DRAMA

Regi: Kiyoshi
Kurosawa

Spionens kone (Orig.tittel: Supai no tsuma)

Med: Yu Aoi, Issey Takahashi, Masahiro Higashide
Kinofilm

Yusaku (Takahashi) er ein suksessrik handelsmann i Kobe i 1940. Kona Satoko (Aoi) verkar naiv, men då mannen kjem heim frå ein tur etter billege varer i det japanskokkuperte Mandsjuria, anar ho ugler i mosen. Ein barndomsven med stigande militærgrad (Higashide) på spionjakt er i overkant nyfiken på kva dei syslar med.

Vanleg verdskrig

Den 41. filmen til ultraproduktive Kiyoshi Kurosawa er hans fyrste historiske drama. Skrekkfilmfantasten har òg vunne prisar for fantasirike samtidsdrama. Førre film, To the Ends of the Earth (Tabi no Owari Sekai no Hajimari) frå 2019, var ei gild, frisk ferd med japanarar som lagar rare reiseprogram frå Usbekistan.

Spionens kone er langt meir vanleg. Med eigen fjernsynsversjon ute før kinopremieren, verdas mest populære krig på kino, spionasje, sjalusi, tydeleg musikkbruk, solide stjerner (og dårlege, vestlege B-skodespelarar), verkar dette som eit bestillingsverk frå Japans NRK. Kurosawa har likevel meir å by på.

Fine mønster

Historia fangar gradvis interessa. Figuren til Satoko blir meir kompleks, og uvissa om kven som lurar kven, veks til god spenning. Dramatikken i parforholdet blir bygd pertentleg opp. Den store konflikten ligg i liberalisten og verdsborgaren med vestlege klede som kontrast til kravet om kimono i ei meir og meir sjåvinistisk og polarisert verd. I kjernen finn vi òg dei grufulle biologiske eksperimenta japanske troppar gjorde på kinesarar.

Japansk film treng slike historier like mykje som den nasjonalistiske norske krigsfilmhistoria trong Den største forbrytelsen. Det stramme dramaet held seg i Japan, og skildringa av overgrepa på 8-mm-opptak er eit sterkt og velvalt grep. Ein nostalgisk kjærleik til film hjå regissøren er klar. Han har hausta inspirasjon frå Hitchcock for kjærleikshistoria med spionspenning.

Visuelt leikar han snedig med skarpt motljos frå vindauga i mørke rom som verkar kommentera løyndomane. Spionens kone kjennest til tider traust, men ein sit igjen med kunnskap og undring om nokre gode stilval og dei skrekkelegaste sidene til nitrist nasjonalisme.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.