Tsjernobyl – tretti år seinare

Den namnlause hovudpersonen skal døy, som så mange av dei som vart råka av strålingsbylgja frå atomkatastrofen i Tsjernobyl i april 1986. Han var ikkje mellom redningsmannskapa, men som sjåfør var han med på å frakta redningsarbeidarar inn i «zona». Det var nok til at han med fekk dødelege strålingsskadar, og han vil ikkje snakka om det han har i vente.

Carsten Müller Nielsen har valt ein indirekte, stakkato forteljarstil, ei skildring av dyreliv og planteliv som langsamt går til grunne, barnåler som berre vert pistrete og små, kattefamiliar som vert forlatne av eigarane sine, medan skuggane frå kraftverket legg seg kvelande over folk som må bort frå bustadane sine fordi det ikkje er leveleg der. Mellom det som endrar seg, er smakssansen, det meste smakar etter kvart av metall og myntar, slik det gjer for mange av dei som har fått stråleskadar.

Aktuelle parallellar

Müller Nielsen sjonglerer med fleire aktuelle parallellar: Dei kattane som heller ikkje kan klara seg særleg lenge, har ei litteraturinteressert lærarinne som matmor. Like lite som andre kan ho berga dei, men som redningspunkt har ho den russiske forfattaren Mikhail Bulgakov (1891–1940). Han har ein mystisk svart katt, full av intelligent djevelskap, som «hovudperson» i det mest kjende verket sitt, romanen Mesteren og Margarita.

Det stansar ikkje der: Mange av dei som må ha kreftmedisin, merkar endringane i smakssansen. Drikkevarer som er så edle at dei berre er å finna aller høgast på alle prislister, smakar etter slik medisinbruk rett og slett av metall, og dei som drikk, «fyller dagane med ein smak av myntar».

Mønsterstaten

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare