Makta er mektig moro
Eg storkoste meg med den leikne, løgne og fengslande fjernsynsserien om Ap.
Kathrine Thorborg Johansen som Gro Harlem Brundtland og Jan Gunnar Røise som Reiulf Steen.
Foto: Erika Hebbert / NRK
Fjernsynsserie
Serieskaparar: Johan Fasting, Silje Storstein og Kristin Grue
Makta
Med: Kathrine Thorborg Johansen, Jan Gunnar Røise, Anders Baasmo
Serie på NRK, episode 1 til 6
Første runde av Makta handlar om leiinga av Arbeidarpartiet frå 1974 til 1981, frå Gro Harlem Brundtland (Johansen) blir presentert som «Kvinne» til ho blir statsminister. Nesten like sentrale er partiformann Reiulf Steen (Røise) og statsminister Odvar Nordli (Baasmo). Det kryr av store namn frå norsk politisk historie, frå ein aldrande Einar Gerhardsen til jyplingen Jens Stoltenberg. Det politiske spelet driv ei fengjande forteljing.
Kvalitet gjennomsyrar rollelista. Kathrine Thorborg Johansen seglar opp som ei av dei store i sin generasjon med si velstuderte og nyanserte rolle som Gro. Jan Gunnar Røise er på sitt beste som ein kalkulerande og lidande Reiulf Steen. Birollene er fylte i fri stil med teft for det beste landet har å by på.
Dei slepp jamvel unna med at ein kar frå Kløfta spelar Einar Førde. Nader Khademi tangerer både sjarmen og luggen til den legendariske høyangringen.
Alle skal med
Freidige løysingar pregar prosjektet. Produksjonsselskapet Motlys står bak flotte filmar som Barn, Ninjababy, Thelma og Håp. Dei har ikkje følgt partiboka for historiske fjernsynsdrama med pertentlege rekonstruksjonar, sjølv om det er mykje tidsriktig stilistisk snop. I opningsteksten har dei klinka til med ein slags H–U–B på tippekupongen: «Basert på sanning, løgn og dårleg minne.»
Frie taumar
Fridomen gjev kreativt spelerom. Ståmopedar, operahus og mobiltelefonar i bakgrunnen bryt tidsbiletet. Skodespelaren Anders Baasmo ser Nordli på fjernsyn, altså mannen han spelar. Trond Espen Seim diskuterer fiksjonen han er ein del av, med kameraet.
Dei første episodane liknar stilen til Armando Ianucci, kjend for seriane The Thick of It og Veep, og filmane In the Loop og The Death of Stalin, alle hemningslaus harselas med politikk. Dette er humor på høgt nivå.
Mangelen på respekt for historiske figurar og den stilistiske leiken har noko sams med ein annan av mine favorittregissørar, Pablo Larraín, som har laga mellom anna Neruda, Jackie og Spencer. Estetiske stilhopp i kjapp klipp og eit uvanleg variert og artig lydspor krydrar snerten satire.
Lærdom
Låtten sit laust frå starten, men dei siste episodane er mørkare. Figurar som får ettermælet sitt søla til, har òg menneskelege trekk, og alle ber ein kime av kynisme. Serien vil underhalde alle, og skammeleg historisk fåkunne er bra for spenninga.
Langt frå alt var betre før. Deprimerande mykje er likt. Ein komité av menn for å finne ei kompetent kvinne er låtteleg, men strukturane kling kjent. Den sosialdemokratiske krisa verkar lik. Makta er ein aktuell historietime vi må ta med trillebårer fulle av salt. Han underheld og opnar for nye ambisjonsnivå på norsk fjernsyn. Dette er vedunderleg vellukka rikskringkasting.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Fjernsynsserie
Serieskaparar: Johan Fasting, Silje Storstein og Kristin Grue
Makta
Med: Kathrine Thorborg Johansen, Jan Gunnar Røise, Anders Baasmo
Serie på NRK, episode 1 til 6
Første runde av Makta handlar om leiinga av Arbeidarpartiet frå 1974 til 1981, frå Gro Harlem Brundtland (Johansen) blir presentert som «Kvinne» til ho blir statsminister. Nesten like sentrale er partiformann Reiulf Steen (Røise) og statsminister Odvar Nordli (Baasmo). Det kryr av store namn frå norsk politisk historie, frå ein aldrande Einar Gerhardsen til jyplingen Jens Stoltenberg. Det politiske spelet driv ei fengjande forteljing.
