Bok
Kvar dag har nok med sitt
Anders Bortne har skrive ein innsiktsfull tekst der spenninga ligg i slikt som ikkje skjer.
Anders Bortne har skrive ein lågmælt roman.
Foto: Paal Audestad
Det beste i livet er gratis, heiter det, og det er ikkje berre eit motto for puritanarar. Men det lyt vel leggjast til at eit og anna av det verste i livet også høyrer til utanfor økonomien. Helvete er dei andre, skreiv Sartre. Det kan vel også vera oss.
Ulvens år av Anders Bortne er ein stutt og tett roman der det heilt vanlege og trivielle vert presentert mot ein bakgrunn av diffuse trugsmål. Her møter me den elleve år gamle Sara som først er på ferie med mor si, Ragnhild, hjå morfaren, der slekta som vanleg er samla til uturvande høyonn på ein gard utan dyr, etter det eg forstår. Foreldra til Sara er skilde og har stifta nye familiar kvar på sin kant.
Terrortrugsmål
Neste dag skal Sara reisa med far sin, Daniel, på ferie til Danmark. Alt tykkjest normalt og banalt, men neste dag melder radio og fjernsyn om auka terrortrugsmål, just slik det var i Noreg for ikkje lenge sidan. Trugsmålet er ikkje konkret, i alle høve vert det ikkje opplyst om noko terrormål. Daniel vil likevel gjennomføra feriereisa med Sara, og med den nye kjærasten, Jannike, medan Ragnhild tykkjer det ikkje er tilrådeleg, slik stoda no er. Spenninga, og det meste av handlinga, i boka er knytt til dette – den vesle usemja mellom Daniel og Ragnhild. Ho kjem til uttrykk gjennom tekstmeldingar og telefonsamtaler, men også i den ikkje heilt funksjonelle kommunikasjonen mellom far og dotter.
Heile tida er lesaren så å seie i beredskap, av di noko kan komma til å skje. Ein ventar på ein eksplosjon, eitt eller anna, kva som helst. I mellomtida held det trivielle fram, slik det oftast gjer, og me er med Daniel og Sara i ymse ærend før dei skal setja kursen mot Danmark, mellom anna til Rikard, far til Daniel. Han bur, visstnok mellombels, på ein sjukeheim, og syner seg som ein grinebitar som er stolt over sin eigen omsorgssvikt då Daniel var liten. No kallar han det ikkje omsorgssvikt sjølv, naturlegvis. Slik han ser det, låg det ein tydeleg filosofi attom. For lesaren ser det meir ut som ein systematisk skort på medkjensle. Det er godt skildra, til dels svært godt, og opprørande utan at forfattaren tyr til dramatiske eller spektakulære effektar. Då Rikard gjekk frå kona si, ville ikkje Daniel snakka med han, men då han kjøpte ei handdokke – ein ulv – til sonen, var det ikkje ende på kor mykje prat han hadde på lager. Til ulven, vel å merka. Korleis Rikard handterte dette, skal eg ikkje røpa her, forfattaren nemner det berre med nokre få ord, men det verkar sterkt på lesaren likevel.
Lågmælt
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
