Variasjonar over ei livskrise

Ingen nolevande islandsk forfattar er oftare omsett til norsk enn Gyrdir Elíasson, med i alt ti titlar mellom 1993 og 2021, dei langt fleste ved Oskar Vistdal, som fekk Bastianprisen i 2015 for omsetjinga av Utsyn frå sørglaset, den andre kortromanen i ein kunstnartrilogi som startar med Ved Sandelva (2013) og no blir sluttført med Sørgjemarsjen, som kom på islandsk i 2019.

I Ved Sandelva er det ein biletkunstnar som fører ordet, i Utsyn frå sørglaset er det ein forfattar, og i årets bok blir lesaren kjend med ein musikar som aldri har publisert noko som helst.

Men utan stans komponerer og fyller han notisbøker med notar og titlar på verk han skal arbeide vidare med, heile tida inspirert av det lydbiletet han har rundt seg: vind og regn, fluger og humler, fryseboksen og omnsduren, kaffikjelen som plystrar, og fuglesongen som det er opphavsrett til, noko han respekterer til eit visst punkt.

Lun komikk

I alle tre bøkene oppstår det ein lun komikk mellom evne og ambisjon. Mykje blir påbegynt, men ingen ting blir fullført, og denne mangelen på gjennomføringskraft peiker mot den sinnstilstanden dei tre kunstnarane er i: lengten etter å forsvinne, bli borte, fanga i ei eksistensiell meiningsløyse.

Fargebandet på den gamle Olivettien gir knapt nok skrift, og biletkunstnaren tenkjer: «Ingen vis mann skriv bok. Ingen vis mann fortel historia si. Ein vis mann kan gøyme seg, let alle gløyme seg.» I slike banar tenkjer også komponisten i årets bok: «Mykje mogleg at notane eg drøyper ned på papiret er korkje fugl eller fisk, men det spelar inga rolle. Regnet dryp òg. Det dryp ned i graset, som tek imot alt lik eit blankt ark – tabula rasa.»

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare