JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

BokMeldingar

Fortast mogleg opp att

Ingrid Senje går tett på, men tør ikkje dykke langt nok ned.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Ingrid Senje er fødd i Oslo og busett i Milano. Ho har tidlegare publisert tekstar i antologiar.

Ingrid Senje er fødd i Oslo og busett i Milano. Ho har tidlegare publisert tekstar i antologiar.

Foto: Samlaget

Ingrid Senje er fødd i Oslo og busett i Milano. Ho har tidlegare publisert tekstar i antologiar.

Ingrid Senje er fødd i Oslo og busett i Milano. Ho har tidlegare publisert tekstar i antologiar.

Foto: Samlaget

3637
20210903
3637
20210903

Noveller

Ingrid Senje:

Stupeteknikk

Samlaget

Ingrid Senje er debutant og har skrive ei samling på ni noveller. Tittelen på samlinga er relevant for alle novellene. Det handlar om ting vi alle balar med når noko står på spel, og det blir viktig å halde ei rett linje og eit støtt svev – i sorga, i nære relasjonar, i eit gryande begjær.

Det er sjeldan alt klaffar og ein presterer det perfekte stupet, der ein skjer «som ei pil gjennom vatnet», glir «som ei saks gjennom silke». Sitata er frå tittelnovella, som har nokre linjer innvovne frå ein manual for nettopp stupeteknikk. Her står det også: «Nokre stuparar trivst godt under vatn, mens andre vil fortast mogleg opp att.» Det siste slår meg som eit bilete på eit problem som nokre av desse novellene har.

Brutale ungjenter

Senje skjer ut tydelege situasjonar der nokon står ved kinkige val og dilemma – eller berre ikkje greier å kommunisere med dei aller næraste. Språket er jamt over presist, og forfattaren går tett på.

Debutanten meistrar òg den stramme komposisjonen som ei novelle skal ha – einskap i tid, stad og rom. Tittelnovella er ei av dei beste i samlinga og har fleire slike tette rom, både fysiske og mentale.

Heilt unge Anna (alder ukjend, men kanskje 12–13) er på stupetrening. I løpet av den kvelden vi følgjer henne, kjenner ho seg pressa frå fleire kantar. Bak ein glasvegg står ein streng stefar og stirar inn. Anna veit at bilturen heimover vil vere tung av dømande kommentarar.

Dei andre jentene i treningsgruppa har sett seg ut Anna som mobbeoffer. Anna trassar likevel alt dette, det største presset ho kjenner på, kjem innanfrå: Ho vil bli sett av trenaren. Ikkje berre det, begjæret er såpass sterkt at ho lokkar han til å ta på seg.

Her står teksten og dirrar, så mykje står på spel for den pur unge, og lesaren undrar: Blir dette ei metoohistorie, eller kanskje ei soge om incest? Eg skal ikkje røpe slutten, teksten er spennande og loddar djupt.

Gode og poengterte er òg to noveller som handlar om par på reise: «Det siste hotellrommet» og «Straumar i vatn». Langt heimanfrå blir problem og misforståingar tydelegare og meir akutte. Alt står i fare for å ramle saman om ein ikkje greier å nå fram til den andre. At vassmotivet går att i fleire noveller, lagar ein fin heilskap for samlinga.

Ein sår situasjon er også godt skriven fram i «Slepp», om ei hjelpelaus mor som ikkje veit kven ho skal vere for barna sine når faren deira ikkje vil meir. Endå sterkare er «Når det nærmar seg» om ei dotter som misbruker den makta ho no – i motsetnad til tidlegare – har over broren, når far deira ligg for døden.

Ikkje djupt nok

I fleire av tekstene meiner eg Senje likevel gjer ein gjennomgåande feil: Dei gode anslaga fislar ut i ein inkjeseiande slutt. Om ein tekst har ein verkeleg poengtert «punchline» som avslutning, ser lesaren heilskapen, handling og tematikk i nytt lys. I riktig gode noveller kan ein til og med oppdage verda litt på nytt. Her blir det motsett, den tamme slutten gjer veikskapar tidlegare i teksten tydelegare.

Forfattaren skulle ha orka eller våga å «tyne» personane sine litt lenger, skrudd til skruen endå eit par hakk, så endå meir stod på spel for dei. Det er som om ho ikkje heilt tør å kaste seg ut i eit verkeleg dristig stup.

I neste bok vonar eg Ingrid Senje tør å kaste seg ut på endå djupare vatn. Ho har vist at ho meistrar den rette linja, det ho manglar, er det høge svevet.

