Dikt

Thierry Cazals:

Ein elefant i paradis

Illustrasjonar av Ana Yael
Gjendikta frå fransk av Tove Bakke
Nordsjøforlaget

Thierry Cazals er ein fransk forfattar (f. 1962) som har bakgrunn som sosiolog og har gjeve ut forteljingar, noveller og dikt for unge.

Ein elefant i paradis undersøkjer paradisførestillinga på ein leikande og innsiktsfull måte. Paradiset overskrid den gitte, røynlege verda og representerer ei etterverd der tinga oppfører seg litt annleis, ja, der tinga ikkje er ting lenger.

Mellomtilstand

Om Cazals’ dikt kan sjå ut til å ha ein utopisk og himmelsk horisont, krummar synsranda seg mot det jordiske perspektivet. Dikta til Cazals oppheld seg kanskje aller helst i ein mellomtilstand, i spranget mellom det jordiske og himmelske, det som finst og ikkje finst. Såleis er engelen som formidlar mellom tilstandane, hovudmotiv i dikta.

Den argentinske illustratøren Ana Yaels både vare og tydelege blyantteikningar held seg i det same mellomsjiktet; figurane ser ut til å sveve mellom draumen og den vakne tilstanden.

Tankevekkande

Uvanleg, kan hende, å gjere slike tilsynelatande store og litt diffuse omgrep som paradiset til eit hovudmotiv i ei diktbok for barn og unge, men Cazals gjer paradiset mangfaldig, aktivt, handgripeleg og til noko som peikar både inn i og utover den aktuelle situasjonen diktet står i.

Ein grunnimpuls i dikta formidlar kva fantasien, førestillingsevna, inneber, anten ein snakkar om kunsten, litteraturen eller det å tenkje seg eit anna samfunn: Fantasien og førestillingane oppstår på bakgrunn av ei nekting eller ein negasjon av det som finst. I gapet mellom det som er, og det som ikkje er, opererer litteraturen.

Dikta til Cazals lærer oss altså ikkje spesifikke kunnskapar. Dei opnar heller for ein tenkje- og erfaringsmåte.

Her finst tankevekkande språkrefleksjonar: «paradis/ får ikkje plass i eit ord// ordet «paradis» liknar sett ikkje/ på paradis// slik er det med nesten alt/ heldigvis».

Eller diktet dreg ein undrande ut or dei altfor menneskelege perspektiva: «Kanskje englar/ er som oss// at dei av og til skulle ønskje dei trudde// at menneska fanst».

Dessutan finst her dikt som er beint fram gripande og vene: «det er så fint/ å vere to om/ å vere åleine i verda».

At dikta står fram som så presise og gode på norsk, kjem av Tove Bakkes gode gjendikting.

Sindre Ekrheim

Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.