Gift og motgift
Sterk skildring av vald i nære relasjonar.
Dikt for ungdom
Åse Ombus-tvedt og Marianne Gretteberg Engedal (ill.):
Når er jeg gammel nok til å skyte faren min?
Ena, Vigmostad Bjørke
Ein gong vart Åse Ombustvedt vitne til ein urovekkande situasjon i ein matbutikk. Ein far greip hardt om kjeven til son sin, bikka hovudet hans bakover og tvinga guten til å møte blikket hans. Scena inspirerte henne til å skrive denne diktsamlinga.
Skal ein snakke om det vanskelege eller kapsle det inn og halde maska? Sjølv om temaet er vald i nære relasjonar, er den indre konflikten guten strir med, meir allmenn. I dikta finst ei oppriktig oppmoding om å setje ord på det ein strir med, same kva det er. Alle treng nokon å snakke med.
At faren slår, er underforstått, vi får aldri lese om valden. Heller ikkje i illustrasjonane er valdshaldningane utbroderte. Raseriet til faren vert heller tvillaust slått fast gjennom raude element i det svartkvite ansiktet. Djevelhorn, raude lyn frå augo og tårer av blod nedover kjakane gjev valden eit ansikt og peikar mot eit anna tema i tekstane: Kvifor slår faren? Fordi han sjølv vart slått. No har sonen lært seg å slå, han slår dei andre på skulen.
Arvesynda kveilar seg som ein giftslange gjennom generasjonane. Motgifta er ord og det å vere open.
Dikt for ungdom, står det på omslaget. Denne avgrensinga burde boka vore spart for. Forteljarstemma er rett nok truverdig i høve til målgruppa, men forma vil vere krevjande for mange. Korleis skal ein lese teksten? Som enkeltståande dikt? Som ei samanhengande historie? Kva har eigentleg hendt heime?
Best fungerer boka som ei påminning, kanskje helst til den vaksne lesaren, om å sjå forbi usympatiske flir og frekk framferd og bry seg om barnet som finst bak maska.
Janne Karin Støylen
Janne Karin Støylen er bonde og litteraturvitar.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dikt for ungdom
Åse Ombus-tvedt og Marianne Gretteberg Engedal (ill.):
Når er jeg gammel nok til å skyte faren min?
Ena, Vigmostad Bjørke
Ein gong vart Åse Ombustvedt vitne til ein urovekkande situasjon i ein matbutikk. Ein far greip hardt om kjeven til son sin, bikka hovudet hans bakover og tvinga guten til å møte blikket hans. Scena inspirerte henne til å skrive denne diktsamlinga.
Skal ein snakke om det vanskelege eller kapsle det inn og halde maska? Sjølv om temaet er vald i nære relasjonar, er den indre konflikten guten strir med, meir allmenn. I dikta finst ei oppriktig oppmoding om å setje ord på det ein strir med, same kva det er. Alle treng nokon å snakke med.
At faren slår, er underforstått, vi får aldri lese om valden. Heller ikkje i illustrasjonane er valdshaldningane utbroderte. Raseriet til faren vert heller tvillaust slått fast gjennom raude element i det svartkvite ansiktet. Djevelhorn, raude lyn frå augo og tårer av blod nedover kjakane gjev valden eit ansikt og peikar mot eit anna tema i tekstane: Kvifor slår faren? Fordi han sjølv vart slått. No har sonen lært seg å slå, han slår dei andre på skulen.
Arvesynda kveilar seg som ein giftslange gjennom generasjonane. Motgifta er ord og det å vere open.
Dikt for ungdom, står det på omslaget. Denne avgrensinga burde boka vore spart for. Forteljarstemma er rett nok truverdig i høve til målgruppa, men forma vil vere krevjande for mange. Korleis skal ein lese teksten? Som enkeltståande dikt? Som ei samanhengande historie? Kva har eigentleg hendt heime?
Best fungerer boka som ei påminning, kanskje helst til den vaksne lesaren, om å sjå forbi usympatiske flir og frekk framferd og bry seg om barnet som finst bak maska.
Janne Karin Støylen
Janne Karin Støylen er bonde og litteraturvitar.
Fleire artiklar
Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.
Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss
Orda mellom oss
Sunniva M. Roligheten, Daniel A. Wilondja og Google Translate har saman skrive ein fascinerande tekstkollasj.
Teikning: May LInn Clement
«Blokk har vore nytta om stabben folk vart halshogne på.»
Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Eit spørsmål om kontroll
I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?
Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.
Foto: Samlaget
Ein av oss
Odd Nordstoga skriv tankefullt om livet, ut frå rolla som folkekjær artist.
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.