Intens brutalitet
Ny tysk krigsfilm har stram stil og er sterk kost, men tippar over.
Den tyske desertøren Willi Herold (Max Hubacher) finn ei naziuniform, og brått er han ein brautande offiser. Foto: Florian Ballhaus
Krigsfilm
Regi: Robert
Schwentke
Kapteinen (Orig.tittel: Der Hauptmann)
Med: Max Hubacher, Milan Peschel, Frederick Lau
Den tyske desertøren Willi Herold (Hubacher) spring for livet mot slutten av andre verdskrigen medan soldatar skyt mot han som om det var ein leik. Han kjem seg unna. Snart finn han ein forlaten kapteinsuniform. Klede skapar folk, og brått er han ein brautande offiser i møte med andre nervøse soldatar i det lovlause kaoset som pregar krigens siste dagar. Den ekte Herold har levd. Dette er ein brutal versjon av den sanne historia.
Streng stil
Kapteinen er stilig. Svartkvite bilete for å fortelje krigshistorier er ikkje uvanlege no til dags, men det fungerer, så trenden blir ikkje berre teit posering. Her er det lite å utsette på estetikken. Kaldt, skarpt ljos og djupt mørker skapar eit slåande uttrykk. Det overraskar ikkje at filmen vann pris for beste lyd på Deutscher Filmpreis-utdelinga i Tyskland. Lydbiletet skapar sterk uro med grueleg stille, skrikande ordrar eller skakande skot. Skodespelet er solid. Max Hubacher i hovudrolla får fram nervøsiteten som ligg bak overdrivne utskjellingar.
Over toppen
Ein får full innsikt i frykt og feigskap i krigen. Alle følgjer ordrar. Ingen vil bli avslørt. Berge seg den som kan. Heroisme finst ikkje. Nihilisme dominerer. Til slutt peikar filmen til Tyskland i dag med tydelege grep. Meldinga er klar, men kjennest litt klistra på. Fokus i filmen grensar mot det spekulative, der ein fråssar i brutalitet.
Kapteinen kjennest meir som ei outrert skildring av krigen, lik Inglourious Basterds av Quentin Tarantino, enn som ei djup handsaming av årsaker til vondske slik ein såg i Det hvite båndet av Michael Haneke. Av filmane på kino no ville eg heller valt Dogman for å sjå film om frykt for å stå opp mot brutale bøller, og heller Cold War for smakfulle svartkvite bilete av sentraleuropeisk historie frå midten av 1900-talet. Kapteinen er stilig, men ikkje særleg subtil.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Krigsfilm
Regi: Robert
Schwentke
Kapteinen (Orig.tittel: Der Hauptmann)
Med: Max Hubacher, Milan Peschel, Frederick Lau
Den tyske desertøren Willi Herold (Hubacher) spring for livet mot slutten av andre verdskrigen medan soldatar skyt mot han som om det var ein leik. Han kjem seg unna. Snart finn han ein forlaten kapteinsuniform. Klede skapar folk, og brått er han ein brautande offiser i møte med andre nervøse soldatar i det lovlause kaoset som pregar krigens siste dagar. Den ekte Herold har levd. Dette er ein brutal versjon av den sanne historia.
Streng stil
Kapteinen er stilig. Svartkvite bilete for å fortelje krigshistorier er ikkje uvanlege no til dags, men det fungerer, så trenden blir ikkje berre teit posering. Her er det lite å utsette på estetikken. Kaldt, skarpt ljos og djupt mørker skapar eit slåande uttrykk. Det overraskar ikkje at filmen vann pris for beste lyd på Deutscher Filmpreis-utdelinga i Tyskland. Lydbiletet skapar sterk uro med grueleg stille, skrikande ordrar eller skakande skot. Skodespelet er solid. Max Hubacher i hovudrolla får fram nervøsiteten som ligg bak overdrivne utskjellingar.
Over toppen
Ein får full innsikt i frykt og feigskap i krigen. Alle følgjer ordrar. Ingen vil bli avslørt. Berge seg den som kan. Heroisme finst ikkje. Nihilisme dominerer. Til slutt peikar filmen til Tyskland i dag med tydelege grep. Meldinga er klar, men kjennest litt klistra på. Fokus i filmen grensar mot det spekulative, der ein fråssar i brutalitet.
Kapteinen kjennest meir som ei outrert skildring av krigen, lik Inglourious Basterds av Quentin Tarantino, enn som ei djup handsaming av årsaker til vondske slik ein såg i Det hvite båndet av Michael Haneke. Av filmane på kino no ville eg heller valt Dogman for å sjå film om frykt for å stå opp mot brutale bøller, og heller Cold War for smakfulle svartkvite bilete av sentraleuropeisk historie frå midten av 1900-talet. Kapteinen er stilig, men ikkje særleg subtil.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Butikkvindauge i Worth Avenue i Palm Beach i Florida.
Alle foto: Håvard Rem
Det blonde reservatet
PALM BEACH: Krig og folkevandring verkar inn på alle vestlege val. Eit amerikansk presidentval kan verka andre vegen òg.
Lewis Lapham på Lapham’s Quarterly-kontoret ved Union Square på Manhattan.
Ein lang marsj mot idiotveldet
NEW YORK: Sett frå minnestunda for Lewis Lapham ser den politiske dagsordenen i USA mindre ny ut.
VINNAREN: På søndag vart Herbert Kickls Fridomsparti (FPÖ) for første gongen største parti i det austerrikske parlamentsvalet. Får partiet makt, vil dei jobbe for å oppheve sanksjonar mot Russland.
Foto: Lisa Leutner / Reuters/ NTB
Politikk i grenseland
Austerrikarane ser på seg sjølv som ein fredsnasjon. Likevel røystar ein tredel på prorussiske høgrepopulistar.
Eldspåsetting og steinkasting i Ramels veg i Rosengård i Malmö. Ivar Hippe har intervjua innbyggarar i utsette bydelar i Vest-Sverige.
Foto: Johan Nilsson / TT / AP / NTB
– Det kjem til å bli stygt
Ivar Hippe fekk lyst til å sjå nærmare på dei svenske tilstandane. Etter tre års arbeid er Sverige 2024: Beretninger om et land i krise her. Staten må ta styring, seier han.
Yrka med det høgste sjukefråværet er kvinnedominerte med relasjonelt arbeid og høge emosjonelle krav, skriv Lill Sverresdatter Larsen.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Langvarig overbelastning gir rekordhøyt sykefravær
«Vi har lenge drevet en dugnad for å holde skuta flytende.»
Papiravisa