Noveller

Caroline Albertine Minor:

Velsignelser

Omsett av Hilde Rød-Larsen
Cappelen Damm

Sjølv når du står stille, er du undervegs, mellom det som har skjedd og som du ikkje kan gjera noko med, og det som kjem og som du ikkje veit korleis du skal klara. I novellene til Caroline Albertine Minor har personane meir avgjerande fortid enn påliteleg framtid, sorga vandrar sjeldan i lag med gleda, men fylgjesveinar har ho, sorga, eller som det heiter i ein song: «You’ll never walk alone.» Her heime seier me gjerne at ei ulukke sjeldan kjem åleine, men i Danmark, heimlandet til Minor, ser dei kan hende annleis på det, sjølv om det ikkje ser ut til at kvar dag har nok med si pine. Men det er nære på!

Samanheng

Nokre av novellene har same persongalleri, eller dei høyrer i det minste saman, slik at ein kan lesa boka også som ein roman, med avstikkarar her og der. I desse romanliknande delane av boka er det sentrale eit sjølvmord. Ei ung jente, Anne-Sophie, for det meste kalla Anso, har hengt seg i Perth i Australia, der ho jobba som au pair for ekteparet O’Brien, eller helst som såkalla nanny for dei to døtrene deira. Den drastiske handlinga kom heilt ut av det blå for vertsfamilien, og foreldra til Anso, som reiser til Australia for å sjå staden der jenta døydde, har heller ingen grunn til å tru anna enn at jenta hadde det godt. Men noko seinare får mora, Gedske Vang, eit brev frå ei Edwina Pey i Australia. I brevet står det at Anso hadde eit kjærleiksforhold til mannen hennar, Archie Pey.

Atterhalden

Minor er stundom atterhalden med detaljane i det som har hendt, men minutiøs i skildringa av verknadane det har, ikkje minst dei indirekte. I fleire av novellene kan ein dessutan ana eit trekantmotiv, eller fleire. Hovudpersonen deler merksemda si, og kanskje også kjærleiken, på fleire, anten samstundes eller før og etter eitkvart. Andre motiv som går att, er at nokon har forsvunne, eller til liks med Anso har døydd. I novella «Varmest» har Benjamin, mannen til den kvinnelege hovudpersonen, berre stukke av frå henne og den vesle dotter deira, og lesaren forstår, etter å ha lese somme passasjar fleire gonger, at kvinna, som fører ordet, ikkje har full kontroll over seg sjølv, ikkje eingong når ho nemner den tidlegare forvirringa si, som då ho skreiv på ei hovudoppgåve om objektlaus sorg, og resultatet berre vart rot.

Ho har fått seg det eg vil kalla ein balkongnabo, ikkje heilt ulik den underlege grannen til politimannen Martin Beck, men denne heiter Karl og serverer speilegg, ikkje drammar, eller en stänkare, over balkongkanten, og det er ikkje råd å vita sikkert om det ho seier til lesaren, også er noko ho seier til denne Karl. Etter kvart går han i eitt med han som stakk av, slik at lesaren lyt stilla seg kjeldekritisk til forteljaren, og det må seiast at dette er virtuos skrivekunst av Minor, som er så gniten med leidetrådar som berre ein tidlegare student ved ein nordisk forfattarskule kan vera. Lesaren må altså skjerpa seg. Og det gjer han jo!

Sjølv om det er mykje fødsel, mjølk og mekanisk sex i denne boka, minner stilen og perspektivet tidvis om slikt ein finn hjå J.D. Salinger: Ein er i utkanten av det avgjerande, observasjon er fortid og refleksjon notid, og personane kan både tenkja og ordleggja seg. Omsetjinga til Hilde Rød-Larsen er også god, ikkje minst ved at teksten er norsk utan så mykje som ein snev av dansk aksent.

Odd W. Surén

Odd W. Surén er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.