Noveller

Levi Henriksen:

Som vi forlater våre skyldnere

Vigmostad & Bjørke

I den første av dei tre novellene i Som vi forlater våre skyldnere er hovudpersonen ein gut i tolvårsalderen, i den andre ein mann i andre halvdel av tjueåra, og i den tredje ein middelaldrande mann. Såleis kan ein sjå reisverket til ei utvikling, men sjølv om den første ser som eit barn, og tenkjer som eit barn, er det ikkje slik at den siste, endå om han er forstandar, har nådd til full forstand og ser alt heilt og ikkje stykkevis. I grunnen er han ikkje i nærleiken av å vera vaksen.

«Apache», heiter den første novella, og hovudpersonen er Markus, som har ei mor som er sterkt religiøs og ein far som han kan hende trur er helikopterpilot i Vietnam. Markus er oppteken av indianarar, særleg dei mest kjende av apachestamma. Og no er det 1970-talet, og somme har fått seg apachesykkel, men ikkje Markus.

Inga risikovurdering

Han er dessutan forelska i Pauline, men ho vert oppvarta av Aksel, ein rikmannsson og apachesyklist i klassen. Slikt lyt det gjerast noko med, og Markus finn på ein lur plan som ikkje har ein gjennomtenkt slutt, og såleis vert guten plausibel for lesaren, også for ein som aldri hadde våga å setja planen i verk sjølv. Konsekvensanalyse og risikovurdering er fråverande, og det gjer i grunnen teksten triveleg å lesa.

Novelle nummer to, «Kanoner under roser», er på bortimot 120 sider, og dette i kombinasjon med eit variert plott som strekkjer seg ut i tid og femner om mange episodar, gjer at teksten er meir roman enn novelle. Her er hovudpersonen den unge, men alt røynde journalisten Enok og den to år eldre bror hans, Seth. Bibelske nemn lyt det vera, må vita, og somme lesarar sit vel berre og ventar på at det skal dukka opp ein som heiter Habakkuk, men der vert ein diverre vonbroten.

Derimot møter me på ei Lilith, og ho får ein sentral plass i teksten. Dei to brørne er gode vener, men litt ulike, Seth er meir maskulin enn broren Enok, og når Lilith vert kona hans, får han det etter kvart for seg at han er steril, utan at han kan syna til særleg overtydande empiri som grunnlag for diagnosen. Under ei elgjakt prøver han hardt å få Enok til å gå med på å gjera Lilith gravid for han, men andsynes dette store spørsmålet vert Enok litt for liten, og eit fenomen som stundom berre så vidt syner seg i periferien av episodane, vert her tydeleg: Personane ter seg framleis som barn.

Den formelle statusen har utvikla seg fortare enn den reelle kapasiteten. Ikkje eingong Paulus er til hjelp for den gruvlande Enok. Så kjem ein gud ut or teatermaskineriet og snur på flisa, og Henriksen får til ein heilskap som er litt konstruert, men som samstundes syner ein djup kjærleik til personane og det miljøet han skriv om og frå, den fiktive bygda Skogli, som det nok er fort gjort å køyra forbi, om ein til dømes kjem frå Oslo. Men då lyt ein berre snu på Flisa og køyra attende mot Kongsvinger.

«Redningsmannen er oppstanden» er tittelen på den siste teksten, ein komedie utan humor anna enn i den tragiske situasjonen: På palmesundag vaknar den kronisk brunstige predikanten Melkior Forfang opp ved sida av ei død kvinne. Ho er gift med ein annan mann. Denne litt tynne teksten punkterer seg sjølv mot slutten, men kan likevel høve som ein idé til ein kortfilm. For Melkior vert tvinga til handling utanom det vanlege, og slikt gjer seg alltid godt visuelt.

Odd W. Surén

Odd W. Surén er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.