Roman

Anne Oterholm:

Løgnhals

Oktober

Sanninga er god der ho er nyttig, men det vonde er ikkje naudsynt av di det er sant, og denne erkjenninga er ei naudsynt sanning for dei som vil gjera godt for andre, og ikkje berre for seg sjølv. Ein skånsam løgnar er tidt ein god kamerat.

Subtil løgnar

Anne Oterholm har skrive ein interessant roman om ein løgnar i ein subtil kategori, den 24 år gamle Oliver som arva nokre pengar etter mor si for ei tid sidan, og som utan planlegging har tatt ein tur til Frankrike. Der møter han Lucy, og snart får me sjå korleis han har det med løgn og sanning.

Oliver lyg utan nokon tydeleg grunn. Rett nok kan det vera smart å hevda at ei viss Emma Sofie, som sender han meldingar i eino frå Noreg, er ho mor der heime, slik at Lucy ikkje får nokon mistanke om at Oliver kanskje har ein kjærast, men Oliver har ikkje særleg varme tankar om Emma Sofie – eigentleg har han dumpa henne, ho veit berre ikkje om det.

Eg opplever Oliver som ein temmeleg kald og kynisk person, utan sterke kjensler, og når løgnene hans vekkjer slike hjå andre, observerer han det berre, utan nokon tydeleg emosjonell reaksjon. Sjølv sex ser ut til å vera rein mekanikk for Oliver, som å pussa tennene eller snøra skor.

Dristig

Det er dristig av Oterholm å dikta opp ein hovudperson som er så ulik henne, ikkje først og fremst av di han har Y-kromosom, men på grunn av alderen. Folk over femti år, som Oterholm og eg, veit mindre om dagens 24-åringar enn om tyggegummimennene på planeten Glööfs, endå dei sistnemnde ikkje eksisterte før eg fann dei opp for nokre sekund sidan. Dei har det forresten fælt der, på planeten Glööfs, og det har dei berre godt av. Men slik eg ser det, kjem Oterholm vel frå oppgåva. Oliver vert tydelegare etter kvart i boka, og sjølv inkonsekvensane hans tykkjest plausible. Han legg inn ein del engelske ord her og der, og det er jo pretty annoying, men det nyttar ikkje, som lesar, å verta pissed over at det snart ikkje er råd å gjennomføra ein decent conversation utan å ty til engelsk.

Oliver puttar i alle høve inn ord som weird, hilarious, nice og mange andre i tankestraumen sin, men frekvensen av anglisismane er ujamn, noko som truleg er realistisk, slik det også er med måten han gjer orda norske på, han seier disconnecta, men også googlet. Viktigare er det at han i observasjonen av andre, som Lucy, Emma Sofie og kameraten Hans Olav, og av mange ulike fenomen i verda, er skarp, beisk og kategorisk. Han veit dessutan kva alle trur, kvar alle tek feil, han analyserer folk og vert straks forelska i eigne resonnement om dei, analysen er heilt sikkert rett, for han er då hans eigen. Han er altså umogen, med visse psykopatiske drag, men han er også intelligent, og stundom i situasjonar der ein gjerne skulle ha vore til stades og representert eit alternativ i konversasjonen, som når han nemner ein diskusjon rundt spørsmålet om det er depresjon som gjer at folk ikkje klarer å vera sosiale, eller om dei vert deprimerte av at dei ikkje klarar å vera sosiale. Eg for min del er overtydd om at folk vert sosiale av di dei ikkje får til å vera deprimerte.

Kor som er, har Anne Oterholm skrive ein tankevekkjande roman om ein norsk Holden Caulfield (hovudpersonen i J.D. Salingers The Catcher in the Rye, red.mrk.), eit nytt bidrag til journalen over den mystiske folkegruppa Dei unge vaksne, og ho har gjort det utan flørt, men med saft og kraft og ungdommeleg snert.

Odd W. Surén

Odd W. Surén er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.