Nordisk grandiost
Charlotte Sieling samlar Skandinavia i ein storslegen unionsfilm med Trine Dyrholm som leiar.
Trine Dyrholm i hovudrolla som Margrete den første.
Foto: Dusan Martincek / ST Studios
Historisk drama
Regi: Charlotte Sieling
Margrete den første
Med: Trine Dyrholm, Jakob Oftebro, Bjørn Floberg
Kinofilm
Margrete den første (Dyrholm) har sikra fred gjennom å samla Danmark, Sverige og Noreg. Ho har store planar. Adopterte Erik av Pommern er konge i namnet, men alle veit at Margrete er dronninga for det heile. Ein felles hær og eit strategisk ekteskap mellom unge Erik og den engelske prinsessa Filippa skal sikre stabilitet og temje tysk trong til å trekke nordover.
Men noko er rote i Kalmarunionen i 1402. Rebelske rabagastar frå Noreg har funne ein mann i Tyskland som hevdar å vere kong Olav, som alle trur døydde i 1387. Nokon konspirerer.
Intrigar og taktikkspel ligg i kjernen av fiksjonsleiken rundt den sanne historia om at ein mann hevda å vere tronarving medan Margrete den første styrte. Nokre trekk frå krimfilm er med i forteljinga om kven som har kva svin på skogen. Slagscener og blodige krigar er ikkje i fokus.
Margrete den første er eit påkosta historisk kostymedrama der sterke aktørar har slått saman ressursane for å lage eit solid byggverk.
Den danske regissøren Charlotte Sieling har lang fartstid frå fjernsyn. Ho har skapt flotte bilete av knausar og borger, hallar og mørke gangar. Kostyme, ljos og fargetonar bidreg til kjensla av å sjå ein nordisk storfilm.
Den internasjonale skodespelarstaben er sterk. Danske Søren Malling og svenske Magnus Krepper er overtydande ambivalente. Bjørn Floberg er stødig. Størst av alle er Trine Dyrholm. Ho har vore dronninga av dansk film sidan nittitalet.
I Margrete den første får ho utfalde seg med sitt breie repertoar. Dyrholm driv gjennom ulike fasar med subtil tyngde. Figuren er ambisiøs, mektig og klok, og samstundes usikker og sårbar.
Manus teiknar ein samansett figur som er truverdig. Uavhengig av kva den historiske Margrete tenkte og sa, er dette ei forteljing om menneskelege reaksjonar og mekanismar når det blæs på toppen av monarkia i mellomalderen. Blant historiske drama frå Norden skil filmen seg positivt ut. Charlotte Sieling skal ha honnør for stram regi og fine nye blikk. Trine Dyrholm er krona for lengst.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Historisk drama
Regi: Charlotte Sieling
Margrete den første
Med: Trine Dyrholm, Jakob Oftebro, Bjørn Floberg
Kinofilm
Margrete den første (Dyrholm) har sikra fred gjennom å samla Danmark, Sverige og Noreg. Ho har store planar. Adopterte Erik av Pommern er konge i namnet, men alle veit at Margrete er dronninga for det heile. Ein felles hær og eit strategisk ekteskap mellom unge Erik og den engelske prinsessa Filippa skal sikre stabilitet og temje tysk trong til å trekke nordover.
Men noko er rote i Kalmarunionen i 1402. Rebelske rabagastar frå Noreg har funne ein mann i Tyskland som hevdar å vere kong Olav, som alle trur døydde i 1387. Nokon konspirerer.
Intrigar og taktikkspel ligg i kjernen av fiksjonsleiken rundt den sanne historia om at ein mann hevda å vere tronarving medan Margrete den første styrte. Nokre trekk frå krimfilm er med i forteljinga om kven som har kva svin på skogen. Slagscener og blodige krigar er ikkje i fokus.
Margrete den første er eit påkosta historisk kostymedrama der sterke aktørar har slått saman ressursane for å lage eit solid byggverk.
Den danske regissøren Charlotte Sieling har lang fartstid frå fjernsyn. Ho har skapt flotte bilete av knausar og borger, hallar og mørke gangar. Kostyme, ljos og fargetonar bidreg til kjensla av å sjå ein nordisk storfilm.
Den internasjonale skodespelarstaben er sterk. Danske Søren Malling og svenske Magnus Krepper er overtydande ambivalente. Bjørn Floberg er stødig. Størst av alle er Trine Dyrholm. Ho har vore dronninga av dansk film sidan nittitalet.
I Margrete den første får ho utfalde seg med sitt breie repertoar. Dyrholm driv gjennom ulike fasar med subtil tyngde. Figuren er ambisiøs, mektig og klok, og samstundes usikker og sårbar.
Manus teiknar ein samansett figur som er truverdig. Uavhengig av kva den historiske Margrete tenkte og sa, er dette ei forteljing om menneskelege reaksjonar og mekanismar når det blæs på toppen av monarkia i mellomalderen. Blant historiske drama frå Norden skil filmen seg positivt ut. Charlotte Sieling skal ha honnør for stram regi og fine nye blikk. Trine Dyrholm er krona for lengst.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Kina fyrer på alle sylindrane: Ingen bygger ut så mykje kolkraft som kinesarane gjer. Biletet viser eit kolkraftverk i Dingzhou i Hebei-provinsen.
Foto: Ng Han Guan / AP / NTB
Ein straum av problem
Straumforbruket i verda aukar framleis raskare enn fornybar kraftproduksjon. Kolkraftverk skal varme kloden i mange år enno.
Line Eldring har leidd utvalet som tilrår at Noreg både bør vidareføre og utvide samarbeidet med EU på nye område framover. Ho la nyleg fram utgreiinga «Norge og EØS: Utviklinger og erfaringer» for utanriksminister Espen Barth Eide.
Foto: Terje Pedersen / NTB
Veksande fjernstyre
Tilknytinga vår til EU veks og veks, både gjennom EØS-avtalen og utanfor, ifølgje ei ny utgreiing. Og det er få som kjenner heilskapen.
Ludmila Shabelnyk syner bilete av sonen Ivan i landsbyen Kapitolivka ved Izium i Ukraina, 25. september 2022. Russiske okkupasjonsstyrkar mishandla Ivan grovt før dei drap han. Landsbyen vart seinare gjenerobra av ukrainske styrkar.
Foto: Evgeniy Maloletka / AP / NTB
Overgrep som skakar folkeretten
Okkupasjonsmakta Russland viser ingen respekt for konvensjonen som skal verne sivile i krig.
Nicolas Leirtrø, Øyvind Leite og Amund Storløkken Åse utgjer trioen med namnet I Like to Sleep.
Foto: Sigrid Erdal
Spanande klangunivers
I Like to Sleep har laga ei mangfaldig plate.
Isbilar er ikkje noko nytt, men heller ikkje nokon garanti for kvalitet.
Foto via Wikimedia Commons
Isbilen spelar høgt, men taper på kvalitet.
Kor mykje vatn er det eigentleg mogleg å ha i ein iskrem og framleis få han til å likne ein fløyteis?
Papiravisa