Stilig, skite slit
Robert Eggers lagar kjekk og ekkel skrekk med humor og heilstøypt stil.
William Dafoe og Robert Pattinson spelar fyrvaktarane.
Foto: Eric Chakeen / United International Pictures
DRAMA / SKREKK
Regi: Robert Eggers
The Lighthouse
Med: Robert Pattinson, Willem Dafoe
Omstreifaren Ephraim Winslow (Pattinson) skal hjelpe surpompen Thomas Wake (Dafoe) på eit fyr i havgapet i New England på tampen av 1800-tallet. Der er det lite ljos og lite varme å hente. Hjelpesveinen slit og sklir sakte mot vanvit under den tyranniske slasken Wake.
Grovarbeid
Regissør Robert Eggers har teke utgangspunkt i journalar frå fyrbøtarar og tekstar av Herman Melville for skildringa av livet på den vêrbitne holmen. Gris og kroppsvesker av alle slag flyt friare enn fantasien som gradvis vrenger verdsbiletet til nykommaren Ephraim. Robert Pattinson visar at han høyrer like mykje heime i ambisiøse auteurfilmar som i lettselte seriefilmar. Fjeset til Willem Dafoe gjer seg ypparleg som fyrbøtar i dunkelt ljos.
Trass i kjeldebruk ligg The Lighthouse i grøssarfeltet, men endå lenger frå standardskrekken enn debuten The Witch. Ephraim er i klem mellom skrekkvelde, høgdeskrekk, våte draumar, mareritt og måker. Fleire scener har klare vink til Fuglane og Vertigo av Hitchcock. Andre utsnitt minner om Fritz Lang i perioden med tysk ekspresjonisme. Regissør Robert Eggers og fotograf Jarin Blaschke har grave djupt for å finne rett kamera og filmrull for å gje eit grovkorna og mørkt kontrastrikt uttrykk som ser gamalt ut. Dei lukkast. Eit format smalare enn dei fleste stumfilmar sikrar klaustrofobi. Svarte svaberg som fyller nesten heile lerretet, er mektig. Stilen er stram.
Frisk bris
Trass i det dystre er filmen full av komikk, gjerne i form av prompehumor og slapstick. Blandinga sit bra. Stilen er streng, men The Lighthouse er først og fremst ein vellaga underhaldningsfilm med spesiell appell blant filmnerdar. Få skildrar eit skrekkeleg New England i støypeskeia som Eggers.
Som debuten The Witch er dette ei herleg gjennomført stiløving med grov uhyggje stendig på lur i utrygt terreng. Slitet på fyret er alt anna enn romantisk. Alt er skitent. Stormane er farlige og dårlig tima. I ei tid der teknologi tar over, tenkjer eg at nett denne jobben er grei å automatisere. I ei tid med mykje samlebandsfilm frå USA er The Lighthouse eit friskt pust.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DRAMA / SKREKK
Regi: Robert Eggers
The Lighthouse
Med: Robert Pattinson, Willem Dafoe
Omstreifaren Ephraim Winslow (Pattinson) skal hjelpe surpompen Thomas Wake (Dafoe) på eit fyr i havgapet i New England på tampen av 1800-tallet. Der er det lite ljos og lite varme å hente. Hjelpesveinen slit og sklir sakte mot vanvit under den tyranniske slasken Wake.
Grovarbeid
Regissør Robert Eggers har teke utgangspunkt i journalar frå fyrbøtarar og tekstar av Herman Melville for skildringa av livet på den vêrbitne holmen. Gris og kroppsvesker av alle slag flyt friare enn fantasien som gradvis vrenger verdsbiletet til nykommaren Ephraim. Robert Pattinson visar at han høyrer like mykje heime i ambisiøse auteurfilmar som i lettselte seriefilmar. Fjeset til Willem Dafoe gjer seg ypparleg som fyrbøtar i dunkelt ljos.
Trass i kjeldebruk ligg The Lighthouse i grøssarfeltet, men endå lenger frå standardskrekken enn debuten The Witch. Ephraim er i klem mellom skrekkvelde, høgdeskrekk, våte draumar, mareritt og måker. Fleire scener har klare vink til Fuglane og Vertigo av Hitchcock. Andre utsnitt minner om Fritz Lang i perioden med tysk ekspresjonisme. Regissør Robert Eggers og fotograf Jarin Blaschke har grave djupt for å finne rett kamera og filmrull for å gje eit grovkorna og mørkt kontrastrikt uttrykk som ser gamalt ut. Dei lukkast. Eit format smalare enn dei fleste stumfilmar sikrar klaustrofobi. Svarte svaberg som fyller nesten heile lerretet, er mektig. Stilen er stram.
Frisk bris
Trass i det dystre er filmen full av komikk, gjerne i form av prompehumor og slapstick. Blandinga sit bra. Stilen er streng, men The Lighthouse er først og fremst ein vellaga underhaldningsfilm med spesiell appell blant filmnerdar. Få skildrar eit skrekkeleg New England i støypeskeia som Eggers.
Som debuten The Witch er dette ei herleg gjennomført stiløving med grov uhyggje stendig på lur i utrygt terreng. Slitet på fyret er alt anna enn romantisk. Alt er skitent. Stormane er farlige og dårlig tima. I ei tid der teknologi tar over, tenkjer eg at nett denne jobben er grei å automatisere. I ei tid med mykje samlebandsfilm frå USA er The Lighthouse eit friskt pust.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Emma (Fanny L. Bornedal) arbeider som nattevakt ved rettsmedisinsk institutt, der foreldra i si tid vart utsette for drapsforsøk.
Foto: Another World Entertainment
Skrekkeleg skuffande
Likte du Nattevakten, kjem du ikkje til å elska Nattevakten: Demoner går i arv, dersom det var det du håpte på.
Som låtskrivar er Jessica Pratt meir oppteken av stemningar enn forteljingar, meiner Øyvind Vågnes.
Foto: Samuel Hess
Mindre er meir
Den nye plata til Jessica Pratt, Here in the Pitch, er hennar beste så langt.
Blaz (Aristote Luyindula) (t.v.) har ikkje stor tiltru til systemet, men aktivisten Haby (Anta Diaw) kjempar for å forbetre tilhøva i den falleferdige bustadblokka deira.
Foto: Laurent le Crabe
Oppussinga
Ladj Ly lenar seg mot melodrama etter ein rå debut.
Eirik Holmøyvik har trekt seg trekt seg som forskingsleiar ved Det juridiske fakultet i Bergen.
Foto: Kim E. Andreassen / UiB
Israel-boikott splittar akademia
Jussprofessor Eirik Holmøyvik prøvde å få omgjort vedtaket om Israel-boikott ved Det juridiske fakultetet i Bergen, men vart røysta ned. No har han trekt seg som forskingsleiar ved fakultetet.
Lite mat: Det er ikkje mykje mat å spore i 17. mai-biletarkivet til NTB, men Andrea (2) har iallfall fått is. Hurra!
Foto: Per Løchen /NTB
Mat på nasjonaldagen
Kva bør vi ete i dag om vi lèt årstida styre menyen?
Papiravisa