Dokumentar

Regi: Jo Vemund Svendsen og Daniel Høglund

Alt for Norge

Med: Egil «Drillo» Olsen, Kjetil Rekdal, Tore André Flo
Kinofilm

Då Egil «Drillo» Olsen tok over som trenar for det norske herrelandslaget i 1990, stod det stusseleg til. Drillo drog i gang gullåra for norsk fotball. Under nerden frå Fredrikstad kom laget til to verdsmeisterskap. Alt kulminerte i sigeren mot Brasil i Marseilles ein sumarkveld i 1998. Arne Scheie utbasunerte frå skjermen til kvar ein heim at dette var den største idrettshendinga i norsk historie.

VHS-vedunder

Alt i logoen i første sekund tyr dokumentarfilmskaparane Jo Vemund Svendsen og Daniel Høglund til estetikk i tråd med VHS-kassettane Drillo brukte til å analysere kor få pasningar ein treng for å score, statistisk sett. Dei har funne tallause kjelder frå tida.

Media var på ballen frå første sekund. Samstundes gav økonomisk oppgangstid auka bruk av private filmkamera. Vi får jamvel sjå opptak frå landslagsturane med Mini, Jan Åge Fjørtoft og Frode Grodås bak kameraet. Den nostalgiske verknaden er sterk. Kjeldebruken er god.

Filmen legg tidleg vekt på kunnskapshungrige Drillo. I barndomen pugga han geografifakta. Seinare brukte han forskinga si ved Noregs idrettshøgskule som grunnlag for korleis ein skulle spele fotball. Tvillaust var det enormt effektivt for eit land utan dei store ballkunstnarane.

Dei høgste fjella

Ei intens opning med tonar i stil frå åttitalet gjer at ein får von om noko i retning av filmen Diego Maradona av Asif Kapadia. Så høgt rekk aldri Alt for Norge. Musikken er frisk i starten, men er heller parodisk pompøs på slutten. Filmen er klassisk lagt opp. Det blir opp- og nedturar, og vi får avbrekk med Drillo som far og partnar. Klimakset kjem sjølvsagt mot Brasil.

Vendingane karrieren tok seinare, høyrer ikkje med i denne nasjonale historia. Tittelen er tydeleg på at dette er eit stort stykke Noreg, med kongelege nyttårstalar og veivande flagg. Vi ser bønder frå djupe fjordar, vande med basar og dugnad, samarbeide for å nå dei høgaste tindar og slå sjølvaste Ronaldo, den eldre. Det er ei forteljing som fengjer. Ei viktig scoring på tampen gjev sterke kjensler anten det skjer i Marseilles eller på Nordre Åsen. Eg blir rørt, sjølv om den nasjonsbyggjande nostalgien byr på litt bismak.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.