Vicky + Viggo
Vicky Krieps slår Viggo Mortensen i den romantiske westernen hans.
Vivienne (Vicky Krieps) innleier eit forhold til danske Holger (Viggo Mortensen) i det vestlege USA i 1860-åra.
Foto: Ymer Media
Western / Drama
Regi: Viggo Mortensen
Til verdens ende
(Orig.tit.: The Dead Don’t Hurt)
Med: Vicky Krieps, Viggo Mortensen, Solly McLeod
Kinofilm
Til verdens ende opnar med slutten. Vivienne (Krieps) trekker sitt siste sukk. Ein kar skyt og drep seks menneske. Holger (Mortensen) gravlegg Vivienne. Menn med makt og pengar dømmer feil mann for drapa. Holger rir ut med sonen på fanget. Spol tilbake.
Vi møter no fransk-kanadiske Vivienne som blir masa hòl i hovudet på av ein snobb, før ho får auge på ein barsk, venleg danske i San Francisco på 1860-talet. Straks bur dei avsides i Nevada. Dei har det godt saman. Men ein lokal dritsekk vi veit er ein framtidig drapsmann, lagar kvalm. Så fer Holger i krigen for å kjempe mot slaveri.
Romansen
Til verdens ende er eit romantisk drama forkledd som western. Vi får dvele ved eit sunt forhold og blømande kjærleik. Nokre klipp tilbake til barndommen viser at Vivienne alltid har vore eigenrådig, fri og fascinert av Jeanne d’Arc. Ho gjer som ho vil.
Vicky Krieps er perfekt for rolla. Ho har et solid register og verkar naturleg i sterke og svake stunder. Den luxemburgske stjerna har imponert i eit vell av filmar dei siste åra, til dømes i Phantom Thread, Corsage og Hélène & Mathieu.
Viggo Mortensen er kanskje ikkje Guds gåve til skodespelet, men han har sin røffe sjarm og eit venleg smil. At han var tøff til hest, lærte alle i Ringenes herre-trilogien. Han var uvanleg vanleg i regidebuten Falling. No er han ein rettvis og hardtarbeidande kar av få ord. Dynamikken mellom Mortensen og Krieps rimar, medan bonderomantikken er for god til å vere sann.
Draumen
Bruken av tidshopp knuser tidleg dei fleste illusjonar. Draumen om å drive jorda fredsælt ryk, som det ofte gjer i westernfilmar, sjølv om dei koloniserte glimrar med sitt fråvær her. I tillegg til alle dei daude i innleiinga kjem anna mørke.
Den store skurken Weston (McLeod) byr på grov vald med eit smil og høglydt rasisme. Hånlått akkompagnerer skot. At han har potensial for seksuelle overgrep i tillegg til drap, er det liten tvil om.
Solly McLeod er ein parodi i denne rolla. Om vi skal skulde på han eller regissøren, er uvisst. Han er ikkje den einaste karikaturen. Som skodespelar har Mortensen erfaring med langt meir ambisiøse variantar av western med argentinske auteurar som Lucrecia Martel i Zama og Lisandro Alonso i Eureka. Som filmskapar går han på meir opptrakka stiar.
Han hamrar inn poeng om dei mektige som rottar seg saman for å få meir. Vi ser røtene til ein ròten rettsstat der rike slepp unna og folk som ikkje har alle hestar heime, går til galgen. Regissøren hintar om at mykje er likt enno, og at det samstundes finst og fanst gode folk. Til verdens ende er ein heiderleg gamal western med alle sine avgrensingar, men aller mest er det ei kjærleikshistorie. Eg vil neppe minnast mykje meir enn ei knakande god Vicky Krieps.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Western / Drama
Regi: Viggo Mortensen
Til verdens ende
(Orig.tit.: The Dead Don’t Hurt)
Med: Vicky Krieps, Viggo Mortensen, Solly McLeod
Kinofilm
Til verdens ende opnar med slutten. Vivienne (Krieps) trekker sitt siste sukk. Ein kar skyt og drep seks menneske. Holger (Mortensen) gravlegg Vivienne. Menn med makt og pengar dømmer feil mann for drapa. Holger rir ut med sonen på fanget. Spol tilbake.
