Vakker-dyster filmatisering
Den nye filmversjonen av Fuglane er mørk, men rørande.
Regissør Anders T. Andersen spelar sjølv rolla som Mattis i den nye filmatiseringa av romanen til Tarjei Vesaas.
Foto: Viper Film
Drama
Regi: Anders T. Andersen
Fuglane
Manus: Hilde Susan Jægtnes og Anders T. Andersen
Foto: Rune Kongsro
Musikk: Fläskkvartetten
Romanen Fuglane av Vesaas er som kjent ein internasjonal klassikar og har i år vore i skotet på fleire arenaer. To ulike teaterversjonar (Riksteatret og Nordland Teater) har vore på omfattande turnear, og nyleg fekk ein flunka ny filmversjon premiere. Filmen er heilt klårt eit såkalla labour of love for skodespelaren og regissøren Anders T. Andersen. Han har både regi og hovudrolle i filmen, han er medforfattar av filmmanuset, og han er medprodusent. Så muskuløst evnerik som herr Andersen framstår med denne produksjonen, er det eit smilande tankekors at den historia han har trong til å formidle, er nett den om annleismennesket, mennesket som kjem til kort i den dynamiske effektiviteten i normalverda. Tarjei Vesaas kom ikkje til kort, og det gjer ikkje Anders T. Andersen heller. Men båe har dei tydelegvis visst noko om det.
Svartkvitt
I påfallande vakre svartkvittbilete, der naturen og dyrelivet spelar med på eit uvanleg magisk vis, møter vi att personane og situasjonane frå romanen i sekvensar som er ladde med både varme og spenning. Nokre scener er òg mystiske og skumle, som når Mattis’ draumar, og tankane hans, vert projiserte i flukt med den reelle handlinga. I rolla som Mattis har Anders T. Andersen ein var og stillfaren personlegdom som i nærbilete syner glimt av desperasjonen i det å kjenne seg utilstrekkeleg.
Gode pust av varme kjem det elles frå skodespelarane i dei andre rollene, mellom dei Andrine Sæther som systera Hege, Henrik Rafaelsen som den trygge Jørgen, Jan Sælid og Marte Engebrigtsen som bonden og kona hans og Thea Borring Lande som den gåtefullt blide godjenta i potetåkeren.
Hypnotiserande
At Vesaas kan vere både mørk og humoristisk, veit vi frå før. I denne omgangen er det ikkje til å kome unna at det vonde, det tragiske utkrystalliserer seg klårare enn vi kan hugse å ha opplevd det før når vi tidlegare har lese om Mattis og sett han på film og scene. Men eit fascinerande Vesaas-fokus gir dette filmverket i alle høve, og musikken av Fläskkvartetten tilfører opplevinga ei nærast hypnotiserande stemning.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Drama
Regi: Anders T. Andersen
Fuglane
Manus: Hilde Susan Jægtnes og Anders T. Andersen
Foto: Rune Kongsro
Musikk: Fläskkvartetten
Romanen Fuglane av Vesaas er som kjent ein internasjonal klassikar og har i år vore i skotet på fleire arenaer. To ulike teaterversjonar (Riksteatret og Nordland Teater) har vore på omfattande turnear, og nyleg fekk ein flunka ny filmversjon premiere. Filmen er heilt klårt eit såkalla labour of love for skodespelaren og regissøren Anders T. Andersen. Han har både regi og hovudrolle i filmen, han er medforfattar av filmmanuset, og han er medprodusent. Så muskuløst evnerik som herr Andersen framstår med denne produksjonen, er det eit smilande tankekors at den historia han har trong til å formidle, er nett den om annleismennesket, mennesket som kjem til kort i den dynamiske effektiviteten i normalverda. Tarjei Vesaas kom ikkje til kort, og det gjer ikkje Anders T. Andersen heller. Men båe har dei tydelegvis visst noko om det.
Svartkvitt
I påfallande vakre svartkvittbilete, der naturen og dyrelivet spelar med på eit uvanleg magisk vis, møter vi att personane og situasjonane frå romanen i sekvensar som er ladde med både varme og spenning. Nokre scener er òg mystiske og skumle, som når Mattis’ draumar, og tankane hans, vert projiserte i flukt med den reelle handlinga. I rolla som Mattis har Anders T. Andersen ein var og stillfaren personlegdom som i nærbilete syner glimt av desperasjonen i det å kjenne seg utilstrekkeleg.
Gode pust av varme kjem det elles frå skodespelarane i dei andre rollene, mellom dei Andrine Sæther som systera Hege, Henrik Rafaelsen som den trygge Jørgen, Jan Sælid og Marte Engebrigtsen som bonden og kona hans og Thea Borring Lande som den gåtefullt blide godjenta i potetåkeren.
Hypnotiserande
At Vesaas kan vere både mørk og humoristisk, veit vi frå før. I denne omgangen er det ikkje til å kome unna at det vonde, det tragiske utkrystalliserer seg klårare enn vi kan hugse å ha opplevd det før når vi tidlegare har lese om Mattis og sett han på film og scene. Men eit fascinerande Vesaas-fokus gir dette filmverket i alle høve, og musikken av Fläskkvartetten tilfører opplevinga ei nærast hypnotiserande stemning.
Bent Kvalvik
Bent Kvalvik er filmarkivar og fast teatermeldar i Dag og Tid.
Det tragiske utkrystalliserer seg klårare enn vi kan hugse å ha opplevd det før.
Fleire artiklar
Wako er Kjetil Mulelid, Simon Olderskog Albertsen, Bárdur Reinert Poulsen og Martin Myhre Olsen.
Foto: Eirik Havnes
Sprudlande samspel
Wako serverer ei heilakustisk jazzplate.
Sitrusmarinert kamskjel med estragon, lime og olivenolje.
Alle foto: Dagfinn Nordbø
«Måltidet skreid fram under både lågmælte og høglydte sukk og stønn.»
Stillinga i VM-kampen mellom Ding Liren og Gukesh var 4–4 etter 8 av 14 parti.
Foto: Eng Chin An / FIDE
Sjakken lever vidare som eit kuriosum og freak-show, noko som passar meg ganske bra i denne spalta, skriv Atle Grønn.
Når den ambisiøse kokken Almut (Florence Pugh) møter nyskilde Tobias (Andrew Garfield), endrar livet seg for alltid.
Foto: Ymer Media
At eg tek til tårene, betyr ikkje at eg elskar We Live in Time.
Ein demonstrant med gassmaske protesterer i Tblisi 2. desember mot at den nye regjeringa vil leggja vekk EU-søknaden.
Foto: Irakli Gedenidze / Reuters / NTB