Roman

Ravn Lanesskog:

Fridtjof Hansens dagbok

Aschehoug

Eg vel å starte bokhausten med ein roman frå vårparten fordi Ravn Lanesskog (f. 1978) skil seg ut frå den gjengse debutanten ved å vere svært skrivefør, original, underhaldande og med eit streif av alvor kring kollektivt minne og kollektiv gløymsle.

Ramma rundt teksten er eit forord og eit etterord ved Ravn Lanesskog; sjølve teksten er Fridtjof Hansens dagbok, som Ravn Lanesskog får overrekt på Vår Frelsers gravlund der Fridtjof Hansen har lagt seg ned for å døy og for å finne ein til å jordfeste seg.

Utanforskap

Romanen handlar om einsemd, utanforskap og lengten etter å bli sett, men Fridtjof Hansen tar aldri steget inn i det verkelege livet. I staden forskansar han seg i antikvariatet til faren og les seg skrullete på verdslitteratur og norsk samtidslitteratur, slik at heile identiteten hans blir litterær, tidsforvirra og innanfor Oslo eller Christiania dei siste hundreåra.

På sine eldre dagar og i ei elendig forfatning søker han på ei stilling der det blir søkt etter ein som kan fortelje ei historie. Det er hundre søkarar som blir silte gjennom opptaksprøver over fleire dagar. Her leverer Lanesskog ei herleg ironisering over norsk samtidslitteratur, for dei fleste av søkarane er kjende forfattarar, anonymiserte, men ikkje verre enn at ein kjenner igjen Dag Solstad, Ari Behn, Jo Nesbø, Anne B. Ragde, Åsne Seierstad og Frid Ingulstad, for å nemne eit knippe.

Oppgåvene er å levere litterære sitat og anekdotar, og her briljerer Fridtjof Hansen og går til finalen, men trekker seg og går arm i arm med Frid Ingulstad ut av Den store litterære sal, bort frå arrangørane som til forveksling liknar Henrik Ibsen og Samuel Beckett.

Vil setje spor

Fridtjof Hansen er opptatt av å setje spor etter seg, slik at ettertida skal vite at han har levd. «Har man levd et liv, hvis ingen vet om det?», tenkjer han, vend til lesaren. Han er éin bokstav unna Noregs største folkehelt, og huset hans i Akersbakken 14 er så vidt utanfor ramma til Edvard Munchs måleri «Gamle Aker kirke og Telthusbakken». Han har ikkje akkurat marginane på si side, slik Hans Hansen Pillarviken heller ikkje hadde det, som ein av dei viktige informantane til Asbjørnsen og Moe. Mauritz Hansen var ein viktig inspirator for både Henrik Ibsen, Bjørnstjerne Bjørnson og Camilla Collett. Også han er stort sett gløymd av ettertida.

Ravn Lanesskog har skrive ein absurd, spenstig og underhaldande roman som like gjerne er ein hyllest til kioskromanen som ein hyllest til den store verdslitteraturen, og om ein skal samanlikne med nokon i norsk samtidslitteratur, er det Erlend Loe som dukkar opp i kulissane.

Oddmund Hagen

Oddmund Hagen er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.