Vi møter no fransk-kanadiske Vivienne som blir masa hòl i hovudet på av ein snobb, før ho får auge på ein barsk, venleg danske i San Francisco på 1860-talet. Straks bur dei avsides i Nevada. Dei har det godt saman. Men ein lokal dritsekk vi veit er ein framtidig drapsmann, lagar kvalm. Så fer Holger i krigen for å kjempe mot slaveri.
Romansen
Til verdens ende er eit romantisk drama forkledd som western. Vi får dvele ved eit sunt forhold og blømande kjærleik. Nokre klipp tilbake til barndommen viser at Vivienne alltid har vore eigenrådig, fri og fascinert av Jeanne d’Arc. Ho gjer som ho vil.
Vicky Krieps er perfekt for rolla. Ho har et solid register og verkar naturleg i sterke og svake stunder. Den luxemburgske stjerna har imponert i eit vell av filmar dei siste åra, til dømes i Phantom Thread, Corsage og Hélène & Mathieu.
Viggo Mortensen er kanskje ikkje Guds gåve til skodespelet, men han har sin røffe sjarm og eit venleg smil. At han var tøff til hest, lærte alle i Ringenes herre-trilogien. Han var uvanleg vanleg i regidebuten Falling. No er han ein rettvis og hardtarbeidande kar av få ord. Dynamikken mellom Mortensen og Krieps rimar, medan bonderomantikken er for god til å vere sann.
Draumen
Bruken av tidshopp knuser tidleg dei fleste illusjonar. Draumen om å drive jorda fredsælt ryk, som det ofte gjer i westernfilmar, sjølv om dei koloniserte glimrar med sitt fråvær her. I tillegg til alle dei daude i innleiinga kjem anna mørke.
Den store skurken Weston (McLeod) byr på grov vald med eit smil og høglydt rasisme. Hånlått akkompagnerer skot. At han har potensial for seksuelle overgrep i tillegg til drap, er det liten tvil om.
Solly McLeod er ein parodi i denne rolla. Om vi skal skulde på han eller regissøren, er uvisst. Han er ikkje den einaste karikaturen. Som skodespelar har Mortensen erfaring med langt meir ambisiøse variantar av western med argentinske auteurar som Lucrecia Martel i Zama og Lisandro Alonso i Eureka. Som filmskapar går han på meir opptrakka stiar.
Han hamrar inn poeng om dei mektige som rottar seg saman for å få meir. Vi ser røtene til ein ròten rettsstat der rike slepp unna og folk som ikkje har alle hestar heime, går til galgen. Regissøren hintar om at mykje er likt enno, og at det samstundes finst og fanst gode folk. Til verdens ende er ein heiderleg gamal western med alle sine avgrensingar, men aller mest er det ei kjærleikshistorie. Eg vil neppe minnast mykje meir enn ei knakande god Vicky Krieps.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Sveinung Rotevatn (V), som ser opp, talte ikkje under behandlinga av den nye abortlova 3. desember. Den som gjekk fram til talarstolen flest gonger, var Marian Hussein (SV).
Foto: Thomas Fure / AP / NTB
Mors liv i salen
Debatten vi fekk høyre då den nye abortlova blei behandla tysdag, strekte seg frå 10.00 til 14.30, frå 1915 til framtida og frå fosteret til den store verda.
President Joe Biden (f. 1942) og statsminister Jonas Gahr Støre (f. 1960) stiller opp til familiefoto på Nato-toppmøtet i Washington i år.
Foto: Javad Parsa / NTB
Å fjerne Støre no vil vere ei panikkhandling som skaper fleire problem enn det løyser for Arbeidarpartiet.
Ein demonstrant med gassmaske protesterer i Tblisi 2. desember mot at den nye regjeringa vil leggja vekk EU-søknaden.
Foto: Irakli Gedenidze / Reuters / NTB
«Med unntak av presidenten har ikkje demonstrantane i Georgia stor tiltru til politikarane.»
Statsminister Michel Barnier på veg til talarstolen i den franske nasjonalforsamlinga 4. desember, der han vart kasta i eit mistillitsvotum frå eit klårt fleirtal.
Foto: Sarah Meyssonnier / Reuters / NTB
PARIS: Frankrike er i uvisse om framtida etter regjeringskrise.
Opprørarar frå islamistgruppa Hayat Tahrir al-Sham ved Aleppo 29. november. Den største byen i Syria fall raskt da opprørarane gjekk til åtak.
Foto: Mahmoud Hasano / Reuters / NTB