Noble Nobile
Historia om Umberto Nobile kler stilvala til den dyktige animasjonsregissøren Kajsa Næss.
Titina, Roald Amundsen og Umberto Nobile i luftballongen.
Foto: Norsk Film Distribusjon
Animasjon
Regi: Kajsa Næss
Titina
Med: Jan Gunnar Røise, Kåre Conradi, Anne Marit Jacobsen
Kinofilm
Gjennom auga til hunden Titina blir vi med på ferda til den vidgjetne luftfartsingeniøren Umberto Nobile. Ein dag på tjuetalet ringer telefonen frå fjerne Noreg. Roald Amundsen slår på tråden for å fortelje at Nobile må lage eit luftskip for å ta den norske eventyraren til Nordpolen. Slik byrjar ei innhaldsrik ferd, om enn ikkje nett eit flott vennskap.
Italia Noreg 1–0
Ein barnefilm om kjende polfarar vekkjer ikkje dei største forventingane om nyansar, men Titina slår Amundsen (2019) av Espen Sandberg ned i støvlane når det gjeld ikonoklasme. Amundsen er teikna som låtteleg arrogant, med nasen høgt heva, ganske bokstavelig tala. Kanskje i overkant.
Det er likevel artig at sympatien er soleklart hjå italienaren i ein norsk film. Nobile er skildra som ein smålåten og grei kar. Den fine streken på dei handteikna bileta er flott, inkludert det milde oppsynet hans. Mussolini er meir tullete teikna. Han fungerer som eit komisk avbrekk der han held talar om seg sjølv medan han gjev seg sjølv medaljar. Den stutte diktatoren freistar heve seg over dei andre frå oppå ein kasse. Hunden Titina, kalla opp etter den populære franske songen med same namn, har strengt tatt hovudrolla, og leverer med stor sjarm. Det er sprøtt at Nobile faktisk hadde med seg ein hund på ferda.
Kjekk og brei
Animasjonane er fine, i klassisk stil som slektar på franske tradisjonar. Originalt filmmateriale er bakt vakkert inn i teikningane med at Nobile mimrar med ein gamal filmrull. Songen frå tittelen er sentral i eit passande stemningsfylt lydspor der musikken vekslar mellom bittersøt og munter. Stemmene er snarare trauste.
Til saman er det likevel mange element i filmen som skapar ein vellukka film. Kva norsk animasjon gjeld, er dette ei verkeleg storsatsing. Titina er lett tilgjengeleg for barn. Å justere bileta av nasjonale typar når det gjeld både nordmenn og italienarar, er ein kjekk biverknad av ein vakker film som kan femne breitt. Ein herleg hund i hovudrolla er òg til hjelp.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Animasjon
Regi: Kajsa Næss
Titina
Med: Jan Gunnar Røise, Kåre Conradi, Anne Marit Jacobsen
Kinofilm
Gjennom auga til hunden Titina blir vi med på ferda til den vidgjetne luftfartsingeniøren Umberto Nobile. Ein dag på tjuetalet ringer telefonen frå fjerne Noreg. Roald Amundsen slår på tråden for å fortelje at Nobile må lage eit luftskip for å ta den norske eventyraren til Nordpolen. Slik byrjar ei innhaldsrik ferd, om enn ikkje nett eit flott vennskap.
Italia Noreg 1–0
Ein barnefilm om kjende polfarar vekkjer ikkje dei største forventingane om nyansar, men Titina slår Amundsen (2019) av Espen Sandberg ned i støvlane når det gjeld ikonoklasme. Amundsen er teikna som låtteleg arrogant, med nasen høgt heva, ganske bokstavelig tala. Kanskje i overkant.
Det er likevel artig at sympatien er soleklart hjå italienaren i ein norsk film. Nobile er skildra som ein smålåten og grei kar. Den fine streken på dei handteikna bileta er flott, inkludert det milde oppsynet hans. Mussolini er meir tullete teikna. Han fungerer som eit komisk avbrekk der han held talar om seg sjølv medan han gjev seg sjølv medaljar. Den stutte diktatoren freistar heve seg over dei andre frå oppå ein kasse. Hunden Titina, kalla opp etter den populære franske songen med same namn, har strengt tatt hovudrolla, og leverer med stor sjarm. Det er sprøtt at Nobile faktisk hadde med seg ein hund på ferda.
Kjekk og brei
Animasjonane er fine, i klassisk stil som slektar på franske tradisjonar. Originalt filmmateriale er bakt vakkert inn i teikningane med at Nobile mimrar med ein gamal filmrull. Songen frå tittelen er sentral i eit passande stemningsfylt lydspor der musikken vekslar mellom bittersøt og munter. Stemmene er snarare trauste.
Til saman er det likevel mange element i filmen som skapar ein vellukka film. Kva norsk animasjon gjeld, er dette ei verkeleg storsatsing. Titina er lett tilgjengeleg for barn. Å justere bileta av nasjonale typar når det gjeld både nordmenn og italienarar, er ein kjekk biverknad av ein vakker film som kan femne breitt. Ein herleg hund i hovudrolla er òg til hjelp.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Det er artig at sympatien er soleklart hjå italienaren i ein norsk film.
Håkon Tveit om Titina
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Olav H. Hauge-dagbøkene
15. mars 1938: «Sume er so redde for å ta frå andre, eller rettare vera ved at dei låner; dei prøver på død og liv vera originale.»
Det er seks år sidan Norma Winstone gav ut førre album.
Foto: Michael Putland / ECM Records
Hand-i-hanske-duo
Norma Winstone er ein tekstforfattar av rang.
Erling Indreeide har mellom anna skrive fleire diktsamlingar, musikk- drama og essay.
Foto: Julie Engvik
Noko for seg sjølv og noko for kvarandre
Erling Indreeide har skrive ei bok som eig ei uvanleg sterk poetisk tankekraft.
Liv Mossige (f. 1978) jobbar som lektor og skriv bokmeldingar for Dagsavisen.
Foto: Cappelen Damm
Kvasireligiøs reaksjon
Liv Mossige viser fram det amoralske hos ivrige moralistar.
Det originale grunnlovsdokumentet ligg til vanleg i stortingsarkivet. Her er det på besøk på Eidsvoll.
Foto: Berit Roald / NTB
Nynorsk, språk og skriftmål
Ofte er det vrient å dra skilje mellom språk, dialektar og språkvariantar.
Papiravisa