DRAMA

Regi: Francis Lee

Ammonite

Med: Kate Winslet, Saoirse Ronan, Gemma Jones
Kinofilm

Paleontologen Mary Anning (Winslet) strevar og grev etter fossil på sørkysten av England tidleg i 1840-åra. Hardt arbeid og høgt kunnskapsnivå sikrar verdifulle funn som menn sidan presenterer på musea i London. Ein entusiastisk forskar dumpar den slappe kona Charlotte (Ronan) hjå Mary og mora (Jones) for at ho skal ta inn sjøluft og bli frisk. Eit samansett forhold får utfalde seg mellom dei to kvinnene.

Lødig lyd

Det første som slår meg med Ammonite, er det uvanleg presise lydbiletet. Raslande småstein og drønnande dønningar får fullt spelerom i kinosalen. Filmen er lågmælt, men det gjer større effekt. Snuttar med søt musikk blir brukte ein sjeldan gong for å poengtere romantikk.

Dramaet mellom kvinnene blir bygd sakte opp. Dette er langt frå lågpanna kjærleik ved første blikk. Dei to i hovudrollene fungerer godt i lag og viser spennvidde og styrke. Kate Winslet har knapt vore betre, med ustrigla framtoning og heiderleg skitne arbeidsnevar.

Arge uttrykk i andletet er på sin plass i rolla som hardnakka vitskapsmenneske som er sett til side fordi ho er kvinne. Saoirse Ronan er spak og bleik, men kviknar til etter kvart, og held som vanleg høgt nivå.

Forskar først

At filmen løftar fram forsking, er fint. Det er detaljfokusert og mødesamt arbeid. Dette er ein fest for alle som kvart år gler seg til Kvinnehistorisk natt. Ammonite viser korleis forskingshistoria òg har hindra og dyssa ned innsatsen til kvinner. Geological Society of London var berre ope for menn. Både kjønn og økonomi står sentralt i filmen. Mary og mora sel skjel til turistar og gjev frå seg æra for viktige funn for å ha mat på bordet.

Ammonite handlar om ein historisk figur som stod for vektige bidrag til kunnskap om forhistoria. At ei fiktiv kjærleikshistorie har mykje plass i dramaet, kan ein sjå som ei avsporing eller som eit engasjerande narrativt grep. Regissøren får fram at for folk som Anning, er kjærleiken til kunna størst av alt. Det er ikkje dumt. Etter ein framifrå debut med God’s Own Country ser ein igjen at Francis Lee verdset solid handverk og lagar sterke filmar med stødig stil.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.