Poetiske krysspeilingar
Madrid kryssar utvunge mellom dei ulike laga og meiningssjikta som finst i byens overflod av butikkar, menneske, historiske bygningar og minnesmerke.
Sarah Selmer har gjeve ut fleire diktsamlingar sidan debuten i 2000.
Foto: Trude Rønnestad
Dikt
Sarah Selmer:
Madrid
Gyldendal
Tekstane i Madrid bevegar seg gjennom ulike gatetablå i den spanske hovudstaden. Eit utsnitt av eit bybilete fortonar seg ofte flimrande og fragmentarisk, og slik er også førsteinntrykket av framstillingsforma. Lesaren møter eit lyrisk eg som legg ut på vandring frå torget Puerta del Sol og som, til slutt, endar opp ved utgangspunktet. Sirkelen er, kunne ein seie, slutta.
Sprang
Der prosaforteljinga bevegar seg framover, held desse dikta seg heller til fleire moglege himmelretningar samstundes. Ja, her går ikkje vandringa i rett line, eget og tekstane bryt og «bøyer» heile tida «av». Retningsskifta kan kome av stadens utforming, med hindringar og opningar: portar, monument, kryss, gatelaup og torg. Dei sprangvise rørslene kan også tilskrivast at historiske tilbakeblikk vekslar, utan overgang, med synsinntrykk frå notida og med indre refleksjonar og spørsmål.
Madrid kryssar utvunge mellom dei ulike laga og meiningssjikta som finst i byens overveldande overflod av butikkar, menneske, historiske bygningar, minnesmerke og palass som demonstrerer urettvise økonomiske realitetar. Ryttarstatuen av Filip III er til dømes eit historisk minnesmerke og politisk maktsymbol, men deltek også i andre samanhengar: den skulpturelle, arkitektoniske, teknologiske, anatomiske, historiske og så bortetter. Og ryttarstatuen har, i tillegg til dei abstrakte og symbolske laga, ein konkret, stoffleg basis: «raset i den hule hesten, inn gjennom hestens munn.»
Småkaotisk
Trass i at tekstane til Selmer er stramme, både formelt og innhaldsmessig, står dei fram som småkaotiske og stundom vanskelege å orientere seg i. Sjølv om lesarerfaringa mi kan vere ein ønskt effekt, at eg skal kjenne forvirringa det lyriske eget opplever når det krysspeglar seg gjennom den mangfelte metropolen, kan eg likevel sakne større tekstleg variasjon, at brota ikkje berre skjer innanfor dikta, men også mellom dei.
At dikta lèt seg forstyrre og distrahere og verkar å seie mykje om mangt, er intendert og høyrer til stilen. Blant dei tinga eg har sans for hos Selmer, er at dikta freistar å bryte med individualismens atomistiske ideologi og i staden syner individet som ein avhengig relasjon – at individet er avhengig og usjølvstendig, under press både frå makta og frå kjærleiken og saknet etter eit du. Språket, uansett kor monologisk innovervendt det måtte vere, vender seg alltid utover, mot nokon.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dikt
Sarah Selmer:
Madrid
Gyldendal
Tekstane i Madrid bevegar seg gjennom ulike gatetablå i den spanske hovudstaden. Eit utsnitt av eit bybilete fortonar seg ofte flimrande og fragmentarisk, og slik er også førsteinntrykket av framstillingsforma. Lesaren møter eit lyrisk eg som legg ut på vandring frå torget Puerta del Sol og som, til slutt, endar opp ved utgangspunktet. Sirkelen er, kunne ein seie, slutta.
Sprang
Der prosaforteljinga bevegar seg framover, held desse dikta seg heller til fleire moglege himmelretningar samstundes. Ja, her går ikkje vandringa i rett line, eget og tekstane bryt og «bøyer» heile tida «av». Retningsskifta kan kome av stadens utforming, med hindringar og opningar: portar, monument, kryss, gatelaup og torg. Dei sprangvise rørslene kan også tilskrivast at historiske tilbakeblikk vekslar, utan overgang, med synsinntrykk frå notida og med indre refleksjonar og spørsmål.
Madrid kryssar utvunge mellom dei ulike laga og meiningssjikta som finst i byens overveldande overflod av butikkar, menneske, historiske bygningar, minnesmerke og palass som demonstrerer urettvise økonomiske realitetar. Ryttarstatuen av Filip III er til dømes eit historisk minnesmerke og politisk maktsymbol, men deltek også i andre samanhengar: den skulpturelle, arkitektoniske, teknologiske, anatomiske, historiske og så bortetter. Og ryttarstatuen har, i tillegg til dei abstrakte og symbolske laga, ein konkret, stoffleg basis: «raset i den hule hesten, inn gjennom hestens munn.»
Småkaotisk
Trass i at tekstane til Selmer er stramme, både formelt og innhaldsmessig, står dei fram som småkaotiske og stundom vanskelege å orientere seg i. Sjølv om lesarerfaringa mi kan vere ein ønskt effekt, at eg skal kjenne forvirringa det lyriske eget opplever når det krysspeglar seg gjennom den mangfelte metropolen, kan eg likevel sakne større tekstleg variasjon, at brota ikkje berre skjer innanfor dikta, men også mellom dei.
At dikta lèt seg forstyrre og distrahere og verkar å seie mykje om mangt, er intendert og høyrer til stilen. Blant dei tinga eg har sans for hos Selmer, er at dikta freistar å bryte med individualismens atomistiske ideologi og i staden syner individet som ein avhengig relasjon – at individet er avhengig og usjølvstendig, under press både frå makta og frå kjærleiken og saknet etter eit du. Språket, uansett kor monologisk innovervendt det måtte vere, vender seg alltid utover, mot nokon.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Dei fleste som satsar på eigen solkraftproduksjon, vil gjerne tru at dei bidreg til reduserte utslepp av klimagassar.
Foto: Frank May / NTB
Solkraftproduksjon: «Dei fleste vil vel gjerne tru at dei bidreg til reduserte utslepp av klimagass.»
Ane Barmen er utdanna skodespelar og musikkvitar. Ho har tidlegare skrive to romanar.
Foto: Maria Olivia Rivedal
Ane Barmen skriv med snert og humor og ein bit alvor om sånt som skjer seg.
Teikning: May Linn Clement
Oppbretta brok i bratta
«Å bretta er i grunnen ‘å gjera bratt’, og i norrønt hadde bretta just tydinga ‘reisa opp, reisa seg’.»
Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.
Foto: Nina Djæff
Eit sandkorn i maskineriet
Ole Paus skriv mest om slektsbakgrunn og mindre om artistkarrieren i sjølvbiografien sin, men det forklarar likevel mennesket Ole Paus.
Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.
Foto: Frederik Ringnes / NTB
Husforsikring i hardt vêr
Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?