Hilde Vesaas

Hilde Vesaas er forfattar, lektor og fast meldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Noveller

Ingrid Senje:

Stupeteknikk

Samlaget

Ingrid Senje er debutant og har skrive ei samling på ni noveller. Tittelen på samlinga er relevant for alle novellene. Det handlar om ting vi alle balar med når noko står på spel, og det blir viktig å halde ei rett linje og eit støtt svev – i sorga, i nære relasjonar, i eit gryande begjær.

Det er sjeldan alt klaffar og ein presterer det perfekte stupet, der ein skjer «som ei pil gjennom vatnet», glir «som ei saks gjennom silke». Sitata er frå tittelnovella, som har nokre linjer innvovne frå ein manual for nettopp stupeteknikk. Her står det også: «Nokre stuparar trivst godt under vatn, mens andre vil fortast mogleg opp att.» Det siste slår meg som eit bilete på eit problem som nokre av desse novellene har.

Brutale ungjenter

Senje skjer ut tydelege situasjonar der nokon står ved kinkige val og dilemma – eller berre ikkje greier å kommunisere med dei aller næraste. Språket er jamt over presist, og forfattaren går tett på.

Debutanten meistrar òg den stramme komposisjonen som ei novelle skal ha – einskap i tid, stad og rom. Tittelnovella er ei av dei beste i samlinga og har fleire slike tette rom, både fysiske og mentale.

Heilt unge Anna (alder ukjend, men kanskje 12–13) er på stupetrening. I løpet av den kvelden vi følgjer henne, kjenner ho seg pressa frå fleire kantar. Bak ein glasvegg står ein streng stefar og stirar inn. Anna veit at bilturen heimover vil vere tung av dømande kommentarar.

Dei andre jentene i treningsgruppa har sett seg ut Anna som mobbeoffer. Anna trassar likevel alt dette, det største presset ho kjenner på, kjem innanfrå: Ho vil bli sett av trenaren. Ikkje berre det, begjæret er såpass sterkt at ho lokkar han til å ta på seg.

Her står teksten og dirrar, så mykje står på spel for den pur unge, og lesaren undrar: Blir dette ei metoohistorie, eller kanskje ei soge om incest? Eg skal ikkje røpe slutten, teksten er spennande og loddar djupt.

Gode og poengterte er òg to noveller som handlar om par på reise: «Det siste hotellrommet» og «Straumar i vatn». Langt heimanfrå blir problem og misforståingar tydelegare og meir akutte. Alt står i fare for å ramle saman om ein ikkje greier å nå fram til den andre. At vassmotivet går att i fleire noveller, lagar ein fin heilskap for samlinga.

Ein sår situasjon er også godt skriven fram i «Slepp», om ei hjelpelaus mor som ikkje veit kven ho skal vere for barna sine når faren deira ikkje vil meir. Endå sterkare er «Når det nærmar seg» om ei dotter som misbruker den makta ho no – i motsetnad til tidlegare – har over broren, når far deira ligg for døden.

Ikkje djupt nok

I fleire av tekstene meiner eg Senje likevel gjer ein gjennomgåande feil: Dei gode anslaga fislar ut i ein inkjeseiande slutt. Om ein tekst har ein verkeleg poengtert «punchline» som avslutning, ser lesaren heilskapen, handling og tematikk i nytt lys. I riktig gode noveller kan ein til og med oppdage verda litt på nytt. Her blir det motsett, den tamme slutten gjer veikskapar tidlegare i teksten tydelegare.

Forfattaren skulle ha orka eller våga å «tyne» personane sine litt lenger, skrudd til skruen endå eit par hakk, så endå meir stod på spel for dei. Det er som om ho ikkje heilt tør å kaste seg ut i eit verkeleg dristig stup.

I neste bok vonar eg Ingrid Senje tør å kaste seg ut på endå djupare vatn. Ho har vist at ho meistrar den rette linja, det ho manglar, er det høge svevet.

Hilde Vesaas

Hilde Vesaas er forfattar, lektor og fast meldar i Dag og Tid.

Forfattaren skulle ha orka eller våga å «tyne» per­sonane sine litt lenger.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.

Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss

BokMeldingar
Odd W. Surén

Orda mellom oss

Sunniva M. Roligheten, Daniel A. Wilondja og Google Translate har saman skrive ein fascinerande tekstkollasj.

Teikning: May LInn Clement

Ord om språkKunnskap
Kristin Fridtun

«Blokk har vore nytta om stabben folk vart halshogne på.»

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Foto: Ole Berg-Rusten / NTB

Samfunn
Eva Aalberg Undheim

Eit spørsmål om kontroll

I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt
Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis