Roman

Paolo Cognetti:

Ulvens lykke

Omsett av Jon Rognlien
Cappelen

Italienske Paolo Cognetti (f. 1978) gjorde stor suksess med romanen De åtte fjellene i 2016, og romanen blei fort seld og omsett til 40 språk; ei norsk utgåve kom i 2017. Forfattarskapet er i hovudsak tufta på skildringar frå avsides fjellområde og møte med folk som bur der, det vere seg i Himalaya eller i det italienske alpelandskapet, som handlinga i Ulvens lykke er lagd til. Sjølv bur Cognetti i Milano, men han søker alltid inspirasjon i naturen, og da det store gjennombrotet kom, med De åtte fjellene, fekk han pengar nok til å bygge ei fjellstue i Alpane nord for Milano.

Fontana Fredda er ein liten alpelandsby på 1800 meters høgde, basert på skiturisme, fjellklatring, tradisjonelt landbruk og ulike strøjobbar, fjernt frå det hektiske storbylivet nokre mil lenger sør. Det er hit 40-årige Fausto reiser etter eit samlivsbrot. Han kjenner området frå barndommen. I landsbyen får han jobb som kokk i den einaste restauranten der, Babettes gjestebod, oppkalla etter Karen Blixens kjende novelle. Her jobbar også 27 år gamle Silvia, og det tar ikkje lange tida før det blir eit par av dei to. Denne kjærleikshistoria blir ei av grunnlinjene i Ulvens lykke.

Menneske og landskap

Men det er også ein annan kjærleik til stades: kjærleiken til naturen og landskapet, til kulturen og det som formar menneska som bur der, det stadbundne og tradisjonsbundne, arbeidet gjennom årstidene, dyre- og fuglelivet, alt som er på plass frå dag til dag i eit finstilt samspel mellom menneske og landskap. Fjellgubben Santorso har budd i Fontana Fredda heile livet: «Han sa navnet på alt de kjørte forbi, hvert eneste hus, hver landsby, alle folk, bekker, beitemarker, men lavmælt, som i en regle.» Slik glir alt inn i ein større samanheng som kanskje kan likne på lykke.

Cognetti kjenner også livet på fjellstuene som er base for fjellklatrarar og brevandrarar, og han skildrar nøkternt og usentimentalt ulykker, redningsaksjonar og dødsfall i fjellet. Slik kan det sjå ut: «Frosten konserverte dem, ingen bar dem vekk. Hva er poenget med å risikere livet for å bære ned et lik?»

Det enkle livet

Ulvens lykke er ei hyllest til det enkle livet i pakt med naturen, og Cognetti flettar saman fleire livshistorier til ein heilskap om kvardagar som liknar kvarandre og samtidig er ulike og eineståande. Og den ulven som har gitt romanen tittel, streifar heile tida rundt i utkanten av teksten. Han er der med like stor rett som menneska.

Oddmund Hagen

Oddmund Hagen er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.