Kvar veke trykkjer vi eit utdrag frå Olav H. Hauges Dagbok 1924–1994, Samlaget 2000.

18. august 1959

Lat meg ikkje påstå eg er nokon filosof, endå eg sjølvsagt vil vera det. For det fyrste kan eg ikkje matematikk og naturvitskap, so eg er i grunnen utestengd ifrå å gjera noko framsteg.

Men det er forvitneleg å lesa um ymse tankar og påstandar, utan at eg kan gjera rett og skil. Men er det fagfilosof det er so um å gjera å vera? Slett ikkje.

Filosofi er so mangt, sjølv um det er eit heile. Sume greiner kan eg dyrka meir, som etikk og slikt. Her er alle meiningsføre. Men, som sagt, eit samla yversyn er godt å ha. Stort set kan ein segja at Nietzsche heldt seg helst til etikk og etiske spursmål, og religiøse og sosiale. Det er forresten den sterke sida til Schopenhauer òg.

Dette gjer at folk med litterære og kunstnarlege syslor les gjerne dei tvo, på same måten les dei òg Kierkegaard.

Ta filosofien som Emerson tok han, som «hints» og stimulans til di tankeverd, og bry deg ikkje um kva som gjeld for rett i dag, – det kan verta åtløge um 100 år.

I dag har eg havt husmorvikar og fenge vaska glasi. Pussa svært upp. Radt fint. Nymåla og reint. Elles regna det i nott, men i dag er det fint att. So vert plomone snart ferdige. Og so kjem epli, – det ser ikkje so gale ut, dei er fine.

Kveld. Klår, høg kveld. Fyrste aningi av haust, – det slær alltid med ein sår tone i bringa. Kråkeflokken har vagla seg i furetoppane hegum løda. Haust. Klår luft og kråker som øver seg i vinddraget, er ikkje det haust?

Soga til manneætti er lang, og største parten er gøymd i myrker. Det tidsromet me kjenner som me kallar historisk tid, er so stutt at me har i grunnen ikkje rett til å døma um me har gjenge fram eller attende i kultur.

Me har ingen garanti for at me stødt gjeng fram. Ikkje ifrå berre sansingar, røynslor, men ifrå medvitstilstand, kjem diktet. Likevel kan det vera rett å segja at me upplever det, i alle fall delar av det. Kor vanskeleg er det ikkje å velja dei rette ordi!

Idealisten godtek det materialisten påstår, men han stansar ikkje med det, slær seg ikkje til ro, men gjeng lenger, gjev fenomeni ei ny, høgare forklåring.