Rekviem for eit sosialdemokrati
Noko er pill rote i det polariserte kongeriket Danmark.
Den 19 år gamle Zakaria (Mohammed Ismail Mohammed) vert involvert i ein radikal organisasjon der han vert kjend med Ali (Zaki Youssef).
Foto: Storytelling Media
DRAMA/THRILLER
Regi: Ulaa Salim
Sønner av Danmark (Orig.tittel: Danmarks sønner)
Med: Zaki Youssef, Rasmus Bjerg, Mohammed Ismail Mohammed
Etter eit terroråtak er dansk retorikk i 2025 aggressiv mot alle med «annen etnisk herkomst». Zakaria (Mohammed) er ein dansk nittenåring med irakiske foreldre som er lei av korleis sånne som han blir handsama. Alvorlig lei. Under leiing av gamle Hassan skal Zakaria og erfarne Ali (Youssef) myrda Martin Nordahl (Bjerg). Han leier Nasjonalbevegelsen, eit høyreekstremt parti på veg mot valsiger. Historia hoppar snart til spionasje og sjølvransaking i denne nasjonale sjukemeldinga.
Danske tilstandar
Konteksten er sett på spissen, men regissør Ulaa Salim debuterer med ein film om Danmark i dag. Det er ein ambisiøs film med hjarta. Eit sinne spring ut frå sosiale og politiske problem. I filmen blir høgreekstreme stadig meir stovereine og glir inn i det etablerte politiske landskapet. Når alle rettar auga mot islamistisk terror, hamnar dei valdelege miljøa som dei framstormande politiske rørslene har røter i, i ei blindsone. Rasistisk hatkriminalitet blir daglegdags. Minoritetar svarar i desperasjon. Som Zakaria seier: Dette har ikkje med Allah å gjere. Det handlar om omfattande rasisme, sosialt svik og krigshandlingar. Danmark var som kjent særs viljuge til å invadere Salims heimland Irak i lag med USA. Likskapar mellom dei yttergåande miljøa er tydelege. Polarisering fordummar.
På randa
Sønner av Danmark er mørk. Vi ferdast i skuggesoner, noko ljossettinga reflekterer. Ulaa Salim smør på. At alarmlampene kan gå for det danske sosialdemokratiet er greitt, men i filmforma likar eg atterhald. Mozarts rekviem rungar i opninga og signaliserer sterk lut og store dimensjonar. Mange scener er stillferdige og nokre intime, men realismen gjev ofte etter for melodrama. Sakte film og strykarar skal med.
Faren for å tippe over mot didaktikk à la Bølgen – eit skremmande eksperiment – er til stades. Frå ein knivsegg landar filmen likevel på ei uredd snarare enn spekulativ handsaming av grunnlag for vald. Med godt handverk og stødig skodespel sikrar Ulaa Salim ein sjåverdig skandinavisk storfilm.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DRAMA/THRILLER
Regi: Ulaa Salim
Sønner av Danmark (Orig.tittel: Danmarks sønner)
Med: Zaki Youssef, Rasmus Bjerg, Mohammed Ismail Mohammed
Etter eit terroråtak er dansk retorikk i 2025 aggressiv mot alle med «annen etnisk herkomst». Zakaria (Mohammed) er ein dansk nittenåring med irakiske foreldre som er lei av korleis sånne som han blir handsama. Alvorlig lei. Under leiing av gamle Hassan skal Zakaria og erfarne Ali (Youssef) myrda Martin Nordahl (Bjerg). Han leier Nasjonalbevegelsen, eit høyreekstremt parti på veg mot valsiger. Historia hoppar snart til spionasje og sjølvransaking i denne nasjonale sjukemeldinga.
Danske tilstandar
Konteksten er sett på spissen, men regissør Ulaa Salim debuterer med ein film om Danmark i dag. Det er ein ambisiøs film med hjarta. Eit sinne spring ut frå sosiale og politiske problem. I filmen blir høgreekstreme stadig meir stovereine og glir inn i det etablerte politiske landskapet. Når alle rettar auga mot islamistisk terror, hamnar dei valdelege miljøa som dei framstormande politiske rørslene har røter i, i ei blindsone. Rasistisk hatkriminalitet blir daglegdags. Minoritetar svarar i desperasjon. Som Zakaria seier: Dette har ikkje med Allah å gjere. Det handlar om omfattande rasisme, sosialt svik og krigshandlingar. Danmark var som kjent særs viljuge til å invadere Salims heimland Irak i lag med USA. Likskapar mellom dei yttergåande miljøa er tydelege. Polarisering fordummar.
På randa
Sønner av Danmark er mørk. Vi ferdast i skuggesoner, noko ljossettinga reflekterer. Ulaa Salim smør på. At alarmlampene kan gå for det danske sosialdemokratiet er greitt, men i filmforma likar eg atterhald. Mozarts rekviem rungar i opninga og signaliserer sterk lut og store dimensjonar. Mange scener er stillferdige og nokre intime, men realismen gjev ofte etter for melodrama. Sakte film og strykarar skal med.
Faren for å tippe over mot didaktikk à la Bølgen – eit skremmande eksperiment – er til stades. Frå ein knivsegg landar filmen likevel på ei uredd snarare enn spekulativ handsaming av grunnlag for vald. Med godt handverk og stødig skodespel sikrar Ulaa Salim ein sjåverdig skandinavisk storfilm.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Stig Amdam og Ragnhild Gudbrandsen spelar hovudrollene i stykket av August Strindberg.
Foto: Magnus Skrede / Den Nationale Scene
Krigen mellom kjønna
Dødsdansen er eit ekteskapsdrama der komikken får for stor plass, men spelestilane utfordrar kvarandre på interessant vis.
Kina fyrer på alle sylindrane: Ingen bygger ut så mykje kolkraft som kinesarane gjer. Biletet viser eit kolkraftverk i Dingzhou i Hebei-provinsen.
Foto: Ng Han Guan / AP / NTB
Ein straum av problem
Straumforbruket i verda aukar framleis raskare enn fornybar kraftproduksjon. Kolkraftverk skal varme kloden i mange år enno.
Nana rise-Lynum er redaktør i Norsk Barneblad.
Foto: Per Anders Todal
Å gi barn det dei ikkje veit at dei vil ha
Norsk Barneblad vart skipa i 1887 og har kome ut kvart år sidan. Sist helg fekk Nana Rise-Lynum Målprisen frå Noregs Mållag for innsatsen som redaktør.
Den såkalla hysjpengesaka mot Donald Trump er inne i andre veke i retten i New York.
Illustrasjon: Jane Rosenberg / Reuters
Høgt spel i New York
Straffesaka som no går føre seg mot Trump, er den han har størst sjanse til å verte frikjend i. Og vert han det, kan saka òg gje han fleire veljarar, seier kommentator Jan Arild Snoen.
Frå markeringa av den internasjonale kvinnedagen i Oslo sentrum.
Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB
Bollestad sprer myter og faktafeil
Vi må skille mellom hva som skal løses av abortloven, og hva som skal løses andre steder.
Papiravisa