Rojal rebell
Vicky Krieps er topp i flott, feministisk og underhaldande kostymedrama med snert.
Vicky Krieps spelar hovudrolla som Elisabeth, keisarinna av Austerrike, som leid under forventingane samfunnet hadde til kvinner på den tida.
Foto: Felix Vratny / Fidalgo
Drama
Regi: Marie Kreutzer
Corsage
Med: Vicky Krieps, Florian Teichtmeister, Katharina Lorenz
Kinofilm
Keisarinna Elisabeth av Austerrike (Krieps) lever eit keisamt liv når ho skal runde førti i 1877. Sterk sosial kontroll pregar tilværet bak fasaden med mannen, keisar Frans Josef I. Venleikstyranniet tyder svolt. Rørsler er under streng kontroll. Ikkje eingong forholdet til borna og oppsedinga får ho styre. Ho lever med tvangstrøye. Heldigvis er ho vrang og skamlaus.
Artig anakronisme
Corsage høyrer til sjangeren av kostymedrama om monarkar der filmskaparen legg meir vekt på visuell og tematisk leik enn på å freista legga fram ei keisam, «sann» historie om den historiske figuren. Det er frigjerande. Musikken bryt med tidsepoken. Den franske artisten Camille klinkar til med mykje stemningsfullt gull.
Elisabeth viser finger som om ho høyrde 2000-talet til. Anakronismane er kjekke detaljar heller enn dominerande trekk ved filmen.
Den austerrikske regissøren Marie Kreutzer har sjølv sagt at om Marie Antoinette av Sofia Coppola er pop, så er Corsage akustisk. Sjølv om Kreutzer ikkje er redd for stilla, har ho laga ein forrykande og feministisk film. Uttrykket er ikkje glatt, men slåande vakkert. Detaljane er delikate. Kalde fargetonar passar stemninga perfekt. Tematikken har rikeleg med tyngde, men Kreutzer balanserer med moro.
Keisarleg Krieps
Den internasjonale stjerna, luxemburgske Vicky Krieps, sprudlar i hovudrolla. Ho har ofte vore det eg har likt best med estetisk flotte filmar med narrative manglar, som Phantom Thread (2017), Bergman Island (2021) og Hélène & Mathieu (2022). Krieps kler keisaruniverset til Kreutzer.
Eg trudde først filmtittelen tydde korsett og såg det som ei treffande blanding av det bokstavelege og det biletlege. At tydinga snarare viser til at Elisabeth er ein bukett som keisarriket kan pynte seg med, passar like godt. Buketten er bygd av ville blomar som ikkje sømer seg, frå seksuell nyting til kvikke kommentarar og fritt ritt til hest. Krieps er knallgod. Det visuelle uttrykket er supert. Ein frekk figur og frisk stil gjer Corsage til ei prisverdig kinooppleving.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Drama
Regi: Marie Kreutzer
Corsage
Med: Vicky Krieps, Florian Teichtmeister, Katharina Lorenz
Kinofilm
Keisarinna Elisabeth av Austerrike (Krieps) lever eit keisamt liv når ho skal runde førti i 1877. Sterk sosial kontroll pregar tilværet bak fasaden med mannen, keisar Frans Josef I. Venleikstyranniet tyder svolt. Rørsler er under streng kontroll. Ikkje eingong forholdet til borna og oppsedinga får ho styre. Ho lever med tvangstrøye. Heldigvis er ho vrang og skamlaus.
Artig anakronisme
Corsage høyrer til sjangeren av kostymedrama om monarkar der filmskaparen legg meir vekt på visuell og tematisk leik enn på å freista legga fram ei keisam, «sann» historie om den historiske figuren. Det er frigjerande. Musikken bryt med tidsepoken. Den franske artisten Camille klinkar til med mykje stemningsfullt gull.
Elisabeth viser finger som om ho høyrde 2000-talet til. Anakronismane er kjekke detaljar heller enn dominerande trekk ved filmen.
Den austerrikske regissøren Marie Kreutzer har sjølv sagt at om Marie Antoinette av Sofia Coppola er pop, så er Corsage akustisk. Sjølv om Kreutzer ikkje er redd for stilla, har ho laga ein forrykande og feministisk film. Uttrykket er ikkje glatt, men slåande vakkert. Detaljane er delikate. Kalde fargetonar passar stemninga perfekt. Tematikken har rikeleg med tyngde, men Kreutzer balanserer med moro.
Keisarleg Krieps
Den internasjonale stjerna, luxemburgske Vicky Krieps, sprudlar i hovudrolla. Ho har ofte vore det eg har likt best med estetisk flotte filmar med narrative manglar, som Phantom Thread (2017), Bergman Island (2021) og Hélène & Mathieu (2022). Krieps kler keisaruniverset til Kreutzer.
Eg trudde først filmtittelen tydde korsett og såg det som ei treffande blanding av det bokstavelege og det biletlege. At tydinga snarare viser til at Elisabeth er ein bukett som keisarriket kan pynte seg med, passar like godt. Buketten er bygd av ville blomar som ikkje sømer seg, frå seksuell nyting til kvikke kommentarar og fritt ritt til hest. Krieps er knallgod. Det visuelle uttrykket er supert. Ein frekk figur og frisk stil gjer Corsage til ei prisverdig kinooppleving.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Olav H. Hauge-dagbøkene
15. mars 1938: «Sume er so redde for å ta frå andre, eller rettare vera ved at dei låner; dei prøver på død og liv vera originale.»
Det er seks år sidan Norma Winstone gav ut førre album.
Foto: Michael Putland / ECM Records
Hand-i-hanske-duo
Norma Winstone er ein tekstforfattar av rang.
Erling Indreeide har mellom anna skrive fleire diktsamlingar, musikk- drama og essay.
Foto: Julie Engvik
Noko for seg sjølv og noko for kvarandre
Erling Indreeide har skrive ei bok som eig ei uvanleg sterk poetisk tankekraft.
Liv Mossige (f. 1978) jobbar som lektor og skriv bokmeldingar for Dagsavisen.
Foto: Cappelen Damm
Kvasireligiøs reaksjon
Liv Mossige viser fram det amoralske hos ivrige moralistar.
Det originale grunnlovsdokumentet ligg til vanleg i stortingsarkivet. Her er det på besøk på Eidsvoll.
Foto: Berit Roald / NTB
Nynorsk, språk og skriftmål
Ofte er det vrient å dra skilje mellom språk, dialektar og språkvariantar.
Papiravisa