Bok
Sørgjesong for amatøren
Gudmund Skjeldal skriv nært og godt om idrett, men analysane kunne vore skarpare.
Eit klipp i NRK-programmet Lisenskontrollen nyleg synte korleis skirenn var på fjernsyn i 1966. Eit svartkvitt skjermbilete viste ei stor grein med mykje snø på, og det var det. No og då lea greina på seg om det kom eit vindpust. Elles fekk vi vere vitne til alle saktefjernsynssendingars mor: Det eine minuttet etter det andre gjekk, tidvis braut kommentatoren inn: «Du, så spennende dette er.» Dei venta på Gjermund Eggen. Klokka på skjermen bikka tre timar for startnummer 45; dramaet gjaldt om Eggen kom tidsnok. Til sist skjedde det: «DER KOMMER’N!»
Det er ikkje tilbake dit Gudmund Skjeldal vil. Men eit vindpust av nostalgi blafrar jamleg i tekstane hans. Det handlar ofte om det som har gått tapt i idretten, sidan den gongen nasjonen venta på at Eggen skulle komme ut av skogen og inn i skjermen.
Først og fremst saknar han den glade amatøren. No like etter eit ski-VM der den norske nasjonen på ny tok bølgja for norske skiheltar med gullmedaljar om halsen, bør Gudmund Skjeldal i alle fall få ein ting: Han vågar å vere motstraums. «Langrenn er dei hjelpelause sin idrett. Langrenn har blitt lært hjelpesløyse», påstår han til dømes om barna som driv med skiidrett i dag og ikkje klarer seg utan hjelp frå vaksne.
Truverd og liv
Dei fleste av tekstane som Gudmund Skjeldal har samla i boka Taparskalle, har alt vore på trykk i aviser dei siste ti åra. I tillegg rommar den tiltalande vesle boka eit knippe tekstar som er nyskrivne. Boka har sju delar, kvar med tre–fire korte kapittel som svarer til ein lengre avistekst. Prestasjonsjag i barneidrett, vinter-OL og doping er mellom hovudtemaa.
Gudmund Skjeldal har ein skrivestil som kombinerer nære og delvis personlege erfaringar med teoretisk innsikt om idrett, som når han fortel om korleis dei lurte ein romkamerat til å tru at han var dopingmistenkt. Då gjekk dei langt over grensa; doping spøker ein ikkje med i norsk skimiljø, fortel Skjeldal. Slike episodar gir tekstane truverd og liv. Samstundes kan Skjeldal, med bakgrunn ikkje berre som tidlegare topputøvar, men også som idéhistorikar med god kjennskap til bibelhistoria, opne tekstane for andre perspektiv enn dei sportslege. Skjeldal må vere beint ut skreddarsydd for å kommentere idrett med eit vidare blikk.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
