Roman

Kari Christensen:

Et hus i skyggen

Liv Forlag

Alltid likt å lese om krigen (2003) er ein av titlane i Rolf Sagens forfattarskap, og dei fleste nøyer seg med akkurat det: å lese om krigen. Men nokre drar det lenger og går frå å lese til sjølv å skrive om krigen, fiksjon eller fakta, og gjerne ei blanding der krigen blir bakteppe og klangbotn for ulike menneskeskjebnar i fortid og notid.

Kari Christensen (f. 1943) har skrive ein slik roman, der utgangspunktet er eit hus i Oslovegen i Trondheim, rekvirert som bustad for gestaposjef Gerhard Flesch (1909-1948) og Obersturmführer i SS Julius Nielsen (1898–1948). Begge blei avretta på Kristiansten festning, dømde for krigsbrotverk.

Huset i Oslovegen blir kjøpt av den svenske legen Erik Jensen utan at kona Renate veit noko om det, og det skal vise seg at det er intrikate trådar som bind Erik til huset. Samtidig får Renate ei kjensle av at huset lever sitt eige liv, at noko heng igjen i veggane frå krigens dagar, og i mareaktige draumar får ho kontakt med den vondskapen som har vore der.

Draumebitar

Teksten pendlar mellom krigsåra og eit notidsplan kring 1970, for her finst korkje mobil eller data, og Universitetet i Trondheim heiter framleis Norges Lærerhøgskole, der Renate skal ta eit hovudfag i norsk kring Gisle Surssons saga. Bitar frå denne sagaen dukkar stadig opp i draumane til Renate, utan at det tilfører teksten nokon ekstra dimensjon.

Skildringane frå krigen og det psykologiske portrettet av Gerhard Flesch er truverdige, og Christensen får fram dei kaldblodige, bereknande og manipulerande sidene hos mannen som også kunne vere høfleg og sjarmerande og med eit eige kvinnetekke. Han set barn på to kvinner, og det eine barnet skal vise seg å vere like manipulerande som faren.

Sug i teksten

Det oppstår eit eige sug i teksten, for Christensen kjem heile vegen med nye avsløringar som kastar lys over både fortid og notid, og det heile er skrudd saman på ein måte som driv lesaren vidare, sjølv om det av og til tippar over i spekulasjonar og rein underhaldning.

I 2018 gav Simon Stranger ut romanen Leksikon om lys og mørke, der handlinga utspeler seg i eit anna berykta hus i Trondheim, Jonsvannvegen 46, også kalla bandeklosteret til Henry Rinnan. Det er ein viss likskap mellom Christensen og Stranger, men der Stranger er eminent i komposisjon og språkføring, blir Christensen nokså allminneleg og midt på treet.

Vi sluttar der vi starta: med Rolf Sagen. I den burleske romanen Springfart ved fjorden (1986) blir lesaren kjend med figuren Svale Smule, professor i historier, og når sant skal seiast, blir det mange historier hos Christensen, men også ein porsjon handfast historie.

Oddmund Hagen

Oddmund Hagen er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.