Film fra Sør

Filmfestival i Oslo
11.–21. november

Å definere eit globalt sør er vrient, men Film fra Sør har over 120 land å leite i med gigantiske Afrika, Asia og Latin-Amerika. Ein kan like greitt gå geografisk til verks.

Afrika

Guled & Nasra av Khadar Ayderus Ahmed kjem på kino i helga. Det sjarmerande dramaet er den første Oscar-kandidaten frå Somalia nokosinne. Filmen fortel om eit fattig par i nabolandet Djibouti som lever eit bibelsk drama med kamp på liv og død, og ekte kjærleik. Ein skal vere kynisk for å ikkje å heie på det godlynte paret.

Lingui er den nye filmen til den tsjadiske meisteren Mahamat Saleh Haroun. Uønskt graviditet er krise for ei jente på femten år med reglane mot seg. Sjølvhøgtidlege menn med religiøs fasade får så hatten passar. Lure damer som freistar omgå brutale lover og tradisjonar, er heltar. Gradvis utviklar filmen seg til eit nyansert og spennande drama med fine figurar og flotte bilete.

Den engasjerande dokumentaren As I Want av Samaher Alqadi frå Egypt handlar om seksuell trakassering under og etter demonstrasjonane i 2011. Ein møter flotte folk som gjer ein formidabel jobb for å endre høva for egyptiske kvinner til det betre.

Asia

Tyrkiske Anatolian Leopard av Emre Kayis skrir sakte fram med underfundig og bittersøt tone. Direktøren i ein dyrehage er ein utdøyande art, i likskap med den truga leoparden han må få flytta før privatiseringa. Rike arabiske investorar vil byggje ein moderne leikepark. Lokale politikarar kokar over når leoparden brått er borte.

Dokumentarfilmen Writing with Fire er ei inspirerande kruttønne frå India. Regissørane Rintu Thomas og Sushmit Ghosh har følgt nokre rivjern som har starta avis. At dei både er kvinner og dalitar nedst på kasterangstigen, kompliserer alt, men dei står på og er dei flottaste forsvararane av ytringsfridom ein kan førestille seg.

Dei som vil ha noko heilt unikt, må sjå vietnamesiske Taste av Lê Bao. Ein kassert nigeriansk fotballspelar bur med nokre godt vaksne damer og ein gris i ein tom betongbygning i Ho Chi Minh-byen. Rare ting skjer. Lite blir sagt. Kvart bilete er fantastisk komponert. Dette er filmkunst.

Latin-Amerika

La civil av rumenske Teodora Mihai er ein spennande film frå Mexico som tar pusten frå deg. Ei mor legg ut på ein vill kamp for å finne dotter si i eit land med vald ute av kontroll og tvilsame figurar på alle kantar. Arcelia Ramírez er utruleg god i hovudrolla.

Costaricanske Clara sola av Nathalie Álvarez Mesén er ein herleg sansefest om ei kvinne som verkar nærare naturen enn menneska. Dei seier ho arbeider for Gud. Oppvakninga hennar på fleire felt blir akkompagnert av lydar og fargar i rik klang.

Ei skikkeleg søt forteljing er chilenske Forgotten Roads av Nicol Ruiz Benavides: Debuten om syttiåringen Claudina som har blitt enke, er ei enkel historie som rommar mange lag. Claudina finn nye vegar med ei frilynt nabodame i den konservative bygda. Kanskje er det ikkje for seint for korkje kjærleik eller lyst. Det er heller ikkje for seint å sjå film siste helga av flotte Film fra Sør i hovudstaden.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.