Roman

Line Blikstad:

Etter det kom sommeren

Oktober

I baksideteksten til Line Blikstads tredje roman blir dramatikken avslørt med ein gong: Tove og Mia er fjorten år og bur i ein svensk småby. Mia er forelska i tjue år gamle Glenn, men Glenn viser seg òg å vere elskaren til Liv, mor til Tove. Ein dag druknar Mia i elva, og Tove og Liv flyttar til Noreg. Sånn! Då kan lesaren ta til.

Etter det kom sommeren er altså ikkje ein roman med krimambisjonar, der tinga blir avslørte etter kvart. Hendingane er snarare føresetningar for å sjå på kva som skjer med karakterane i møte med dei. Av den grunn er det heller desse «småtinga» eg må vere varsam med å røpe. Men det går an å seie såpass at når ein fjortenåring er ein nasegrus beundrar av mor til venninna, og den same mora snappar ein mann framfor auga hennar, skjer det noko med relasjonen deira. Då skjer det òg noko med tilhøvet venninnene imellom.

Glenn, sentrum for all denne merksemda, og som dessutan blir dyrka av mor si og broren, har eigne utfordringar ved å vere ein så utvald person for så mange, sjølv skulle han gjerne hatt litt større armslag. Og når nokon døyr, vel, då skjer det noko med dei fleste i nærleiken.

Observasjonsevne

Kva hender med folk i gravferder, korleis oppfører dei seg? Line Blikstad kan foreslå noko ganske presist: «Kvinnene ser på mennene. Mennene ser på bilene sine. Og barna ser på trærne, bilene, mødrene og fedrene med helt nye, forundrede, øyne.»

Konsist og poetisk målar forfattaren ut det som rører seg mellom personane, på og mellom linjene. Forma er knapp, nokre gongar ned til det kortprosaiske. Likevel er det aldri tvil om samanhengen mellom dei kortare og lengre tekstdelane, at dei utgjer ein roman.

Vi vekslar mellom notid og fortid, sett frå fjortenåringen Tove i 1985 og den vaksne tobarnsmora i dag. Kva skjedde eigentleg, med det heile, når ein kastar eit blikk på hendingane frå to ulike tider?

Noko står på spel

Blikstad har skrive eit slags kammerspel der dei få personane får rom til å utfalde seg, bli utforska av forfattaren, og dermed bli relevante for lesaren. Trass i mangel på krimelement er det ei medrivande og oppslukande historie. I Tarjei Vesaas’ univers heiter det i ulike konkrete og overførte tydingar, ofte i samband med ei demning: «Kjenn dirren.» Eg kjenner dirren i Blikstads roman. Det ristar og skakar og står noko på spel, i eit byggverk som i det ytre står fram som solid. Men at demninga i sin natur kan breste, gjer ho til berar av ei spenning, bokstaveleg talt.

Dei to unge jentene som står nakne eller tynnkledde framfor spegelen og samanliknar kroppen sin, kan ein òg lese som ei helsing til Siss og Unn i Vesaas’ Is-slottet. Eller så er det berre ei konstatering av ein vanleg situasjon mellom unge jenter. Eg skal ikkje spekulere i kva forfattaren har meint. For som det står i romanen: «Det eneste som er helt sikkert, er at man ikke vet noe som helst om hva som foregår inni andre mennesker.»

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er forfattar, litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.