Kvalitet gjennomsyrar rollelista. Kathrine Thorborg Johansen seglar opp som ei av dei store i sin generasjon med si velstuderte og nyanserte rolle som Gro. Jan Gunnar Røise er på sitt beste som ein kalkulerande og lidande Reiulf Steen. Birollene er fylte i fri stil med teft for det beste landet har å by på.
Dei slepp jamvel unna med at ein kar frå Kløfta spelar Einar Førde. Nader Khademi tangerer både sjarmen og luggen til den legendariske høyangringen.
Alle skal med
Freidige løysingar pregar prosjektet. Produksjonsselskapet Motlys står bak flotte filmar som Barn, Ninjababy, Thelma og Håp. Dei har ikkje følgt partiboka for historiske fjernsynsdrama med pertentlege rekonstruksjonar, sjølv om det er mykje tidsriktig stilistisk snop. I opningsteksten har dei klinka til med ein slags H–U–B på tippekupongen: «Basert på sanning, løgn og dårleg minne.»
Frie taumar
Fridomen gjev kreativt spelerom. Ståmopedar, operahus og mobiltelefonar i bakgrunnen bryt tidsbiletet. Skodespelaren Anders Baasmo ser Nordli på fjernsyn, altså mannen han spelar. Trond Espen Seim diskuterer fiksjonen han er ein del av, med kameraet.
Dei første episodane liknar stilen til Armando Ianucci, kjend for seriane The Thick of It og Veep, og filmane In the Loop og The Death of Stalin, alle hemningslaus harselas med politikk. Dette er humor på høgt nivå.
Mangelen på respekt for historiske figurar og den stilistiske leiken har noko sams med ein annan av mine favorittregissørar, Pablo Larraín, som har laga mellom anna Neruda, Jackie og Spencer. Estetiske stilhopp i kjapp klipp og eit uvanleg variert og artig lydspor krydrar snerten satire.
Lærdom
Låtten sit laust frå starten, men dei siste episodane er mørkare. Figurar som får ettermælet sitt søla til, har òg menneskelege trekk, og alle ber ein kime av kynisme. Serien vil underhalde alle, og skammeleg historisk fåkunne er bra for spenninga.
Langt frå alt var betre før. Deprimerande mykje er likt. Ein komité av menn for å finne ei kompetent kvinne er låtteleg, men strukturane kling kjent. Den sosialdemokratiske krisa verkar lik. Makta er ein aktuell historietime vi må ta med trillebårer fulle av salt. Han underheld og opnar for nye ambisjonsnivå på norsk fjernsyn. Dette er vedunderleg vellukka rikskringkasting.
Håkon Tveit
Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Det går mykje kjøt gjennom anlegga til Nortura i desse dagar. Men kva veit dei eigentleg om kvaliteten på det?
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Slaktetid
Så er det offisielt: Kvalitetssjekken på slakteria er ikkje anna enn eit volummål.
Skodespelarane er plasserte i ein kvit kube.
Foto: Den Nationale Scene
Den vanskelege, men nødvendige venskapen
I vårt sted byr på fint samspel i ein rik og lågmælt tekst, som kunne tent på å bli kutta litt.
Alexander L. Kielland (Espen Hana) stig ned frå sokkelen til sine to kvinner, Lisa (Malene Wadel i gult) og Beate (Marianne Holter i blått). I bakgrunnen ramnen (Matias Kuoppala) og Bjørnstjerne Bjørnson (Amund Harboe).
Foto: Grethe Nygaard / Rogaland Teater
Når Kielland stig ned frå sokkelen
Det er 175 år sidan forfattaren Alexander L. Kielland blei fødd. No vert han feira med eit biografisk portrett på teaterscena.
Tom Roger Aadland kan sjå tilbake på 20 år som artist.
Foto: Birte Magnussen
Ein mangslungen veg
Tom Roger Aadland er ein av landets aller mest solide låtskrivarar.
Johannes Engelsen Espedals «Brottsjø» (2023) er laga av eit gamalt stakittgjerde frå kyrkjegarden ved Hoff kyrkje på Toten.
Foto: Eva Furseth
Retrobølgje på Haustutstillinga
Haustutstillinga 2024 er ei spenstig og særs variert utstilling. Her er det ingen kunstnarar som trampar i takt.