Drama

Regi: Rúnar Rúnarsson

Ljósbrot

Med: Elín Hall, Katla Njáls­dóttir, Mikael Kaaber
Kinofilm

Ein tunnelbrann tek livet av kjærasten til Una. Det er berre det at han var på veg heim frå Reykjavík til bygda for å gjere det slutt med den førre kjærasten, Klara. Sistnemnde kjem til byen i sorg, utan å vite at Una ber same sorga. Vi følgjer vennegjengen dagen etter døden. Una kjenner ei særskild einsemd i fellesskapet.

Kjensler

Miljøet av unge kunststudentar taklar tapet kvar på sin måte. Alle har sitt eige forhold til vennen som gjekk bort for tidleg. Nerven i filmen ligg i korleis Una manøvrerer si eiga sorg saman med alle, men i skjul. Ho ser dei andre. Ho ser seg sjølv. Det krev mykje av skodespelar Elín Hall, og sanneleg leverer ho med ei massiv rolle.

Anten ho held att eller slepper laus, er mimikken perfekt. Kjenslene tyt ut av den tynne huda hennar. Una har slåande spinkel fysikk, tøff stil, og er sjølvsikker, men sårbar. Elín Hall blei nominert til ein Edda-pris for hovudrolla i Let Me Fall av Baldvin Zophoníasson i 2019. Rolla som Una vil bli ståande som ein triumf av eit internasjonalt gjennombrot. Heile ensemblet har truverdig ungdommeleg energi. Kontrasten og likskapen mellom Una og Klara er engasjerande emosjonelt og estetisk taktfull.

Fargar

Sophia Olsson står for glitrande foto. Det gjorde ho òg for same regissør med slåande tablå i Echo (2019) og ei anna taktilt vakker skildring av ungdom i Småfugler (2015). Med foto på fleire filmar for svenske Amanda Kernell og danske Andreas Koefoed er Olsson i eliten av kamerafolk i Norden. Filmtypen super 16 mm får fram fargane. Dei skin i skumring og solnedgang, og i det raudlege håret til Una. Elegant bruk av glas og speglar gjev gjenskin for kjenslene hennar. Arkitekturen spelar ei viktig rolle. Hallgrímskirkja med sakral korsong er stort. Musikken og stilla er sterke. «Odi et Amo» av Jóhann Jóhannsson er mektig.

Ljósbrot er fort over. Før du veit ordet av det, står sola opp igjen. Forteljinga er stram, effektiv og tydeleg, sjølv om ho har fleire lag. Filmen talar til noko djupt, grunnleggjande. Eg kjenner eit streif av Ingmar Bergman, mellom anna i ei scene som kopierer og hyllar den mest ikoniske scena frå Persona. Det performative og dei ekte kjenslene spelar snedig saman. Dei islandske kunstspirene druknar sorgene i vodkashots, på veg mot livet vidare.

Den skrint folkesette øya har stadige utbrot av kunstnarisk talent. Ljósbrot er eit praktdøme på det. Skål for Elín Hall og Rúnar Rúnarsson!

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.