Salige er dei einsame
Debuten til engelske Rose Glass er ein stram skrekkfilm full av stil og stemning.
Heimesjukepleiaren Maud (Morfydd Clark) steller den vidgjetne dansaren Amanda (Jennifer Ehle) som er sjuk og isolert i heimen sin.
Foto: Angus Young / Selmer Media
Skrekkfilm
Regi: Rose Glass
Saint Maud
Med: Morfydd Clark, Jennifer Ehle
Kinofilm
Sjukepleiaren Maud (Clark) slutta på sjukehuset etter ei dramatisk hending som enda blodig. No skal ho pleie dansaren Amanda (Ehle), som ligg for døden med kreft i ein liten engelsk kystby etter eit liv med internasjonal suksess. For Maud står trua i sentrum av alt. Amanda tergar med tittelen «min vetle frelsar». Stemninga blir god mellom dei to, men Maud blir snart i overkant oppteken av å verne om Amanda og berge sjela hennar.
Trua aleine
Maud vakar mellom å vere ein stakkarsleg og ein sterk figur. Balansen er fin. Morfydd Clark gjer ei reieleg god hovudrolle. Jennifer Ehle kunne vore dottera til Meryl Streep av utsjånad og mimikk, og gjer ei rolle legenda truleg ville vore nøgd med, som sjuk og ustabilt sjarmerande. Det sosiale spelet og styrkeforholdet mellom dei to gjev spenning. Maud er ein einstøing. Ho er aleine om ho går utanfor dørene. Einsemda verkar bidra til at den veldige trua tek større plass. Det åndelege skapar etter kvart sterk uro. Maud kjenner Gud på kroppen og følgjer han blindt. Det jordlege er lite verdt. Å redde éi einaste sjel gjer heilag. Kjensla er intens.
Frelsa
Saint Maud er ein forfriskande flott film. Utforminga av bileta og spelet mellom skuggar og ljos er utsøkt. Produksjonsdesignen er perfekt. Alt passar med ei tidlaus kjensle, utan anakronismar. Det gjeld det dunkle huset, konservativt innreidd av nokon med høg kulturell kapital, og strandpromenaden med neonljos og vêrbitne britiske pubar. Tonane til ESG og Gang of Four skapar feststemning for Amanda og dei kultiverte gjestane hennar. Originalmusikk av Adam Janota Bzowski gjev sjelfull skrekkfaktor.
Skremmande scener som bryt med det røynlege, kjem porsjonert ut. Brota skapar andenaud ved fleire høve. Stramt fortalt og stilig utforma står Saint Maud støtt. Dette er ikkje ein generisk grøssar frå eit stort studio. Britisk film kan vere trauste saker. Rose Glass gjev von om at det finst ei saliggjerande kraft hjå unge filmskaparar med stor tru og mykje talent.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Skrekkfilm
Regi: Rose Glass
Saint Maud
Med: Morfydd Clark, Jennifer Ehle
Kinofilm
Sjukepleiaren Maud (Clark) slutta på sjukehuset etter ei dramatisk hending som enda blodig. No skal ho pleie dansaren Amanda (Ehle), som ligg for døden med kreft i ein liten engelsk kystby etter eit liv med internasjonal suksess. For Maud står trua i sentrum av alt. Amanda tergar med tittelen «min vetle frelsar». Stemninga blir god mellom dei to, men Maud blir snart i overkant oppteken av å verne om Amanda og berge sjela hennar.
Trua aleine
Maud vakar mellom å vere ein stakkarsleg og ein sterk figur. Balansen er fin. Morfydd Clark gjer ei reieleg god hovudrolle. Jennifer Ehle kunne vore dottera til Meryl Streep av utsjånad og mimikk, og gjer ei rolle legenda truleg ville vore nøgd med, som sjuk og ustabilt sjarmerande. Det sosiale spelet og styrkeforholdet mellom dei to gjev spenning. Maud er ein einstøing. Ho er aleine om ho går utanfor dørene. Einsemda verkar bidra til at den veldige trua tek større plass. Det åndelege skapar etter kvart sterk uro. Maud kjenner Gud på kroppen og følgjer han blindt. Det jordlege er lite verdt. Å redde éi einaste sjel gjer heilag. Kjensla er intens.
Frelsa
Saint Maud er ein forfriskande flott film. Utforminga av bileta og spelet mellom skuggar og ljos er utsøkt. Produksjonsdesignen er perfekt. Alt passar med ei tidlaus kjensle, utan anakronismar. Det gjeld det dunkle huset, konservativt innreidd av nokon med høg kulturell kapital, og strandpromenaden med neonljos og vêrbitne britiske pubar. Tonane til ESG og Gang of Four skapar feststemning for Amanda og dei kultiverte gjestane hennar. Originalmusikk av Adam Janota Bzowski gjev sjelfull skrekkfaktor.
Skremmande scener som bryt med det røynlege, kjem porsjonert ut. Brota skapar andenaud ved fleire høve. Stramt fortalt og stilig utforma står Saint Maud støtt. Dette er ikkje ein generisk grøssar frå eit stort studio. Britisk film kan vere trauste saker. Rose Glass gjev von om at det finst ei saliggjerande kraft hjå unge filmskaparar med stor tru og mykje talent.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
«Rørslene me skildrar som vipping, er gjerne større og kjem mindre tett enn dei me omtalar som vibrering.»
Fiskemiddag: Ja, men pass på – det er ikkje berre paneringa som skjuler noko her.
Foto: Pxhere.com
Du skal aldri, aldri, aldri skode fisken på pakningen.
Foto: Agnete Brun
Med den monumentale boka Sjøfareren Erika Fatland gitt oss eit uvant, og skremmande, perspektiv på europeisk kolonialisme.
Kongsbonden Johan Jógvanson bur i den Instagram-venlege bygda Saksun. Men sjølv om han skjeller ut turistar, er det ikkje dei han er forbanna på. Det er politikarane inne i Tórshavn.
Alle foto: Hallgeir Opedal
Turistinvasjonen har gjort Johan Jógvanson til den sintaste bonden på Færøyane.
Finansminister Trygve Slagsvold Vedum (Sp) på pressekonferanse etter framlegginga av statsbudsjettet måndag. For dei som er opptekne av klima, var ikkje budsjettet godt nytt.
Foto: Fredrik Varfjell / NTB
Kapitulasjon i klimapolitikken
Regjeringa veit ikkje om statsbudsjettet bidreg til å redusere eller å auke klimagassutsleppa. Derimot er det klart at det nasjonale klimamålet for 2030 ikkje blir nådd.