same som pressevisningar i Noreg. Her er interessa for kunstutstillingar massiv. Torbjørn Rødland (f. 1979 i Stavanger) og kuratoren Ann-Christin Bertrand vart raskt omringa av ein flokk på nærare femti journalistar og pressefotografar. Det er ikkje utan grunn at Berlin vert rekna som kunstens Mekka. Byen har eit årleg kulturbudsjett på ein milliard. Til ei kvar tid er meir enn 1500 utstillingar opne. Dei spenner frå tradisjonelle måleri i tunge gullrammer til eksperimentell kunst og sprelske happeningar. Det er lett å ramle inn i kunstdiskusjonar på kafeane, og aviser og tidsskrift tek grådig for seg av alt som skjer på kunstscena.

Fotokunstnaren

Rødland vart kjend i Noreg på 1990-talet – for foto av framandgjorde menneske i naturen – som ein som vidareførte og kommenterte tradisjonen landskapsmåleri. Etter tusenårsskiftet vender han seg vekk frå naturen, og går tett inn på menneske og det menneskeskapte. Han har opparbeidd seg høg handverkskvalitet med ei treffsikker behandling av lys, skarpleik og komposisjon.

Back in Touch viser et tverrsnitt av produksjonen sidan Rødland flytte til Los Angeles i 2010. Motiva spriker i mange retningar og kunne hatt godt av ein sterkare tematisk overbygning. Samstundes utgjer utstillinga på eitt vis ein heilskap gjennom måten Rødland vektlegg skildringa av stofflege kvalitetar på i arbeida.

«Cinnamon Roll»

Eit eksempel er den sundrivne kanelbollen i «Cinnamon Roll». Strukturane i den luftige skorpa avteiknar seg i gylne nyansar i vakker kontrast til dei runde frøa som ligg strøydd utover. Rødland manipulerer ikkje bileta digitalt. Han er oppteken av å få fram kva motivet kan gje gjennom den fotografiske prosessen. Han bruker framleis analogt fotoutstyr. Såleis vert det som skjer på mørkerommet, måten han styrer framkallingsprosessen på, ein viktig del av kunstuttrykket. «Cinnamon Roll» er så lekkert utført at det kunne vore vist i ein matblogg eller ein reklame – om det ikkje hadde vore for tennene som er trykt ned i bakverket. Biletet er til å verte uvel av, og slett ikkje noko ein gløymer med det første.

Rødland klarer gong på gong å skape fysiske kjensler hos publikum. Også verket «Trichotillomania» har mat som tema. Her kan vi glede oss over samspelet mellom den ruglete, glatte yta til appelsinane, det saftig fruktkjøtet og dei bølgande, tynne hårstråa. Samstundes har samanstillinga av dei to elementa noko ved seg som ein intuitivt vegrar seg mot. Dersom ein kjenner til det medisinske omgrepet som tittelen viser til, ein uimotståeleg trong til å nappe ut hår på kroppen, vekker den heilt glatte frukta endå meir ubehag.

«Stockings, Jeans and Carpeted Stairs»

I «Stockings, Jeans and Carpeted Stairs» legg ei veltrena hand seg om unge bein i lyse nettingstrømper. Den solbrune, grove handa står i kontrast til den matte, kremfarga strømpa og den lyse, glatte huda ein skimtar under. Biletet har store estetiske kvalitetar. Dei ulike materiala er detaljert skildra og gir verka ei heilt eiga stemning. Det er nesten så ein føler i fingertuppane dei stofflege kvalitetane som Rødland har eit uvanleg stort talent for å få fram. Dette kjem ikkje så godt fram i avbildingar, så dette er verk ein må oppsøke for at dei skal kome til sin rett.

I venleiken er det samstundes noko som skurrar. Ein vert særleg på vakt når ein ser intime samspel mellom menn og barn. Men kva er det vi eigentleg ser? Fotokunsten til Rødland speler i stort monn på det rikhaldige formspråket som vi møter dagleg i media. Vi har vant oss til å dekode slike eintydige bilete på ein augneblink. Men bileta til Rødland får oss til å stoppe opp. Dei verkar kjende, men så er dei det ikkje likevel. Det er kanskje derfor vi ikkje berre opplever bileta gjennom syn og tanke, men også gjennom ein meir kroppsleg respons.

«Filth honeymoon»

Utstillinga Back in Touch bygger opp store forventingar til mai neste år. Då er Rødland festspelutstillar i Bergen med «Fifth Honeymoon», med heilt nye arbeid som er laga spesielt for Kunsthallen i Bergen.

Eva Furseth